Wikipedia

Thialf

Thialf – kryty, 400-metrowy tor łyżwiarski w Heerenveen, w Holandii. Został otwarty w 1967 roku jako tor odkryty, od 1986 roku jest zadaszony. Trybuny obiektu mogą pomieścić 12 500 widzów. Do toru przylega również kryte lodowisko służące hokeistom. Jest to jeden z najnowocześniejszych, najszybszych i najbardziej rozpoznawalnych torów łyżwiarskich na świecie.

Thialf
Ilustracja
Thialf
Państwo

 Holandia

Prowincja

 Fryzja

Miejscowość

Heerenveen

Otwarta

1967 / 1986

Liczba miejsc
Całkowita

12 500

Położenie na mapie Fryzji
Mapa konturowa Fryzji, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Thialf”
Położenie na mapie Holandii
Mapa konturowa Holandii, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Thialf”
Ziemia52°56′19″N 5°56′32″E/52,938611 5,942222
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Historia

edytuj

15 lutego 1855 roku w Heerenveen powołano do życia towarzystwo łyżwiarskie „Thialf”. Był to trzeci klub łyżwiarski w kraju (wówczas podobne stowarzyszenia istniały jeszcze w Harlingen i Leeuwarden). Do 1882 roku towarzystwo organizowało zawody łyżwiarskie w okolicy zwanej „Engwirdum”. Następnie klub wydzierżawił teren przy Rijsstraatweg. Tor ten znany był jako „hoefijzerbaan Thialf Pikmeer”. W 1894 roku za kwotę 1100 guldenów klub kupił 6,5 ha terenu pod nowy tor łyżwiarski w okolicy znanej jako „Munnikspetten” bądź „Tjalleberter Petten”[1]. Pierwsze zawody przeprowadzono tam 7 lutego 1895 roku[2]. Obiekt, znany dziś pod nazwą „Natuurijsbaan Oud Thialf”[3], służył przez długie lata, w tym czasie m.in. trzykrotnie zorganizowano na nim mistrzostwa Holandii w łyżwiarstwie szybkim (w latach 1933, 1946 i 1955) i dwukrotnie pobito krajowe rekordy[4].

W 1961 roku w Amsterdamie (Jaap Edenbaan)[5] i w 1962 roku w Deventer (IJsselstadion)[6] powstały pierwsze w kraju tory łyżwiarskie ze sztucznie mrożonym lodem. Również we Fryzji, która była kolebką krajowego łyżwiarstwa, postanowiono utworzyć taki tor. Plan zrealizowano w Heerenveen, gdzie dzięki sprzedaży terenu na którym znajdował się stary tor klubu „Thialf”, udało się pozyskać środki na budowę nowego obiektu. Powstał on w zupełnie innej lokalizacji, w południowej części miasta. Budowa trwała w latach 1966–1967, a jego uroczyste otwarcie z udziałem księżniczki Krystyny miało miejsce 14 października 1967 roku. Obok toru powstało także kryte lodowisko dla hokeistów. Obiekt nazwano „Thialf” od nazwy klubu łyżwiarskiego, które z kolei zaczerpnęło swą nazwę od Thialfi, postaci z mitologii nordyckiej, pomocnika boga Thora[7][1]. W 1975 roku w pobliżu obiektu oddano do użytku przystanek kolejowy Heerenveen IJsstadion, jednak w związku z nierentownością często całkowicie pomijany jest on w rozkładach jazdy, bądź wykorzystywany tylko okresowo, przy okazji organizacji imprez na torze Thialf[8].

Nowo otwarty tor miał 400 m długości. Niemal na całej długości otaczały go trybuny dla widzów oparte na wałach ziemnych. Od strony zachodniej fragment trybun posiadał zadaszenie. W tej części stadion łączył się ze stojącą tuż obok halą, przeznaczoną głównie do rozgrywek hokeja na lodzie[7]. Wraz z jej powstaniem powołano do życia klub hokejowy Flyers[9], który przez lata wielokrotnie zdobywał tytuły mistrzów Holandii[10]. Sam tor stał się natomiast częstą areną mistrzostw Holandii w łyżwiarstwie szybkim. Od lat 70. XX wieku na obiekcie z dużą regularnością organizowano również mistrzostwa świata i Europy. W styczniu 1983 roku Andrea Ehrig-Mitscherlich ustanowiła pierwsze dwa rekordy świata, jakie padły w tym miejscu[11].

