Szmiel-1
Szmiel-1 (ros. Шмель-1, pol. Trzmiel-1) – radziecki bezzałogowy statek powietrzny opracowany w latach 80. XX w., przeznaczony do prowadzenia rozpoznania taktycznego.
 Szmiel-1 podczas wystawy MAKS-2005 | |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Producent | |
| Typ | |
| Załoga |
0 |
| Historia | |
| Data oblotu |
1983 |
| Liczba egz. |
50 |
| Dane techniczne | |
| Napęd |
1 x silnik tłokowy P-032 |
| Moc |
35,5 KM |
| Wymiary | |
| Rozpiętość |
3,25 m |
| Długość |
2,78 m |
| Wysokość |
1,1 m |
| Masa | |
| Własna |
130 kg |
| Osiągi | |
| Prędkość przelotowa |
140 km/h |
| Pułap |
3000 m |
| Zasięg |
60 km |
| Długotrwałość lotu |
2 h |
| Dane operacyjne | |
| Użytkownicy | |
| ZSRR, Rosja | |
Historia
edytujKonstrukcja powstała w Biurze Projektowym im. A. S. Jakowlewa w 1982 r. Do jej opracowania wykorzystano izraelskie doświadczenia związane z użyciem bezzałogowych statków powietrznych. Pierwszy lot Szmiela miał miejsce w 1983 r. 1 grudnia 1984 r. rozpoczęto testy poprawionej wersji[1]. W 1985 r. powstała wersja wyposażona w czteropunktowe stałe podwozie, zmodyfikowany zasobnik spadochronu oraz silnik dwusuwowy P-032 napędzający śmigło trójłopatowe[2]. Po kolejnych czterech latach, w 1989 r., rozpoczęto próby z egzemplarzem przenoszącym kamery pracujące w paśmie widzialnym oraz podczerwieni[3]. Wyposażenie było zamontowane na podkadłubowej platformie stabilizowanej żyroskopowo. W 1992 r. rozpoczęły się testy w wersji ćwiczebnego celu latającego. Łącznie wyprodukowano 50 egzemplarzy, które wykorzystano do prowadzonych badań[4].
Start drona odbywał się ze specjalnej wyrzutni zamontowanej na podwoziu BMD-1, z wykorzystaniem dwóch rakietowych silników na paliwo stałe, a lądowanie odbywało się z wykorzystaniem spadochronu. Urządzenie zostało skonstruowane z założeniem jego żywotności obejmującej dziesięć startów i lądowań. Dron mógł transmitować do naziemnej stacji kontroli obraz wideo w czasie rzeczywistym oraz przekazywać informacje o swojej lokalizacji[5]. Po zdemontowaniu był transportowany w specjalnym pojemniku w pojeździe BMD-1, tam też mieściło się stanowisko kontroli lotu. Jedno stanowisko mogło kontrolować lot dwóch dronów[6]. Kompleks obejmujący dron, stanowisko kontroli oraz stację obsługi technicznej nosił nazwę Stierch (ros. Стерх, pol. Żuraw)[7].
Doświadczenia związane z opracowaniem Szmiela wykorzystano przy budowie drona Pczeła[8].
Przypisy
edytuj- ↑ Gordon 2005 ↓, s. 70.
- ↑ Gordon 2005 ↓, s. 71.
- ↑ Беспилотный летательный аппарат Шмель-1. Железки.ру. [dostęp 2023-11-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-12-26)]. (ros.).
- ↑ Комплекс «Стерх» с БПЛА «Шмель-1». Беспилотные летательные аппараты. [dostęp 2023-11-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-11-03)]. (ros.).
- ↑ Шмель-1. Уголок неба. [dostęp 2023-11-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-11-03)]. (ros.).
- ↑ Шмель-1 от Яковлева. Avia.pro. [dostęp 2023-11-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-11-03)]. (ros.).
- ↑ Оперативный БПЛА-разведчик «Шмель-1». Авиару.рф. [dostęp 2023-11-03]. (ros.).
- ↑ Авиация Шмель-1. Вся авиация. [dostęp 2023-11-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-11-03)]. (ros.).
Bibliografia
edytuj- Yefim Gordon: Soviet-Russian unmanned aerial vehicles. Hinkley: Midland Publ., 2005. ISBN 1-85780-193-8. OCLC 232000548.