Thaddäus Anton Dereser
Thaddäus Anton Dereser (ur. 3 lutego 1757 we Frankfurcie nad Menem, zm. 16 czerwca 1827 r. we Wrocławiu) – niemiecki teolog katolicki, specjalizujący się w hermeneutyce, egzegezie, teologia pastoralnej oraz dogmatyce; karmelita; nauczyciel akademicki związany z uczelniami w Strasburgu, Heidelbergu, Fryburgu Bryzgowijskim, Lucernie i Wrocławiu.
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Kanonik katedralny we Wrocławiu | |
| Okres sprawowania |
1815–1827 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Inkardynacja | |
| Śluby zakonne |
18 października 1777 |
| Prezbiterat |
1780 |
Życiorys
edytujUrodził się w 1757 roku we Frankfurcie nad Menem w rodzinie katolickiej. W młodości zdecydował się wstąpić do zakonu karmelitów. Śluby zakonne złożył w Kolonii 18 października 1777 roku. Z kolei święcenia kapłańskie otrzymał w 1780 roku w Moguncji. Studiował teologię na Uniwersytecie w Würzburgu, a następnie na Akademii, a od 1783 roku Uniwersytecie w Bonn, który ukończył w 1791 roku. Specjalizował się tam w hermeneutyce oraz językach orientalnych[1].
W 1791 roku został wysłany do Strasburga, gdzie objął stanowisko profesora teologii i egzegezy. Ponadto był miejscowym kaznodzieją oraz rektorem tamtejszego seminarium duchownego. W czasie Wielkiej Rewolucji Francuskiej odmówił złożenia przysięgi wierności władzą cywilnym przez co został uznany za kontrrewolucjonistę, a także uwięziony i skazany na śmierć. Wkrótce potem kara ta została zamieniona na deportację. Nie jest jasne czy do niej doszło, ponieważ jedynym znanym faktem jest odzyskanie przez niego wolności wraz z upadkiem rządów Maximiliena de Robespierre’a w 1794 roku. W 1796 roku wrócił do Niemiec, osiadając w klasztorze w Heidelbergu[2].
W 1799 roku został profesorem języków wschodnich, egzegezy i teologii pastoralnej na Uniwersytecie w Heidelbergu. W tym okresie miał zostać koadiutorem biskupa strasburskiego, jednak jego nominacja została powstrzymana przez margrabię Badenii Karola Fryderyka. W 1807 roku został profesorem na Albert-Ludwigs-Universität we Fryburgu. Trzy lata później został proboszczem w parafii w Karlsruhe i Konstancji. Od 1811 do 1814 roku pełnił funkcję rektora w Seminarium Duchownym w Lucernie. Jego poglądy budziły zastrzeżenia ze strony władz kościelnych, ponieważ starał się racjonalistycznie podejść do wielu spraw w Piśmie Świętym przez co został usunięty[1].
W 1815 roku odpowiedział na zaproszenie władz nowo powstałego Królewskiego Uniwersytetu Wrocławskiegoi przeprowadził się do Wrocławia, gdzie został profesorem dogmatyki oraz kanonikiem katedralnym[2]. Na przełomie 1819 i 1820 roku piastował urząd rektora tej uczelni[3]. Tam też spędził resztę lat swojego życia i zmarł w 1827 roku[4].
Przypisy
edytuj- ↑ a b Varrentrapp, Dereser, Thaddaeus a Sancto Adamo, [w: „Allgemeine Deutsche Biographie”, t. 5., Duncker & Humblot, Leipzig 1877, s. 60.] [on-line] [dostęp 2013-02-27].
- ↑ a b Bartolomé Xiberta OCarm, Dereser, Thaddaeus a Sancto Adamo, [w:. bsbndb.bsb.lrz-muenchen.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-22)]. Neue Deutsche Biographie, t. 3, Duncker & Humblot, Berlin 1957, s. 605.]
- ↑ Władze Królewskiego Uniwersytetu Wrocławskiego na stronie www.historische-kommission-muenchen-editionen.de [on-line] [dostęp 2013-02-14].
- ↑ K. Kemper, Dereser, Thaddaeus a Sancto Adama, [w:] „Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon”, t. 21, Bautz, Nordhausen 2003, s. 229.
Bibliografia
edytuj- Franz Xaver Münch, Der äußere Lebensgang des Aufklärungstheologen Thaddäus Anton Dereser, Bonn 1929.
- Eduard Hegel, Thaddaeus Anton Dereser und sein Verhältnis zum Karmelitenorden, [w:] „JbKölnGV 36/37", 1962, s. 157–172.
- Varrentrapp, Dereser, Thaddaeus a Sancto Adamo, [w: „Allgemeine Deutsche Biographie”, t. 5., Duncker & Humblot, Leipzig 1877, s. 60.]
- Bartolomé Xiberta OCarm, Dereser, Thaddaeus a Sancto Adamo, [w:. bsbndb.bsb.lrz-muenchen.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-22)]. Neue Deutsche Biographie, t. 3, Duncker & Humblot, Berlin 1957, s. 605.]
- Friedrich Wilhelm Bautz, DERESER, Thaddaeus a Sancto Adama, [w:] „Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon”, t. 1, Bautz, Hamm 1975, s. 1263–1264.
- Karl-Friedrich Kemper, DERESER, Thaddaeus a Sancto Adama, [w:] „Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon”, t. 21, Bautz, Nordhausen 2003, s. 222–229.