Testudo

	Testudo
	Linnaeus, 1758
	; Przedstawiciel rodzaju – żółw śródziemnomorski (T. graeca)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	zauropsydy
Rząd	żółwie
Podrząd	żółwie skrytoszyjne
Nadrodzina	Testudinoidea
Rodzina	żółwie lądowe
Rodzaj	Testudo
	Typ nomenklatoryczny
	Testudo graeca Linnaeus, 1758
Synonimy
	Chersine Merrem, 1820; Chersus Wagler, 1830; Peltastes J.E. Gray, 1869; Testudinella J.E. Gray, 1870; Peltonia J.E. Gray, 1872; Medaestia Wussow, 1916; Pseudotestudo Loveridge & E.E. Williams, 1957; Agrionemys Khozatsky & Mlynarski, 1966; Furculachelys Highfield, 1990; Eurotestudo De Lapparent, Bour, Parham & Perälä, 2006;
Gatunki
	5 gatunków – zobacz opis w tekście
	5 gatunków – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Testudo – rodzaj żółwi z rodziny żółwi lądowych (Testudinidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w południowej Europie (Hiszpania, Francja, Włochy, Słowenia, Chorwacja, Bośnia i Hercegowina, Czarnogóra, Albania, Grecja, Macedonia Północna, Bułgaria, Serbia i Rumunia), północnej Afryce (Egipt, Libia, Tunezja, Algieria i Maroko) oraz zachodniej i środkowej Azji (Rosja, Gruzja, Armenia, Azerbejdżan, Turcja, Syria, Liban, Izrael, Jordania, Irak, Iran, Turkmenistan, Uzbekistan, Kazachstan, Mongolia, Chińska Republika Ludowa, Kirgistan, Tadżykistan, Afganistan i Pakistan)^[13]^[14].

Systematyka

Etymologia

Testudo: łac. testudo, testudinis „żółw”^[15].
Chersine: gr. χερσινος khersinos „odnoszący się do żółwi lądowych”^[16]. Gatunek typowy: Testudo graeca Merrem, 1820 (= Testudo hermanni J.F. Gmelin, 1789).
Chersus: gr. χερσος khersos „stały ląd”^[16]. Gatunek typowy: Testudo marginata Schöpf, 1792.
Peltastes: πελταστης peltastēs „peltasta, noszący lekką tarczę, lekkozbrojny żołnierz”^[17]. Gatunek typowy: Peltastes graecus J.E. Gray, 1869 (= Testudo graeca Linnaeus, 1758); młodszy homonim Peltastes Illiger, 1807 (Hymenoptera).
Testudinella: łac. testudo, testudinis „żółw”^[15]; przyrostek zdrabniający ella^[18]. Gatunek typowy: Testudo horsfieldii J.E. Gray, 1844; młodszy homonim Testudinella Bory de Saint-Vincent, 1827 (Rotatoria).
Peltonia: gr. πελτη peltē „mała tarcza bez obramowania”^[19]. Nazwa zastępcza dla Peltastes J.E. Gray, 1869.
Pseudotestudo: gr. ψευδος pseudos „fałszywy”^[20]; rodzaj Testudo Linnaeus, 1758. Gatunek typowy: Testudo kleinmanni Lortet, 1883.
Agrionemys: gr. αγριον agrion „samotny”; εμυς emus, εμυδος emudos „żółw wodny”^[10]. Gatunek typowy: Testudo horsfieldii J.E. Gray, 1844.
Furculachelys: łac. furcula „rozwidlony, widlasty”; chelys „żółw”, od gr. χελυς khelus „żółw”^[21]. Gatunek typowy: Furculachelys nabeulensis Highfield, 1990 (= Testudo graeca Linnaeus, 1758).
Eurotestudo: Europa; rodzaj Testudo Linnaeus, 1758^[12]. Gatunek typowy: Testudo hermanni J.F. Gmelin, 1789.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki^[13]:

Testudo graeca Linnaeus, 1758 – żółw śródziemnomorski^[22]
Testudo hermanni J.F. Gmelin, 1789 – żółw grecki^[22]
Testudo horsfieldii J.E. Gray, 1844 – żółw stepowy^[23]
Testudo kleinmanni Lortet, 1883 – żółw egipski^[24]
Testudo marginata Schöpf, 1792 – żółw obrzeżony^[24]

