TKh17
TKh17 – polskie oznaczenie na PKP austriackiego parowozu manewrowego – tendrzaka serii kkStB 66 (oryginalnie KFNB X), o układzie osi C. Produkowany był w latach 1898–1908. Po 1918 roku 13 z nich znalazło się na PKP, gdzie pracowały na liniach Galicji, w tym również na Kolei Transwersalnej.
 Parowóz KFNB nr 46 (pierwszej serii) | |
| Producent |
StEG |
|---|---|
| Lata budowy |
1898-1908[1] |
| Układ osi |
C (Cn2t, O-3-0) |
| Wymiary | |
| Masa pustego parowozu |
32,9 / 34,9 t[2] |
| Masa służbowa |
późne / wczesne: |
| Długość |
9395 mm[1] |
| Rozstaw osi skrajnych |
3400 mm[1] |
| Średnica kół napędnych |
1186 mm[2] |
| Napęd | |
| Trakcja |
parowa |
| Ciśnienie w kotle |
13 at[3] |
| Powierzchnia ogrzewalna kotła |
92 / 103 m² (od strony wody)[2] |
| Powierzchnia rusztu |
1,4 / 1,6 m²[2] |
| Średnica cylindra |
430 mm[3] |
| Skok tłoka |
600 mm[3] |
| Pojemność skrzyni węglowej |
2 t[3] |
| Pojemność skrzyni wodnej |
5,6 m³ |
| Parametry eksploatacyjne | |
| Moc znamionowa |
260 kW[2] (353 KM) |
| Maksymalna siła pociągowa |
8100 kg[4] |
| Prędkość konstrukcyjna |
40 km/h[3] |
Historia
edytujParowóz został skonstruowany w fabryce StEG na zamówienie austriackiej Kolei Północnej Cesarza Ferdynanda (KFNB) na silny parowóz manewrowy[1]. W latach 1898–1908 zbudowano tam 37 lokomotyw tej serii, które zostały oznaczone początkowo jako seria KFNB X i otrzymały na kolei numery 35 – 71. Po przejęciu kolei KFNB przez Cesarsko-Królewskie Koleje Państwowe (kkStB) zostały one od 1909 roku oznaczone jako seria 66 kkStB (numery 66.01 do 66.37)[5].
Parowóz napędzany był silnikiem bliźniaczym, z rozrządem Heusingera, pracował na parę nasyconą. Lokomotywy wykonano w dwóch różniących się seriach. Pierwsze 12 lokomotyw, wyprodukowanych w 1898 roku, było cięższych i mocniejszych, a dalsze 25 lokomotyw miało skrócony kocioł o nieco mniejszej powierzchni i mniejszy ruszt, lecz za to miało nacisk osi na szyny zmniejszony z 14 do 13 ton, co umożliwiało wykorzystanie na gorszych szlakach[1]. Dziesięć z nich zbudowano w latach 1899–1901, a pozostałe 15 po przerwie, w latach 1906–1908[5]. Oba typy miały w kotle 124 płomieniówki, lecz różniące się długością[2].
Służba po I wojnie światowej
edytujPo I wojnie światowej wszystkie lokomotywy tej serii zostały rozdzielone pomiędzy nowo powstałe państwa. Polska otrzymała 13 parowozów (dawne 66.17 do 66.29), z tego 12 wcielono do służby na PKP pod oznaczeniem serii TKh17 (numery TKh17-1 do TKh17-12). Polska posiadała tylko lżejsze lokomotywy drugiej serii[1][5]. Część została przejęta przez ZSRR lub Niemcy podczas II wojny światowej.
Po II wojnie światowej PKP posiadały w inwentarzu 6 parowozów serii TKh17, lecz tylko cztery należały faktycznie do dawnej serii kkStB 66 (numery 1 – 4[5]), natomiast dwa były omyłkowo zaliczonymi parowozami przemysłowymi innych typów[6]. Z drugiej strony, przedwojenny parowóz TKh17-11 był po wojnie omyłkowo zaliczony do zbiorczej serii TKh100, jako TKh100-34[5]. Parowozy TKh17 były eksploatowane w Polsce przynajmniej do 1955 roku[6].
Pozostałe 24 lokomotywy, łącznie z dwunastoma pierwszej serii, otrzymała Czechosłowacja, gdzie służyły na kolejach ČSD jako seria 314.3 (numery 314.301 do 314.324)[5]. Ostatnia lokomotywa 314.303 została wycofana w 1965 roku i zachowana jako pomnik, następnie eksponat w Valašské Meziříčí[1].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g J. Bek, Z. Bek, Parní..., s. 114-115.
- ↑ a b c d e f g J. Bek, Z. Bek, Parní..., s. 150-151.
- ↑ a b c d e J. Bek, Z. Bek, Parní..., s. 150–151; tak samo J. Piwowoński, Parowozy..., s. 194.
- ↑ J. Piwowoński, Parowozy..., s. 194, 219.
- ↑ a b c d e f J. Pospichal, kkStB 66 w serwisie Lokstatistik [dostęp 2012-04-26].
- ↑ a b Paweł Terczyński, Atlas parowozów, wyd. 1, Poznań: Poznań Klub Modelarzy Kolejowych, 2003, s. 94–95, ISBN 83-901902-8-1, OCLC 917950022.
Bibliografia
edytuj- Jindřich Bek, Zdenek Bek, Parní lokomotivy ČSD [1], Praga, 1999, ISBN 80-86116-13-1 (cz.)
- Jan Piwowoński, Parowozy kolei polskich, Warszawa: WKiŁ, 1978
- Josef Pospichal, Lokstatistik
Linki zewnętrzne
edytuj- J. Pospichal, kkStB 66 w serwisie Lokstatistik – zestawienie lokomotyw serii 66.