W marcu 1986 roku rozpoczęto przebudowę areny. Głównym celem prac było stworzenie zadaszonego toru. W trakcie modernizacji powstały również nowe trybuny, oparte na żelbetowej konstrukcji. Zadaszenie obiektu oparto na stalowym szkielecie i pokryto blaszanym poszyciem, które z zewnątrz obłożono dodatkowo warstwą bitumiczną. Konstrukcję dachu wykonano bez zastosowania wewnętrznych podpór. Trybuny wzdłuż prostych wyposażono w plastikowe krzesełka, trybuny za łukami toru pozostawiono jako miejsca stojące[12]. Oficjalne otwarcie przebudowanego toru miało miejsce 29 listopada 1986 roku[13]. Był to drugi zadaszony tor łyżwiarski na świecie[7], oddany do użytku niecałe dwa tygodnie po otwarciu pierwszej tego typu areny w kompleksie sportowym Sportforum we wschodnim Berlinie[14].

Przebudowany obiekt stał się jednym z najnowocześniejszych, najszybszych i najbardziej rozpoznawalnych torów łyżwiarskich na świecie[7]. Już pierwszej zimy ustanowiono na nim 9 nowych rekordów świata. Z jeszcze większą regularnością zaczęto organizować na nim krajowe i międzynarodowe zawody, w poczet których wpisała się kolejna prestiżowa rywalizacja, zawody z cyklu Pucharu Świata. Z czasem, w miarę powstawania na świecie kolejnych krytych torów, znaczenie Thialfu nieco zmalało. Rolę najszybszych obiektów przejęły tory położone na wysokościach powyżej 1000 m n.p.m., gdzie dzięki bardziej rozrzedzonemu powietrzu możliwe jest uzyskiwanie lepszych rezultatów[15] (tor w Heerenveen położony jest zaledwie 0,4 m n.p.m.)[16]. W dalszym ciągu Thialf należy jednak do czołówki światowych torów łyżwiarskich, a jego wyróżnikiem jest żywiołowo reagująca publiczność[17][18][19]. Do końca 2021 roku na torze ustanowionych zostało łącznie 38 rekordów świata (wliczając dwa uzyskane przed zadaszeniem), padały na nim także liczne rekordy kraju czy juniorskie rekordy świata[11]. Jest to również najważniejszy obiekt do łyżwiarstwa szybkiego w Holandii, gdzie sport ten cieszy się wyjątkową popularnością[20][21]. Thialf był też areną innych imprez sportowych i pozasportowych, m.in. zawodów w ice speedwayu[22] czy koncertów muzycznych[23].

Na początku XXI wieku dokonano pewnych modernizacji, m.in. wymieniono system chłodzenia nawierzchni i wykonano tunel prowadządzy do przestrzeni wewnątrz toru. W latach 2015–2016 dokonano dwufazowej (z przerwą na sezon zimowy 2015/2016), gruntownej modernizacji areny. W pierwszym roku wyremontowano podłoże toru oraz zewnętrzną część obiektu, w drugiej fazie generalnemu remontowi poddano wnętrze hali. W ramach projektu zainstalowano także 5000 paneli słonecznych na dachu i zadbano o lepszą izolację areny[24][25][7].

