Taczalin
Taczalin (niem. Tentschel) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie legnickim, w gminie Legnickie Pole[4].
wieś | |
Kościół Nawiedzenia NMP w Taczalinie | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (31.12.2017) |
343[2] |
Strefa numeracyjna |
76 |
Kod pocztowy |
59-241[3] |
Tablice rejestracyjne |
DLE |
SIMC |
0365180 |
Położenie na mapie gminy Legnickie Pole | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego | |
Położenie na mapie powiatu legnickiego | |
51°09′20″N 16°18′03″E/51,155556 16,300833[1] |
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa legnickiego.
Nazwa
edytujW kronice łacińskiej Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (pol. Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego) spisanej za czasów biskupa Henryka z Wierzbna w latach 1295–1305 miejscowość wymieniona jest w zlatynizowanej formie Tanzlino[5][6].
Zabytki
edytujDo wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[7]:
- kościół ewangelicki, obecnie rzym.-kat. fil. pw. Nawiedzenia NMP, z 1800 r., przebudowany w 1860 r.
- cmentarz przykościelny
- wiatrak koźlak, z XIX w.
inne zabytki:
- dwór w Taczalinie, z 1794 r., przebudowany w XIX w.
- zabudowania gospodarcze dworu
- Dąb Dominik, 400-letni pomnik przyrody.
Sport i kultura
edytujW Taczalinie działa Wiejski Dom Kultury. Odbywają się tam regularnie warsztaty teatralne oraz muzyczne. Wiejski Dom Kultury w Taczalinie jest też miejscem, w którym odbywają się koncerty muzyczne. Znajduje się tam również mała sala kinowa oraz sala rekreacyjno-sportowa z bilardem i tenisem stołowym. WDK Taczalin pełni również funkcję sali bankietowej. Taczalin posiada również nowo wybudowany basen odkryty a także powstaje orlik dla mieszkańców.
Transport i komunikacja
edytujKolej
edytujW 1902 roku w miejscowości sąsiadującej z Taczalinem otwarto przystanek kolejowy Biernatki[8], obsługujący podróżujących na trasie Malczyce – Taczalin – Jawor. Nazwa przystanku w 1923 roku została zmieniona na Dworzec Taczalin – Biernatki. Pod tą nazwą istniał do czasu jego zamknięcia.
Ruch międzymiastowy i tranzyt
edytuj- odcinki dróg powiatowych: Nr 2202 relacji – Księginice – Taczalin, Nr 2177 relacji – Koskowice – Taczalin – drogi zbiorcze jednojezdniowe, dwupasowe.
- Rondo Unii Europejskiej
Połączenia autobusowe z Legnicą, Ujazdem Górnym i Wrocławiem zapewnia sieć prywatnych przewoźników. W 2004 roku, w ramach upamiętnienia wstąpienia Polski do Unii Europejskiej, znajdującemu się w centralnej części miejscowości rondu nadano nazwę Unii Europejskiej.
Przemysł
edytujKopalnia kwarcu Taczalin
edytujHistoria wydobycia kwarcu ze złoża "Taczalin" sięga lat 1972-1975. Potem produkcję wstrzymano, aż do 1993 roku. Początkowo eksploatacją i produkcją surowców kwarcowych zajmował się prywatny przedsiębiorca, a od 1997 roku działalność tę przejęła spółka "Kwarce" w Mikołajowicach, w ramach grupy kapitałowej KGHM Polska Miedź. W połowie 2003 roku lubińska firma PeBeKa połączyła się ze spółką "Kwarce", wchłaniając tym samym wspomniane kopalnie "Taczalin" i "Stanisław" oraz zakład kruszyw. Eksploatacja złoża i działalność przeróbcza trwały do 2005 roku[9]. W kotle wyrobiskowym ze względu na brak nasłonecznienia w okresie zimowym panuje specyficzny klimat zbliżony do alpejskiego przez co przez wiele miesięcy zalega tam śnieg. Przez kilka lat rozważane było różne wykorzystanie tego obiektu łącznie z kinematografią. Obecnie jednak najbardziej prawdopodobna jest kontynuacja wydobycia kwarcu ze złoża "Taczalin".
