Tadeusz Dybczyński
Tadeusz Dybczyński (ur. 12 stycznia 1886 w Warszawie[1], zm. 13 września 1944 tamże) – geolog, geograf, pedagog, działacz narodowowyzwoleńczy, popularyzator Krainy Gór Świętokrzyskich.
| |
| Data i miejsce urodzenia |
12 stycznia 1886 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
13 września 1944 |
| Narodowość | |
| Ważne dzieła | |
| |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys
edytujUrodził się 12 stycznia 1886 r. w Warszawie, w rodzinie Teofila i Eleonory z Gąsiorowskich. W Warszawie uczęszczał do I progimnazjum państwowego, następnie do III gimnazjum państwowego, w 1908 r. ukończył prywatne gimnazjum inż. Świecimskiego. W 1912 r. ukończył studia na wydziale filozoficznym Uniwersytetu Franciszkańskiego we Lwowie, (doktorat obronił w grudniu 1922 na podstawie rozprawy: Zarys podstaw nowej metody badań w zakresie rozwoju i systematyki najdawniejszych amonitów). W 1913 r. został aresztowany na granicy w Radziwiłłowie za przemyt nielegalnej literatury, więziony w Równem, Warszawie i Żytomierzu. W 1915 r. zesłany na 5 lat do Kargasoku na Syberii. Zwolniony w 1917 r. po wybuchu rewolucji październikowej. Kierował biurem Polskiego Towarzystwa Pomocy Ofiarom Wojny w Tomsku. Był przedstawicielem Centralnego Komitetu Obywatelskiego na gubernię tomską, delegatem miejscowej Polonii do rządu guberni i na zjazdy polskie w Moskwie[2].
W sierpniu 1918 r. powrócił do Polski. W latach 1919–1924 był asystentem przy katedrze geologii Uniwersytetu Warszawskiego. Równocześnie pracował jako nauczyciel gimnazjalny, następnie dyrektor prywatnej szkoły średniej. Członek zarządu warszawskiego Organizacji Młodzieży Niepodległościowej „Zarzewie” oraz Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego[2].
Zginął, walcząc w powstaniu warszawskim, 13 września 1944 r.[3] Pochowany na cmentarzu Powązki Wojskowe w Warszawie (kwatera A25-6-29)[4].
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Niepodległości (18 października 1932)[5]
Publikacje
edytuj- „Z teki turysty” (1909)
- „Góry Świętokrzyskie” (1919)
- „Skarby kopalne ziem polskich” (1920)
- „Śląsk Górny” (1921)
- „Ilustrowany przewodnik po Łysogórach” (1923)
- „Kraj narymski i jego przyroda” (1924)
- „Orlim lotem” (1924)
- „W poprzek Sybiru” (1928, wznowienie 1937) - powieść dla młodzieży
- „Józef Piłsudski jako publicysta i historyk” (1934)
- „Tajemnice Łysogór” (1937)
- „Kraina Puszczy Jodłowej” (1939)
Przypisy
edytuj- ↑ Stanisław Zieliński, Mały słownik pionierów polskich kolonialnych i morskich : podróżnicy, odkrywcy, zdobywcy, badacze, eksploratorzy, emigranci - pamiętnikarze, działacze i pisarze migracyjni, Warszawa: Inst. Wyd. Ligi Morskiej i Kolonialnej, 1933, s. 655.
- ↑ a b Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: 1939, s. 64–65. [dostęp 2021-07-14].
- ↑ Jerzy Gągol: Tadeusz Dybczyński. Nota biograficzna. [dostęp 2012-11-08]. (pol.).
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze
- ↑ M.P. z 1932 r. nr 245, poz. 270 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
Bibliografia
edytuj- Joanna Papuzińska. W poprzek Sybiru. [w:] Joanna Papuzińska. Mój bajarz. Warszawa, 2010.