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b De schaatsgeschiedenis van Thialf. anderetijden.nl, 7 grudnia 2016. [dostęp 2021-12-30]. (niderl.).
  2. ↑ Martin van der Bij: Natuurijsbanen in Nederland. www.schaatshistorie.nl. [dostęp 2021-12-30]. (niderl.).
  3. ↑ FOTO'S | Informatiepaneel geplaatst bij oude Thialf-ijsbaan in Heerenveen-Noord: 'Vroeger internationale schaatswedstrijden, nu uniek natuurgebied'. heerenveensecourant.nl, 30 czerwca 2021. [dostęp 2021-12-30]. (niderl.).
  4. ↑ Munnikspetten, Heerenveen. www.schaatsstatistieken.nl. [dostęp 2021-12-30]. (niderl.).
  5. ↑ Jurryt van de Vooren: De Elfverhalentocht: de Jaap Edenbaan van 1961. sportgeschiedenis.nl, 2 lutego 2018. [dostęp 2021-12-30]. (niderl.).
  6. ↑ IJsselstadion, Deventer. www.schaatsstatistieken.nl. [dostęp 2021-12-30]. (niderl.).
  7. ↑ a b c d e Thialf over de jaren heen. thialf.nl. [dostęp 2021-12-30]. (niderl.).
  8. ↑ Waarom een treinstop bij Thialf niet meer kan (en ook niet hoeft). lc.nl, 27 lutego 2019. [dostęp 2021-12-30]. (niderl.).
  9. ↑ IJshockey sinds 1967. www.unisflyers.nl. [dostęp 2021-12-30]. (niderl.).
  10. ↑ Historie. www.unisflyers.nl. [dostęp 2021-12-30]. (niderl.).
  11. ↑ a b Thialf, Heerenveen. www.schaatsstatistieken.nl. [dostęp 2021-12-30]. (niderl.).
  12. ↑ thialf overdekt 1986. www.youtube.com. [dostęp 2021-12-30]. (niderl.).
  13. ↑ Officiële opening Thialf-ijsstadion Heerenveen. www.vpro.nl, 27 grudnia 2010. [dostęp 2021-12-30]. (niderl.).
  14. ↑ Erweiterung der Eisschnelllaufhalle Spitzensportliches Trainingszentrum Wintersport Sportforum Berlin. Berlin: HerausgeberSenatsverwaltung für Stadtentwicklung und Wohnen. Abteilung Städtebau und Projekte, styczeń 2020, s. 48. (niem.).
  15. ↑ Wennemars: het ijs van Gangneung zingt, het is prachtig. nos.nl, 8 lutego 2017. [dostęp 2021-12-30]. (niderl.).
  16. ↑ Thialf: De snelste laagland ijsbaan ter wereld. boppeyn.nl, 28 maja 2020. [dostęp 2021-12-30]. (niderl.).
  17. ↑ Jurryt van de Vooren: 29 november 1986: opening ijsbaan Thialf-met-dak. sportgeschiedenis.nl, 29 listopada 2017. [dostęp 2021-12-30]. (niderl.).
  18. ↑ Falko Zandstra: ‘Publiek in Thialf klonk als een straaljager’. www.schaatsen.nl, 19 marca 2015. [dostęp 2021-12-30]. (niderl.).
  19. ↑ In Thialf werden vele records verpulverd. www.ad.nl, 18 grudnia 2012. [dostęp 2021-12-30]. (niderl.).
  20. ↑ Jakub Wojczyński: Thialf, czyli arena mistrzostw świata i łyżwiarska mekka w Holandii. sport.onet.pl, 11 lutego 2011. [dostęp 2021-12-30]. (pol.).
  21. ↑ 'Friesland is schaatsen en schaatsen is Thialf'. www.bndestem.nl, 20 maja 2013. [dostęp 2021-12-30]. (niderl.).
  22. ↑ Rudi Hagen: Eisspeedway-Cracks an diesem Wochenende in Heerenveen. www.speedweek.com, 30 marca 2017. [dostęp 2022-01-01]. (niem.).
  23. ↑ Thialf's Concert History. www.concertarchives.org. [dostęp 2022-01-01]. (ang.).
  24. ↑ Start vernieuwing Thialf. bouwenuitvoering.nl, 26 lutego 2015. [dostęp 2021-12-30]. (niderl.).
  25. ↑ Thialf officieel geopend na 'vernieuwbouw' van anderhalf jaar. www.nu.nl, 3 listopada 2016. [dostęp 2021-12-30]. (niderl.).
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Thialf&oldid=65800504”