Szumsk (okręg wileński)
Szumsk, Szumsk Wileński (lit. Šumskas) – miasteczko na Litwie, na Wileńszczyźnie, w okręgu wileńskim, rejonie wileńskim, położone przy granicy z Białorusią.
 Ulica w Szumsku, w tle kościół św. Michała Archanioła | |
| Państwo | |
|---|---|
| Okręg | |
| Rejon | |
| Gmina | |
| Populacja (2011) • liczba ludności |
|
| Kod pocztowy |
LT-13168 |
Położenie na mapie rejonu wileńskiego  | |
Położenie na mapie Litwy  | |
Położenie na mapie Polski w 1939  | |
 54°36′40″N 25°43′20″E/54,611111 25,722222
| |
Historia
edytujPrywatne miasto duchowne położone było w końcu XVIII wieku w powiecie wileńskim województwa wileńskiego[1].
Pod zaborami w II Rzeczypospolitej miasteczko będące siedzibą gminy Szumsk. W XIX i w początkach XX w. położony był w Rosji, w guberni wileńskiej, w powiecie wileńskim. Po I wojnie światowej pod administracją polską, w Zarządzie Cywilnym Ziem Wschodnich. W latach 1920–1922 w składzie Litwy Środkowej.
Od 11 kwietnia 1922[2] leżał w Polsce, w województwie wileńskim, w powiecie wileńsko-trockim[a], w gminie Szumsk[3][4].
Po II wojnie światowej w granicach Związku Sowieckiego. Po utracie Szumska przez Polskę, do 1 listopada 1946 z rejonu szumskiego w obecne granice Polski wysiedlono ok. 4 tys. Polaków, natomiast ponad 9,2 tys. zarejestrowanych do przesiedlenia Polaków pozostało w rejonie[5].
Od 1991 na niepodległej Litwie.
Zabytki
edytuj- barokowy kościół pw. św. Michała Archanioła, wybudowany w latach 1769-1789 według projektu Tomasza Rusela
- klasycystyczny dwór Szumskich.
Galeria
edytuj-
Dwór Szumskich -
Kościół św. Michała Archanioła -
XIX-wieczny polski nagrobek przy kościele -
Wjazd do miasteczka
Uwagi
edytuj- ↑ Przynależność wojewódzka i powiatowa zmieniała się. W Zarządzie Cywilnym Ziem Wschodnich miejscowość leżała w okręgu wileńskim; w Polsce w Ziemi Wileńskiej (1922 - 1926), następnie w województwie wileńskim (1926 - 1945). W ZCZW, na Litwie Środkowej i w początkach przynależności do Polski miejscowość należała do powiatu wileńskiego, następnie do powiatu wileńsko-trockiego.
Przypisy
edytuj- ↑ Вялікі гістарычны атлас Беларусі Т.2, Mińsk 2013, s. 80.
- ↑ Dz.U. z 1922 r. nr 26, poz. 213
- ↑ Wykaz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej.. T. I. Województwo wileńskie. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, 1938.
- ↑ Dz.U. z 1927 r. nr 24, poz. 189
- ↑ Stanisław Ciesielski, Aleksander Srebrakowski [online], www.hist.uni.wroc.pl [dostęp 2019-03-07] [zarchiwizowane z adresu 2002-10-17].
Linki zewnętrzne
edytuj- Szumsk. [dostęp 2010-07-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-02-06)].
- Szumsk, pierwotnie Polany, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 76.
- Szumsk, pow. wileński, należał do dóbr Polany, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 647.