Przypisy

↑ Testudo, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ C. Linnaeus: Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Wyd. 10. T. 1. Holmiae: Impensis Direct. Laurentii Salvii, 1758, s. 197. (łac.).
↑ B. Merrem: Versuch eines Systems der Amphibien. Marburg: J.C. Kreiger, 1820, s. 12, 29. (niem.).
↑ J.G. Wagler: Natürliches System der Amphibien, mit vorangehender Classification der Säugethiere und Vögel. Ein Beitrag zur vergleichenden Zoologie. München, Stuttgart und Tübingen: In der J.G. Cotta’scchen Buchhandlung, 1830, s. 138. (niem.).
↑ J.E. Gray. Notes on the families and genera of tortoises (Testudinata), and on the characters afforded by the study of their skulls. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1869, s. 171, 1869. (ang.).
↑ J.E. Gray: Supplement to the catalogue of shield reptiles in the collection of the British Museum. Cz. 1: Testudinata (Tortoises). With Figures of the Skulls of 36 Genera. London: The Trustees, 1870, s. 3, 12. (ang.).
↑ J.E. Gray: Appendix to the Catalogue of shield reptiles in the collection of the British Museum. Cz. 1: Testudinata (Tortoises). London: The Trustees, 1872, s. 4. (ang.).
↑ W. Wussow. Meine Erfahrungen mit Testudo horsfieldi. „Wochenschrift für Aquarien- und Terrarienkunde”. 13, s. 170, 1916. (niem.).
↑ A. Loveridge & E.E. Williams. Revision of the African Tortoises and Turtles of the Suborder Cryptodira. „Bulletin of the Museum of Comparative Zoology at Harvard College”. 115, s. 276, 1956–1957. (ang.).
↑ ^a ^b L.I. Khozatsky & M. Młynarski. Agrionemys – nouveau genre de tortues terrestres (Testudinidae). „Bulletin de L’Académie Polonaise Des Sciences”. Série des sciences biologiques. 14 (2), s. 123, 1966. (fr.).
↑ Highfield 1990 ↓, s. 32.
↑ ^a ^b F. de Lapparent de Broin, R. Bour, J.F. Parham & J. Perälä. Eurotestudo, a new genus for the species Testudo hermanni Gmelin, 1789 (Chelonii, Testudinidae). „Comptes Rendus Palevol”. 5 (6), s. 804, 2006. DOI: 10.1016/j.crpv.2006.03.002. (fr. • ang.).
↑ ^a ^b P. Uetz & J. Hallermann: Genus: Testudo. The Reptile Database. [dostęp 2024-02-05]. (ang.).
↑ R. Midtgaard: Testudo. RepFocus. [dostęp 2020-09-14]. (ang.).
↑ ^a ^b Jaeger 1944 ↓, s. 232.
↑ ^a ^b Jaeger 1944 ↓, s. 48.
↑ Orthoptera. W: L. Agassiz: Nomenclator zoologicus, continens nomina systematica generum animalium tam viventium quam fossilium, secundum ordinem alphabeticum disposita, adjectis auctoribus, libris, in quibus reperiuntur, anno editionis, etymologia et familiis, ad quas pertinent, in singulis classibus. Soloduri: Jent et Gassmann, 1842–1846. (łac.).
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 80.
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 165.
↑ Jaeger 1944 ↓, s. xvii.
↑ Highfield 1990 ↓, s. 34.
↑ ^a ^b E. Keller (red.), J.H. Reinchholf, G. Steinbach, G. Diesener, U. Gruber, K. Janke, B. Kremer, B. Markl, J. Markl, A. Shlüter, A. Sigl & R. Witt: Gady i płazy. Warszawa: Świat Książki, 2003, s. 82, seria: Leksykon Zwierząt. ISBN 83-7311-873-X. (pol.).
↑ Żółw stepowy Testudo horsfieldii. Zoo Kraków. [dostęp 2020-09-14]. (pol.).
↑ ^a ^b Praca zbiorowa: Zwierzęta: encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 364, 366. ISBN 83-01-14344-4. (pol.).

Bibliografia

A.C. Highfield. Tortoises of North Africa; taxonomy, nomenclatue, phylogeny and evolution with notes on field studies in Tunisia. „Journal of Chelonian Herpetology”. 1 (2), s. 1–64, 1990. (ang.).
Edmund C.E.C. Jaeger Edmund C.E.C., Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 1–256, OCLC 637083062 (ang.).

