Szponton – rodzaj broni drzewcowej, odmiana partyzany o obosiecznym grocie, u którego nasadzie znajdowały się wygięte pręty lub skrzydła[1]. Głownie szpontonów miały charakterystycznie rozszerzoną część centralną[2]. Rozpowszechniony w Europie w XVII-XVIII wieku, głównie jako oznaka stopnia podoficerskiego lub oficerskiego[1].

Szeroka głownia typowego szpontonu, bogato grawerowana i z poprzeczką poniżej

Nazwa pochodzi od francuskiego słowa esponton, które w średniowieczu oznaczało sztylet. W połowie XVI w. nazwa ta, jako espontone, pojawia się we Włoszech na określenie rodzaju włóczni, a od XVII w. we Francji jako nazwa pół-piki[3]. Broń używana jako oznaczenie godności wojskowej była często bogato zdobiona np. herbami lub monogramami[1].

W Polsce używany podobnie jak w armiach zachodnich, za panowania saskiego i aż do reformy wojska przez Sejm Czteroletni w końcu XVIII wieku[1], głównie w dragonii i piechocie[4]. W Anglii używany przez oficerów do 1786 r., a przez sierżantów w latach 1792–1830[3].

Przypisy

edytuj
  1. a b c d Włodzimierz Kwaśniewicz: 1000 słów o broni białej i uzbrojeniu ochronnym. Warszawa: Wydawnictwo MON, 1981, s. 192. ISBN 83-11-06559-4.
  2. Żygulski 1975 ↓, s. 225.
  3. a b Ewart Oakeshott: European Weapons and Armour. Boydell Press, 2000, s. 56. ISBN 0-85115-789-0.
  4. Żygulski 1975 ↓, s. 281.

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj