Teodor Meleșcanu
Teodor Viorel Meleșcanu (ur. 10 marca 1941 w Bradzie) – rumuński dyplomata, prawnik, polityk i wykładowca akademicki, w latach 1992–1996, w 2014 i od 2017 do 2019 minister spraw zagranicznych, od 2007 do 2008 minister obrony narodowej, w 2008 p.o. ministra sprawiedliwości, szef Służby Wywiadu Zagranicznego (2012–2014), dwukrotny kandydat w wyborach prezydenckich, w latach 2019–2020 przewodniczący Senatu.
| |
| Data i miejsce urodzenia |
10 marca 1941 |
|---|---|
| Zawód, zajęcie |
polityk, prawnik, dyplomata, wykładowca akademicki |
| Alma Mater | |
| Stanowisko |
minister spraw zagranicznych (1992–1996, 2014, 2017–2019), minister obrony narodowej (2007–2008), przewodniczący Senatu (2019–2020) |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys
edytujUkończył w 1964 studia prawnicze na Uniwersytecie Bukareszteńskim, następnie kształcił się na tej uczelni w zakresie stosunków międzynarodowych. W 1973 obronił doktorat z prawa międzynarodowego na Uniwersytecie Genewskim[1].
W 1966 rozpoczął karierę w dyplomacji jako urzędnik Ministerstwa Spraw Zagranicznych, dochodząc w strukturach resortu do rangi ambasadora (1992). W latach 1978–1985 był drugim sekretarzem w stałym przedstawicielstwie Rumunii przy ONZ. Po przemianach politycznych w sierpniu 1990 objął stanowisko podsekretarza stanu w MSZ, odpowiadając za departament Ameryki Łacińskiej, Azji i Afryki. Od maja 1991 do listopada 1992 był sekretarzem stanu w tym resorcie[1]. Również w 1992 został profesorem na wydziale nauk politycznych Uniwersytetu Bukareszteńskiego[2].
Od 19 listopada 1992 do 11 grudnia 1996 sprawował urząd ministra spraw zagranicznych w rządzie, na czele którego stał Nicolae Văcăroiu[3]. W 1996 po raz pierwszy został wybrany w skład Senatu. Początkowo był związany z Partią Socjaldemokracji w Rumunii[4], w 1997 współtworzył i stanął na czele Sojuszu na rzecz Rumunii. Ugrupowanie to w 2000 nie dostało się do parlamentu, a w 2002 wraz ze swoim liderem dołączyło do Partii Narodowo-Liberalnej[1][5]. W międzyczasie w 2000 Teodor Meleșcanu wystartował w wyborach prezydenckich, uzyskując niespełna 2% głosów[1]. Po dołączeniu do PNL od 2002 do 2010 pełnił funkcję wiceprzewodniczącego tej partii, w 2002 rozpoczął również prowadzenie prywatnej praktyki adwokackiej[2].
W 2004 ponownie został wybrany do Senatu[4]. Od 5 kwietnia 2007 do 22 grudnia 2008 był ministrem obrony narodowej w gabinecie Călina Popescu-Tăriceanu, od 15 stycznia 2008 do 29 lutego 2008 pełnił także obowiązki ministra sprawiedliwości[3]. W 2008 po raz trzeci został senatorem, rezygnując z mandatu w 2012, tj. na kilka miesięcy przed końcem kadencji[4]. W lutym tego samego roku z nominacji prezydenta Traiana Băsescu objął stanowisko szefa Służby Wywiadu Zagranicznego[6], które zajmował do września 2014. Przyjmując tę propozycję od skonfliktowanego z PNL prezydenta, zawiesił swoje członkostwo w partii, następnie został z niej usunięty. W 2014 ponownie kandydował w wyborach prezydenckich, otrzymując w pierwszej turze z 2 listopada nieco ponad 1% głosów[7].
