Sztok

wieś w województwie mazowieckim

Sztokwieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie żuromińskim, w gminie Lubowidz[5][6].

Sztok
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Powiat

żuromiński

Gmina

Lubowidz

Liczba ludności (2011)

47[2][3]

Strefa numeracyjna

23

Kod pocztowy

09-304[4]

Tablice rejestracyjne

WZU

SIMC

0118948[5]

Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Sztok”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Sztok”
Położenie na mapie powiatu żuromińskiego
Mapa konturowa powiatu żuromińskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Sztok”
Położenie na mapie gminy Lubowidz
Mapa konturowa gminy Lubowidz, po prawej znajduje się punkt z opisem „Sztok”
Ziemia53°07′51″N 19°53′07″E/53,130833 19,885278[1]

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Andrzeja Apostoła w Lubowidzu.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ciechanowskiego. Ta wioseczka leży nad urwiskiem rzeki Wkra na trasie Lubowidz – Toruniak około 3 km od Lubowidza. Dlatego przed pierwszą wojną światową nazywała się Stok. Po wielu latach nazwa wioski została zmieniona i w dokumentach istnieje Sztok. Należy do parafii i gminy Lubowidz w powiecie żuromińskim.

Historia

edytuj

Pierwszymi mieszkańcami tej małej posiadłości była rodzina Skorupskich; imiona tej rodziny są nieznane. Rodzina ta posiadała gospodarstwo o powierzchni 45 morgów ziemi. Skorupski był leśnikiem nad lasami, które należały do majątku Lubowidz. Skorupski miał trzy żony, a po każdej zmarłej żonie zostały dzieci. Gdy dzieci dorastały, każdy zakładał rodzinę. Brali część majątku, który należał się po matce. Nowe rodziny na swej działce budowały budynki i w ten sposób powstał Sztok. Młodymi gospodarzami byli: Stanisław Skorupski z rodziną, Jan Skorupski z rodziną, Franciszka Skorupka. Franciszka Skorupka wyszła za mąż za Antoniego Szczęsnego. Po ślubie osiedlili się w Zielonej. Po kilku latach z rodziną przeprowadziła się do wioski Cieszki. Ich córka Ludwika (urodzona 18 czerwca 1863, zmarła w 1916) wstąpiła do klasztoru. Była współzałożycielką Zgromadzenia Służebnic Najświętszego Serca Jezusowego. Dalszymi mieszkańcami byli: Walerian Skorupski z rodziną, Joanna Marhlewicz z domu Skorupskich, która po ślubie osiedliła się z mężem we wsi Pątki. Inne dzieci osiedliły się w nieznanych miejscowościach, a swoje działki sprzedały braciom, którzy pozostali we wiosce Sztok.

W 1920 roku dziedzic nazwiskiem Kancel, pochodzenia niemieckiego, był właścicielem majątku Lubowidz. Ziemie przylegającą do Sztoku rozparcelował na działki. Działki te kupowali chłopi z dalszych okolic i budowali budynki. Pierwszym osiedleńcem był Franciszek Krezyman z rodziną, drugim był Wincenty Jonik z rodziną. Resztę działek wykupili Żydzi z Żuromina. W późniejszym czasie osiedlili się Władysław Rybka i Franciszek Reszka z rodzinami, na działkach, które odkupili już od Żydów. Wybudowali na swoich działkach nowe budynki. Po II wojnie światowej obydwie wioseczki połączono i noszą wspólną nazwę Sztok. Po II wojnie światowej w Sztoku zamieszkiwały rodziny: Kosińskich, Szostków, Stanków, Felczaków, Marcinkowskich, Woźnowskich, Reszków, Joników, Urbańskich, Niekochańskich, Jaskólskich, Zielińskich. Część z nich mieszka do dziś, reszta zmarła lub wyprowadziła się.

Opracowano na podstawie "Krótka historia wsi Sztok Gm. Lubowidz" autor Honorata Woźnowska lipiec 2002 rok.

Przed rokiem 1880 wieś składała się z 2 budynków mieszkalnych, 40 mórg ziemi i liczyła 15 mieszkańców. Wieś należała do parafii Lubowidz, gminy Rozwozin, powiatu mławskiego[7].

Przypisy

edytuj
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 136012
  2. Wieś Sztok w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-04-21], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  3. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
  4. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1259 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  5. a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
  6. Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  7. Sztok, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 50.