-
Nadkład kopalniany - strona północna
-
Nadkład kopalniany - strona południowa
-
Kwarc ze złoża Taczalin[10]
Ekologia w Taczalinie
edytujPróby wykorzystania energii wiatrowej w Taczalinie były podejmowane już w XIX wieku. Z tamtego czasu pochodzi wiatrak koźlak będący do dnia dzisiejszego zabytkiem tej miejscowości. Jednak wraz z upływem lat jego stan się pogarszał co doprowadziło do jego częściowej rozbiórki. Od zakończenia II wojny światowej musiało minąć sporo czasu, żeby w 2013 roku na ziemię taczalińską wróciły wiatraki i to od razu w liczbie 22 w ramach projektu budowy Elektrowni Wiatrowej Taczalin[11] . Oprócz wykorzystania energii ruchu powietrza ekologiczne działania dotknęły również segregacji odpadów komunalnych według programu Legnica-ECO2009. Skuteczność tego przedsięwzięcia zaowocowała wygraną w konkursie na najbardziej ekologiczną miejscowość powiatu legnickiego. W nagrodzie ufundowano mieszkańcom ogródek jordanowski i elementy małej architektury takie jak ławki czy fotele.
-
Pozostałości XIX-wiecznego wiatraka koźlaka.
-
Budowa Elektrowni Wiatrowej Taczalin
-
Elektrownia Wiatrowa Taczalin
-
Elektrownia Wiatrowa Taczalin
-
Projekt Legnica-ECO2009 wraz z fotelem pełniącym rolę ławki ulicznej.
II wojna światowa w Taczalinie
edytujZe względu na położenie blisko lasów Taczalin posiadał jednostkę obronną w postaci stanowiska przeciwlotniczego zaopatrzone w działo kalibru 88 mm. Jednak podejrzewa się, że płaski, dobrze utwardzony jeszcze w latach 50. odcinek o długości blisko kilometra mógł służyć za lotnisko zapasowe dla miasta Legnica, chociażby ze względu na sprzyjające warunki wietrzne i topograficzne.
Galeria
edytuj-
Panorama Taczalina
-
Kasztanowiec napoleoński[12]
-
Dąb Dominik – 400-letni pomnik przyrody
-
Zabudowania gospodarcze dworu
-
Ogródek jordanowski w Taczalinie
Przypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 138624
- ↑ Wykaz sołectw. Gmina Legnickie Pole. [dostęp 2014-04-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-01-25)].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1292 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
- ↑ Przeglądanie TERYT (Krajowego Rejestru Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2013-08-20].
- ↑ Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis. dokumentyslaska.pl. [dostęp 2012-10-24].
- ↑ H. Markgraf, J. W. Schulte, Codex Diplomaticus Silesiae T.14 Liber Fundationis Episcopatus Vratislaviensis, Breslau 1889.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 95. [dostęp 2012-08-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].
- ↑ Ładownia kolejowa Biernatki (d. przystanek), Biernatki - dolny-slask.org.pl [online], dolny-slask.org.pl [dostęp 2017-11-27] .
- ↑ Lubin: PeBeKa sprzedaje kopalnie - Lubin - NaszeMiasto.pl [online], lubin.naszemiasto.pl [dostęp 2017-11-27] (pol.).
- ↑ http://www.redbor.pl
- ↑ Kredyty chwilówki pożyczki online na dowdów bez BIK [online], www.wsb-parkiwiatrowe.pl [dostęp 2018-12-11] [zarchiwizowane z adresu 2015-05-18] (pol.).
- ↑ Gmina Ruja [online], ruja.pl [dostęp 2024-04-26] (pol.).