Tandaradei!
Tandaradei!− opowiadanie Andrzeja Sapkowskiego z gatunku fantasy z elementami horroru. Opublikowane po raz pierwszy w 1991. Fabuła przedstawia przemianę bohaterki z nieśmiałej introwertyczki w agresywną morderczynię.
Historia
edytujOpowiadanie powstało w grudniu 1990 i pojawiło się w 1991 informatorze konwentowym (Polcon-Cracon-Eurocon’91). Następnie ukazało się w czasopiśmie „Fenix” 1/1992[1][2]. Zostało następnie przedrukowane w antologiach Coś się kończy, coś się zaczyna (superNOWA 2000) i Maladie i inne opowiadania (superNOWA 2012).
Fabuła
edytujGłówna bohaterką opowiadania jest Monika Szreder, introwertyczka i miłośniczka poezji. Akcja rozgrywa się w Polsce (na Kujawach), w lecie. Monika nawiązuje romans z innym turystą, ale następnie zostaje przez niego zdradzona; równocześnie interesuje się nią demon. Monika współpracuje z demonem, mszcząc się na tych, którzy ją skrzywdzili[2]..
Odbiór
edytujMirosław P. Jabłoński o opowiadaniu napisał, że „Inteligentny, liryczny tekst odznacza się, poza innymi przymiotami, znakomicie i precyzyjnie dawkowanym napięciem dramaturgicznym”[1].
W 2012 zbiór Maladie i inne opowiadania zrecenzował dla portalu Poltergeist (polter.pl) recenzent o pseudonimie Camillo. Opowiadanie to, tak samo jak podobne („Muzykanci”) ocenił negatywnie, pisząc, że są to najsłabsze opowiadania w zbiorze, opisując je następująco: „Ich główny grzech to całkowity brak suspensu, przez co opowiadania są […] nudne. Obserwujemy jakichś bohaterów, w tle dzieje się coś mrocznego, ale nie bardzo wiemy co, a gdy już się dowiadujemy, to okazuje się, że jednak nic ciekawego” O Tandaradei! specyficznie napisał, że „koncept na to opowiadanie był tak prosty, że siłą rzeczy nie dało się z niego wiele wycisnąć”[3].
Analiza
edytujSam autor we wstępie do opowiadania opisał swoją inspirację nim – opowiadanie You Are My Sunshine Tanith Lee; zaliczył je do gatunków fantasy i horroru[1][2].
Jest to jedno z nielicznych opowiadań Sapkowskiego w konwencji horroru. Według Ucherek, najciekawsza w opowiadaniu jest główna bohaterka i jej przemiana z nieśmiałej introwertyczki w agresywną i pewną siebie zabójczynię. Utwór zalicza do horroru psychologicznego[2].
Istotną rolę w opowiadaniu odgrywa poezja średniowiecznego poety i trubadura Walthera von der Vogelweide[4].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Tandaradei! [online], Andrzej Sapkowski Zone by John MacKanacky, 11 marca 2017 [dostęp 2024-11-27] (pol.).
- ↑ a b c d Dorota Ucherek: Ile horroru w fantasy, ile fantasy w horrorze? Groza w twórczości Andrzeja Sapkowskiego. W: Robert Dudziński, Kamila Kowalczyk, Joanna Płoszaj: Groza w kulturze polskiej. Wrocław: Stowarzyszenie Badaczy Popkultury i Edukacji Popkulturowej „Trickster”, 2016, s. 171-194. ISBN 978-83-64863-04-2. [dostęp 2018-02-15]. (pol.).
- ↑ Camillo, Maladie i inne opowiadania - Andrzej Sapkowski. Nie tylko wiedźmin - Książki - POLTERGEIST [online], polter.pl, 30 sierpnia 2012 [dostęp 2024-09-05] (pol.).
- ↑ Krystyna Walc , Kilka uwag o księgach, nie tylko uczonych, w prozie Andrzeja Sapkowskiego, „Literatura i Kultura Popularna”, 27 (1), 2021, s. 247–259, ISSN 0867-7441 [dostęp 2024-11-27] (pol.).