10 listopada tegoż roku Teodor Meleșcanu dołączył do rządu Victora Ponty jako minister spraw zagranicznych. Zastąpił Titusa Corlățeana, którego odwołano po krytyce związanej z niezapewnieniem odpowiedniej liczby miejsc i kart do głosowania dla rumuńskiej diaspory w wyborach prezydenckich[8]. Urzędował przez 8 dni – podał się do dymisji 18 listopada, gdy w przeprowadzonej dwa dni wcześniej drugiej turze wyborów prezydenckich doszło ponownie do nieprawidłowości blokujących możliwość udziału w głosowaniu przez część Rumunów mieszkających poza granicami kraju[9].
W wyniku wyborów w 2016 z ramienia Sojuszu Liberałów i Demokratów ponownie wszedł w skład Senatu[10]. W styczniu 2017 kolejny raz został ministrem spraw zagranicznych w nowo utworzonym gabinecie Sorina Grindeanu[11]. Utrzymał to stanowisko również w powołanym w czerwcu tegoż roku gabinecie Mihaia Tudosego[12] oraz w utworzonym w styczniu 2018 rządzie Vioriki Dăncili[13]. Został odwołany z funkcji ministra w lipcu 2019[14].
We wrześniu tegoż roku wybrany na przewodniczącego Senatu (w znacznej mierze dzięki głosom socjaldemokratów i bez poparcia macierzystego ugrupowania)[15]. W styczniu 2020 Trybunał Konstytucyjny uznał jego wybór za wadliwy, w lutym 2020 Teodor Meleșcanu zrezygnował z kierowania wyższą izbą parlamentu[16].
W 2013 został odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Zasługi RP[17].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d BIOGRAFIE: Meleşcanu, diplomat de 46 de ani, politician de 20, propus la şefia spionajului extern. mediafax.ro, 27 lutego 2012. [dostęp 2015-01-05]. (rum.).
- ↑ a b Teodor-Viorel Meleșcanu. senat.ro. [dostęp 2015-01-05]. (rum.).
- ↑ a b Rulers: Romania: Ministries, etc.. rulers.org. [dostęp 2015-01-05]. (ang.).
- ↑ a b c Teodor Viorel Meleșcanu. cdep.ro. [dostęp 2015-01-05]. (rum.).
- ↑ Leaders of Romania. zarate.eu. [dostęp 2015-01-05]. (ang.).
- ↑ PORTRET DE CANDIDAT, ep. 9: Teodor Melescanu. Omul care a renuntat la conducerea SIE ca sa-i ia locul lui Traian Basescu. stirileprotv.ro, 28 października 2014. [dostęp 2015-01-05]. (rum.).
- ↑ Rezultate – Turul I. bec2014.ro. [dostęp 2015-01-05]. (rum.).
- ↑ Titus Corlăţean şi-a anunţat DEMISIA: „L-am informat pe premier că am decis să îmi depun mandatul de ministru al Afacerilor de Externe”. mediafax.ro, 10 listopada 2014. [dostęp 2015-01-05]. (rum.).
- ↑ Rumäniens Außenminister tritt zurück. tagesschau.de, 18 listopada 2014. [dostęp 2015-01-05]. (niem.).
- ↑ Repartizarea mandatelor de parlamentari în județe și municipiul București. agerpres.ro, 15 grudnia 2016. [dostęp 2016-12-15]. (rum.).
- ↑ Sorin Grindeanu becomes new Prime Minister of Romania. agerpres.ro, 4 stycznia 2017. [dostęp 2017-01-04]. (ang.).
- ↑ Ministers of Mihai Tudose Cabinet take oath of office. agerpres.ro, 29 czerwca 2017. [dostęp 2017-06-29]. (ang.).
- ↑ Propuneri – membri ai guvernului. cdep.ro, styczeń 2018. [dostęp 2018-01-29]. (rum.).
- ↑ Iohannis a acceptat propunerile pentru Interne, Externe și vicepremier pe parteneriate strategice. euractiv.ro, 24 lipca 2019. [dostęp 2019-08-09]. (rum.).
- ↑ Romania’s former foreign affairs minister voted Senate president. romania-insider.com, 11 września 2019. [dostęp 2019-09-12]. (ang.).
- ↑ Teodor Melescanu resigns as Senate speaker. romaniajournal.ro, 3 lutego 2020. [dostęp 2020-02-12]. (ang.).
- ↑ M.P. z 2013 r. poz. 949