Szymon Rundstein
Szymon Rundstein (ur. 24 listopada 1876 w Warszawie, zm. w sierpniu 1942 w obozie zagłady w Treblince)[1] – polski prawnik, adwokat, nauczyciel akademicki Uniwersytetu Berlińskiego i profesor Wolnej Wszechnicy Polskiej, specjalista w zakresie prawa międzynarodowego. Wysoki urzędnik Ministerstwa Spraw Zagranicznych.
| Data i miejsce urodzenia |
24 listopada 1876 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
sierpień 1942 |
| Zawód, zajęcie |
prawnik, adwokat, profesor |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys
edytujSyn Markusa Rundsteina, ławnika Zarządu Miejskiego m.st. Warszawy[1] i Amelii z Wyszogrodów[2]. Urodził się w zasymilowanej rodzinie żydowskiej. W latach 1894–1898 odbył studia na Wydziale Prawa Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego. Ukończył je z najwyższym wyróżnieniem. Następnie studiował na uniwersytecie w Heidelbergu. Uzyskał stopień naukowy doktora i został zatrudniony w Katedrze Prawa Cywilnego Uniwersytetu Berlińskiego. W 1906 powrócił do Warszawy. Został adwokatem. Podczas I wojny światowej był referentem Sądu Głównego[1].
W 1913 był wraz z Karolem Lutostańskim, Stanisławem Posnerem i Zygmuntem Nagórskim współzałożycielem czasopisma „Themis Polska” (latach 1913–1915 pełnił funkcję jego redaktora naczelnego)[1].
Był syjonistą oraz działaczem na rzecz niepodległości Polski. W październiku 1917 został zatrudniony w Departamencie Politycznym Tymczasowej Rady Stanu. Od 1918 do 1926 w charakterze radcy był naczelnikiem Wydziału Prawnego Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Był negocjatorem polskim w rokowaniach z innymi państwami (należał do grupy negocjacyjnej przy Traktacie Wersalskim i Traktacie Ryskim). Po 1926 działał jako „kontraktowy iuris consultus”[1]
W latach 1923–1939 był członkiem Komisji do Stopniowej Kodyfikacji Prawa Międzynarodowego Ligi Narodów[3].
Od 1927 był profesorem prawa międzynarodowego w Wolnej Wszechnicy Polskiej i kierownikiem Katedry Prawa Międzynarodowego. W 1928 prowadził wykłady w Akademii Prawa Międzynarodowego w Hadze[1].
Działał w Towarzystwie Prawniczym w Warszawie, Towarzystwie Naukowym Warszawskim oraz w Polskim Oddziale Towarzystwa Prawa Międzynarodowego. Publikował w „Gazecie Sądowej Warszawskiej”, „Orzecznictwie Sądów Polskich”, „Palestrze”, „Przeglądzie Prawa Handlowego”[1].
Po napaści w 1939 Niemiec na Polskę zrezygnował z wyjazdu za granicę (miał zaproszenie z uczelni brytyjskich i szwajcarskich). Po zburzeniu jego mieszkania w Warszawie przy ul. Tłomackie 6 w trakcie oblężenia stolicy we wrześniu 1939 znajdował się pod opieką dr. Stanisława Bukowieckiego. Wraz z rodziną został jednak przesiedlony do getta warszawskiego. W sierpniu 1942 został z bliskimi wywieziony do obozu zagłady w Treblince, gdzie zmarł[1].
2 maja 1922 został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski[4].
Znaczenie
edytujW biogramie autorstwa Krzysztofa Pola zamieszonym w internetowym Leksykonie prawników polskich tak opisano jego dokonania: „W dziejach polskiej myśli prawniczej XIX i XX w. trudno znaleźć bardziej wszechstronnego uczonego niż Szymon Rundstein. Należał on bowiem do najwybitniejszych prawników europejskich i dogmatyków prawa w Polsce, a jego bogaty dorobek naukowy stawiano na równi z dorobkiem takich uczonych jak: L. Petrażycki, W. L. Jaworski, F. Zoll (mł.) czy S. Wróblewski. Potrafił przy tym zadziwiająco łączyć rozległą wiedzę uczonego z umiejętnościami prawnika-praktyka: adwokata-cywilisty, wybitnego znawcy i negocjatora traktatów międzynarodowych, kodyfikatora i legislatora w Lidze Narodów i Akademii Prawa Międzynarodowego oraz sędziego Stałego Trybunału Arbitrażu w Hadze.”[2]
Wybrane publikacje
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h Rundstein Szymon. sztetl.org.pl. [dostęp 2019-01-22].
- ↑ a b Szymon Rundstein. rp.pl, 11 sierpnia 2000. [dostęp 2019-01-23].
- ↑ a b Rundstein Szymon, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2019-01-22].
- ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 20.
- ↑ Szymon Rundstein, Idea prawa narodów [online], polona.pl [dostęp 2020-03-06].
- ↑ Szymon Rundstein, Zasady teorji prawa [online], polona.pl [dostęp 2020-03-06].
- ↑ Szymon Rundstein, W poszukiwaniu prawa cywilnego [online], polona.pl [dostęp 2020-03-06].
Linki zewnętrzne
edytuj- Dzieła Szymona Rundsteina w bibliotece Polona