Tadeusz Bocheński Lannsdorf

Tadeusz Bocheński z przydomkiem Lannsdorf (ur. 8 listopada 1791 we Frankówce, zm. 8 kwietnia 1849 w Rudzie Malenieckiej) – ziemianin, oficer.

Życiorys

Urodził się we wsi Frankówka na Podolu. Był synem skarbnika sanockiego Franciszka i Katarzyny z Watt-Kosickich. Był wychowywany w konwikcie bazylianów w Barze na Podolu.

Uciekł z konwiktu do armii napoleońskiej. Brał udział w kampaniach 1809 i 1812. 20 stycznia 1812 mianowany podporucznikiem. Odznaczył się w bitwie nad Berezyną.

Po upadku Napoleona wstąpił do administracji Królestwa Kongresowego jako członek rady administracyjnej powiatu rawskiego. Powstanie listopadowe zastało go w podróży do Rumunii, czego do końca życia miał żałować.

Działalność gospodarcza

Tadeusz Bocheński około połowy XIX wieku wysunął się na czoło najbogatszych ziemian w ówczesnej guberni radomskiej. Jego rozległy majątek szacowano na 363 000 rubli. W 1824 roku z pomocą swego szwagra Józefa Lubowidzkiego – wiceprezesa Banku Polskiego, zakupił od Niemca – księcia Karola Hessen–Darmstadt dobra Maleniec. Przy pomocy kredytów wspomnianego banku rozbudował i unowocześnił swoje zakłady.

Wybudował dwa nowe wielkie piece w Miedzierzy i w Cieklińsku. Wzniósł pudlingarnię i walcownię w Rudzie Malenieckiej. W działającym już Maleńcu pracowały: walcownia blachy, topornia, fryzownia i 4 fryszerki, z których dwie unowocześnił. W 1840 roku dzięki nowym piecom wyprodukowano 40 000 cetnarów surówki. W 1844 roku zwolnił włościan w swoich dobrach z pańszczyzny i zadbał o opiekę lekarską swoich pracowników zatrudniając lekarza, któremu przydzielił mieszkanie służbowe w Cieklińsku. Założył też Bibliotekę Bocheńskich w Rudzie Malenieckiej.

W 1844 roku w zakładach Bocheńskiego pracowało 150 robotników, a wartość produkcji wyniosła 93 200 rubli. Do końca lat czterdziestych XIX wieku były to najnowocześniejsze prywatne zakłady górniczo-hutnicze w Królestwie Polskim. Po śmierci Tadeusza Bocheńskiego 18 kwietnia 1849 roku w Rudzie Malenieckiej dobra przeszły w posiadanie jego synów, Franciszka i Józefa.

Bibliografia

• Bocheński Tadeusz. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 2: Beyzym Jan – Brownsford Marja. Kraków: Polska Akademia Umiejętności – Skład Główny w Księgarniach Gebethnera i Wolffa, 1936, s. 174. Reprint: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Kraków 1989, ISBN 83-04-03291-0
• Robert Zwierzyniecki: Feudałowie, kler i ludzie pracy. Kraków: 2023. ISBN 978-83-8351-109-2.