TKt1
TKt1 – polskie oznaczenie parowozu-tendrzaka pruskiej serii T14, późniejszej niemieckiej Br 93.0–4. Używane były również przez PKP.
.jpg) TKt1-63 jako eksponat Skansenu w Chabówce | |
| Producent |
Hohenzollern |
|---|---|
| Lata budowy |
1914 – 1919 |
| Układ osi |
1'D1' |
| Wymiary | |
| Masa pustego parowozu |
77 050 kg |
| Masa służbowa |
97 600 kg |
| Długość |
13 800 mm |
| Wysokość |
4 240 mm |
| Średnica kół napędnych |
1350 mm |
| Średnica kół tocznych |
1000 mm |
| Napęd | |
| Trakcja |
parowa |
| Powierzchnia przegrzewacza |
50,28 m² |
| Powierzchnia rusztu |
2,56 m² |
| Średnica cylindra |
600 mm |
| Skok tłoka |
660 mm |
| Parametry eksploatacyjne | |
| Moc znamionowa |
1000 KM (735 kW) |
| Prędkość konstrukcyjna |
65 km/h |
Konstrukcja
edytujLokomotywy serii T14 oznaczone przez PKP jako TKt1 były parowozami-tendrzakami konstrukcji niemieckiej produkowanymi w latach 1914 – 1919. Łącznie zbudowano w Niemczech ponad 500 sztuk tych parowozów.
Parowozy zaprojektowane były do obsługi kolei miejskich w obrębie Berlina, a także do prowadzenia pociągów na trasach górskich. Założeniem konstrukcyjnym było uzyskanie stosunkowo dużej siły pociągowej, znacznych przyśpieszeń rozruchowych oraz jednakowej prędkości w obydwu kierunkach. Narzucało to układ osi napędowych i tocznych 1'D'1 (przednia oś toczna, cztery osie napędowe, tylna oś toczna). Parowóz posiadał cztery skrzynie wodne: dwie po bokach kotła, trzecią nad tylną osią toczną i czwartą nad pierwszą i drugą osią napędową.
Mimo początkowych planów nie skierowano parowozów do obsługi kolei berlińskich, gdyż zdecydowano się na elektryfikację węzła berlińskiego. Posiadane lokomotywy skierowano wówczas na linie górskie Saksonii. Po I wojnie światowej oznaczono je w Niemczech jako seria (Baureihe) 930-4.
Własności trakcyjne i użytkowanie
edytujPo I wojnie światowej Polska otrzymała pewną liczbę tych lokomotyw, spośród których 27 eksploatowano. Skierowano je zgodnie z przeznaczeniem na linie górskie, m.in. linię Kraków–Zakopane. Mimo znacznej siły pociągowej parowozy okazały się nieudane. Z powodów konstrukcyjnych parowóz był źle wyważony, co ograniczało jego prędkość do 60 km/h. W terenie płaskim jadąc z prędkością 40 km/h parowóz osiągał moc 1000 KM i mógł ciągnąć składy o ciężarze 2000 t. Z powodu częstych awarii parowóz okazał się mało przydatny w ruchu osobowym i towarowym. Zarząd PKP zdecydował się na zastąpienie TKt1 na linii zakopiańskiej nowym, bardziej efektywnym, parowozem konstrukcji polskiej OKz32.
Jedyny w Polsce egzemplarz lokomotywy TKt1 znajduje się w Skansenie Taboru Kolejowego w Chabówce. Parowóz jest nieczynny, stanowi jedynie egzemplarz muzealny.