Teresa Remiszewska
Teresa Remiszewska-Damsz (ur. 19 czerwca 1928 w Międzychodzie, zm. 2 marca 2002 w Sopocie[1]) – polska żeglarka, jachtowy kapitan żeglugi wielkiej, instruktorka żeglarstwa, harcmistrz Związku Harcerstwa Polskiego i członkini Rady Harcerskiego Kręgu Morskiego, prekursorka samotnego kobiecego żeglarstwa w Polsce.
 Zdjęcie z 1973 | |
| Data i miejsce urodzenia |
19 czerwca 1928 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
2 marca 2002 |
| Zawód, zajęcie |
żeglarz, instruktor żeglarstwa, harcmistrz |
Córka Jadwigi i Kazimierza Remiszewskich, miała dwie starsze siostry[1], wnuczka lekarza Andrzeja Chramca[2]. W czasie okupacji kształciła się na tajnych kompletach, a po wojnie studiowała na Uniwersytecie Jagiellońskim.
Po zawarciu związku małżeńskiego mieszkała w Nowej Hucie (1948), a od 1965, po rozwodzie, ponownie w Gdyni, podejmując pracę w jacht klubach Stal oraz Gryf, a następnie w Stoczni im. Komuny Paryskiej[3].
W 1970 jako pierwsza Polka odbyła samotny rejs po Bałtyku na jachcie Zenit, na trasie długości 690 mil[3]. Za ten wyczyn otrzymała w 1970 roku III nagrodę „Rejs Roku”. Rejs i nagroda przyniosły jej popularność, przez co mogła wziąć udział w 1972 roku w IV Transatlantyckich Regatach Samotnych żeglarzy OSTAR, w których wystartowała na jachcie Komodor[3]. Była czwartą w historii żeglarstwa kobietą, która samotnie przepłynęła Atlantyk (w czasie 57 dni, 3 godzin i 18 minut). Swój oceaniczny rejs opisała w książce „Z goryczy soli moja radość”[4]. Wzbogacona o dwa aneksy książka została wznowiona w 2019 roku przez Wydawnictwo "Bernardinum".
Po powrocie z USA wyszła za mąż za poznanego tam Jerzego Damsza, ostatniego dowódcę 307 Dywizjonu Myśliwców Nocnych w Anglii. Jego powrót do kraju spowodował tajne śledztwo służb "o szpiegostwo", co uniemożliwiło zorganizowanie pierwszego samotnego rejsu kobiecego dookoła świata.
Na przełomie lat 70. i 80. pracowała w redakcji pisma Żagle i jachting motorowy. Była członkiem NSZZ „Solidarność”, pracowała w komisji ochrony środowiska przy Krajowej Komisji Porozumiewawczej NSZZ „Solidarność”. Za działalność niezależną w stanie wojennym została po donosie współpracownika zatrzymana 23 grudnia 1982, następnie aresztowana od 24 grudnia 1982 do 21 marca 1983, ostatecznie postępowanie przeciwko niej umorzono w 1983[5].
Przetłumaczyła (pod pseudonimem Urszula Karpińska) wydaną w podziemiu pracę Normana Daviesa „Orzeł biały, czerwona gwiazda”.
Teresę Remiszewską uhonorowano między innymi: wpisem do Panteonu Gdyni[6], ulicami w Gdyni i Międzychodzie, Gwiazdą w Alei Zasłużonych Ludzi Morza w Rewie[7] i tablicą w Alei Żeglarstwa Polskiego w Basenie im. Mariusza Zaruskiego w Gdyni[8]. Pochowana na cmentarzu komunalnym w Sopocie (kwatera N4-19-14)[9].
Przypisy
edytuj- ↑ a b Remiszewska Teresa, Trójmiasto. Gazeta.pl, 25 września 2003 [zarchiwizowane 2004-03-01].
- ↑ Czwartek, 23 lipca 2009 [online], Blog Biblioteki Publicznej im. Jana Daniela Janockiego i Muzeum Regionalnego w Międzychodzie [dostęp 2016-12-27].
- ↑ a b c PZZ ↓.
- ↑ sport.pl
- ↑ „Kontynuowali działalność związkową...”. Sądzeni z powodów politycznych w województwie gdańskim (1981-1983), wyd. IPN, Gdańsk 2012, s. 136
- ↑ Remiszewska Teresa (1928 - 2002) [online], Oficjalny serwis internetowy miasta Gdynia [dostęp 2019-03-06] (pol.).
- ↑ Ogólnopolska Aleja Zasłużonych Ludzi Morza [online], Gmina Kosakowo [dostęp 2019-03-06] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-25] (pol.).
- ↑ Aleja Żeglarstwa Polskiego [online], Portal Informacyjny » Żeglarski.info, 24 maja 2017 [dostęp 2019-03-06] (pol.).
- ↑ śp. Teresa Remiszewska
Bibliografia
edytuj- Teresa Remiszewska: Z goryczy soli moja radość – Opowieść o samotnym rejsie Komodorem przez Atlantyk. Pelplin: Wydawnictwo "Bernardinum", 2019. ISBN 978-83-8127-188-2.
- Jerzy Damsz: Lwowskie Puchacze, wspomnienia lotnika. Kraków: Wydawnictwo Znak, 2009. ISBN 978-83-240-1151-3.
- Andrzej Chramiec: Wspomnienia. Kórnik: Wydawnictwo Biblioteka Kórnicka, 2006. ISBN 83-85213-42-2.