[itis-1] Testudo, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Linnaeus-2] C. Linnaeus: Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Wyd. 10. T. 1. Holmiae: Impensis Direct. Laurentii Salvii, 1758, s. 197. (łac.).

[Merrem-3] B. Merrem: Versuch eines Systems der Amphibien. Marburg: J.C. Kreiger, 1820, s. 12, 29. (niem.).

[Wagler-4] J.G. Wagler: Natürliches System der Amphibien, mit vorangehender Classification der Säugethiere und Vögel. Ein Beitrag zur vergleichenden Zoologie. München, Stuttgart und Tübingen: In der J.G. Cotta’scchen Buchhandlung, 1830, s. 138. (niem.).

[Gray1869-5] J.E. Gray. Notes on the families and genera of tortoises (Testudinata), and on the characters afforded by the study of their skulls. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1869, s. 171, 1869. (ang.).

[Gray1870-6] J.E. Gray: Supplement to the catalogue of shield reptiles in the collection of the British Museum. Cz. 1: Testudinata (Tortoises). With Figures of the Skulls of 36 Genera. London: The Trustees, 1870, s. 3, 12. (ang.).

[Gray1872-7] J.E. Gray: Appendix to the Catalogue of shield reptiles in the collection of the British Museum. Cz. 1: Testudinata (Tortoises). London: The Trustees, 1872, s. 4. (ang.).

[Wussow-8] W. Wussow. Meine Erfahrungen mit Testudo horsfieldi. „Wochenschrift für Aquarien- und Terrarienkunde”. 13, s. 170, 1916. (niem.).

[Loveridge&Williams-9] A. Loveridge & E.E. Williams. Revision of the African Tortoises and Turtles of the Suborder Cryptodira. „Bulletin of the Museum of Comparative Zoology at Harvard College”. 115, s. 276, 1956–1957. (ang.).

[Khozatsky&Mlynarski-10] L.I. Khozatsky & M. Młynarski. Agrionemys – nouveau genre de tortues terrestres (Testudinidae). „Bulletin de L’Académie Polonaise Des Sciences”. Série des sciences biologiques. 14 (2), s. 123, 1966. (fr.).

[CITEREFHighfield199032-11] Highfield 1990 ↓, s. 32.

[De_Lapparent&inni-12] F. de Lapparent de Broin, R. Bour, J.F. Parham & J. Perälä. Eurotestudo, a new genus for the species Testudo hermanni Gmelin, 1789 (Chelonii, Testudinidae). „Comptes Rendus Palevol”. 5 (6), s. 804, 2006. DOI: 10.1016/j.crpv.2006.03.002. (fr. • ang.).

[Uetz&Hallermann-13] P. Uetz & J. Hallermann: Genus: Testudo. The Reptile Database. [dostęp 2024-02-05]. (ang.).

[repfocus-14] R. Midtgaard: Testudo. RepFocus. [dostęp 2020-09-14]. (ang.).

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=262_232]-15] Jaeger 1944 ↓, s. 232.

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=78_48]-16] Jaeger 1944 ↓, s. 48.

[Agassiz-17] Orthoptera. W: L. Agassiz: Nomenclator zoologicus, continens nomina systematica generum animalium tam viventium quam fossilium, secundum ordinem alphabeticum disposita, adjectis auctoribus, libris, in quibus reperiuntur, anno editionis, etymologia et familiis, ad quas pertinent, in singulis classibus. Soloduri: Jent et Gassmann, 1842–1846. (łac.).

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=110_80]-18] Jaeger 1944 ↓, s. 80.

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=195_165]-19] Jaeger 1944 ↓, s. 165.

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=21_xvii]-20] Jaeger 1944 ↓, s. xvii.

[CITEREFHighfield199034-21] Highfield 1990 ↓, s. 34.

[Keller&inni-22] E. Keller (red.), J.H. Reinchholf, G. Steinbach, G. Diesener, U. Gruber, K. Janke, B. Kremer, B. Markl, J. Markl, A. Shlüter, A. Sigl & R. Witt: Gady i płazy. Warszawa: Świat Książki, 2003, s. 82, seria: Leksykon Zwierząt. ISBN 83-7311-873-X. (pol.).

[zoo-23] Żółw stepowy Testudo horsfieldii. Zoo Kraków. [dostęp 2020-09-14]. (pol.).

[pwn-24] Praca zbiorowa: Zwierzęta: encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 364, 366. ISBN 83-01-14344-4. (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]