Tążyna

Tążyna – rzeka, lewobrzeżny dopływ Wisły o długości 49,8 km i powierzchni zlewni: 495,8 km².

Tążyna

Tążyna między Aleksandrowem Kujawskim a Otłoczynem
Kontynent	Europa
Państwo	Polska
Rzeka
Długość	49,8 km
Powierzchnia zlewni	495,8 km²
Źródło
Miejsce	mokradła nazywane „Błotami Ostrowskimi”
Współrzędne	52°50′54,1″N 18°21′53,8″E
Ujście
Recypient	Wisła
Miejsce	w miejscowości Otłoczyn
Współrzędne	52°54′59″N 18°44′41″E
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego źródło ujście
Położenie na mapie Polski źródło ujście

Bunkier nad Tążyną z 1944 roku

Charakterystyka

Tążyna (zwana również Tonczyną) jest lewobrzeżnym dopływem Wisły, stanowiąc na ujściowym odcinku południowo-wschodnią granicę Puszczy Bydgoskiej. Wypływa z mokradeł nazywanych „Błotami Ostrowskimi”. Górny odcinek to Kanał Parchański, dalej płynie meandrami w niecce Tążyny. Ujście do Wisły następuje w miejscowości Otłoczyn położonej w centrum Niziny Ciechocińskiej (od wieków potocznie zwanej otłoczynami).

Pod względem hydrograficznym można wyróżnić dwa odcinki:

1. związany z odpływem wód powierzchniowych z Równiny Inowrocławskiej;
2. pradolinny z wyraźnie wyciętą doliną, związany głównie z dopływem wód gruntowych.

Obszar dorzecza Tążyny, wykazujący asymetrię, wynosi 495,6 km², w tym lasy zajmują 10%, a łąki 13% powierzchni. Długość strugi wynosi 49,8 km, a jej spadek w górnym biegu na odcinku od wsi Brudnia do Ostrowa wynosi 0,14‰, na krawędzi wysoczyzny - osiąga 0,77‰, a na odcinku pradolinnym 2,3‰, w dolnym zaś biegu 1‰.

Rolę retencyjną wód w dorzeczu Tążyny spełniają obok nielicznych jezior pokłady torfów, które zalegają m.in. koło wsi Osówko, jezior Ostrowąs i Świętego oraz w dolinie Tążyny w jej środkowym i dolnym biegu. Szerokość koryta Tążyny koło wodowskazu Otłoczynek wynosi 4 m, przy stanie wody 44 cm i średniej głębokości 20 cm.

Dopływy Tążyny biorą swój początek z wysoczyzny morenowej, przy czym prawostronne dopływy są zasobniejsze w wodę aniżeli lewostronne. Przeważnie są to cieki okresowe. W dolnym odcinku koło wsi Wołuszewo uchodzą do Tążyny dwa rowy, odwadniające tereny koło Ciechocinka. W dolnym biegu, gdzie rzeka przepływa przez Puszczę Bydgoską, nie rozwinęły się żadne większe dopływy ze względu na przepuszczalność materiałów budujących terasy doliny Wisły.

Czystość wód

Stan czystości rzeki został sklasyfikowany jako nieodpowiadający normom pod względem fizykochemicznym i bakteriologicznym. Wpływ na jakość wód mają spływy z okolicznych pól i łąk. Rzeka odbiera niedostatecznie oczyszczone ścieki z Przybranowa (ok. 6,0 tys. m³/rok), Służewa (ok. 2,0 tys. m³/rok) i nieoczyszczone ścieki z Aleksandrowa Kujawskiego w ilości ok. 19,5 tys. m³/rok. Odbiera również ścieki poprzez system rowów melioracyjnych z nieskanalizowanych gospodarstw gmin Zakrzewo i Koneck. Całoroczna analiza zawartości chlorofilu w wodach określiła stan czystości odpowiadający II klasie.

Powyżej i poniżej Aleksandrowa Kujawskiego wody Tążyny są sklasyfikowane jako nie odpowiadające normom, pomimo że w mieście pracuje nowoczesna mechaniczno-biologiczna oczyszczalnia ścieków, którą oddano do użytku w połowie 1997 roku. Obiekt ten odbiera ok. 485 tys. m³ ścieków z terenu miasta. Około 90% zlewni rzeki to obszar bezleśny.

W związku z budową autostrady A1 planowane jest zlikwidowanie ujęcia wody Kuczek (dostarcza wodę pitną dla Aleksandrowa, Ciechocinka oraz wszystkich miejscowości gminy Aleksandrów Kujawski położonych w Nizinie Ciechocińskiej) i budowa nowego w Otłoczynie nad Tążyną.

Mała Tążyna

Mała Łążyna to dopływ Tążyny o całkowitej długości 21,3 km. Jej źródła znajdują się w okolicach Łowiczek. Powierzchnia zlewni wynosi 85 km^². Wody rzeki są sklasyfikowane jako nie odpowiadające normom, także pod względem sanitarnym.

Zobacz też

• Rzeki Polski

Linki zewnętrzne

• Tążyna, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 268 .