Szkoła Podchorążych Lotnictwa – Grupa Techniczna
Szkoła Podchorążych Lotnictwa – Grupa Techniczna – szkoła kształcąca kandydatów na oficerów lotnictwa Wojska Polskiego (grupy technicznej).
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1934 |
| Rozformowanie |
1939 |
| Dowódcy | |
| Pierwszy | |
| Ostatni |
ppłk pil. inż. Antoni Gosiewski |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość |
Centrum Wyszkolenia Technicznego Lotnictwa |
Historia szkoły
edytujSzkoła powstała w 1934 roku w Bydgoszczy. Na stanowisko komendanta został wyznaczony mjr Stefan Berezowski[1].
Minister spraw wojskowych rozkazem Dep. Dow. Og. L.dz.5253/Org. Tj. zarządził reorganizację z dniem 15 grudnia 1936 roku Szkoły Podchorążych Lotnictwa (grupa techniczna) z jednoczesnym jej przeniesieniem z Bydgoszczy do Warszawy[2][3]. Przeniesienie do stolicy zapewniło szkole wysokokwalifikowanych wykładowców z wyższych uczelni technicznych, instytutów naukowych oraz z przemysłu lotniczego[4].
Była uczelnią o trzyletnim profilu kształcenia. Kształciła ok. 150 słuchaczy (po 50 na każdym roku) przyszłych oficerów – techników lotniczych. Kształciła także około 30 podchorążych rezerwy i organizowała kursy oficerów technicznych – 22 oficerów[5]. Przeszkolenie wojskowe podchorążowie przechodzili na obozach wojskowych.
Kierownikami wyszkolenia w poszczególnych dziedzinach byli oficerowie specjaliści, a jako wykładowców zatrudniano specjalistów cywilnych. Wykłady z przedmiotów teoretycznych i ogólnotechnicznych (matematyka, fizyka, chemia, mechanika, wytrzymałość materiałów, aerodynamika, teoria konstrukcji silników i płatowców itp.) były prowadzone przez cywilnych pracowników naukowych będących na etacie szkoły (np. dr P. Szymański, wykładowca matematyki z Politechniki Lwowskiej) lub kontraktowanych godzinowo na wykłady z Politechniki Warszawskiej (np. dr inż. Jerzy Bukowski, dr inż. Leonard Łabuć, doc. inż. Witold Billewicz), ze Szkoły Wawelberga (np. dr S. Neumark) oraz przemysłu (np. dr inż. Jan Oderfeld)[6].
Zgodnie z planem mobilizacyjnym „W” szkoła po zarządzeniu mobilizacji funkcjonowała na podstawie etatu pokojowego. W czasie wojny szkoła pod względem ewidencji i uzupełnień przynależała do Bazy Lotniczej nr 1 w Warszawie[7].
Organizacja pokojowa szkoły w 1939
edytujOrganizacja pokojowa szkoły w 1939:
Kadra szkoły
edytujObsada personalna szkoły w marcu 1939[9]
- Komenda szkoły
- komendant – mjr / ppłk pil. inż. Antoni Gosiewski
- zastępca komendanta i dowódca oddziału szkolnego – mjr Kazimierz Jarzębiński
- p.o. adiutanta – kpt. obs. Konstanty Bielecki
- naczelny lekarz – mjr lek. dr Stanisław Józef Zatwardowicz
- zastępca komendanta ds. intendentury – mjr int. z wsw Feliks Czesław Czernihowski
- oficer gospodarczy – kpt. int. Zygmunt Wituszyński
- oficer administracyjno-materiałowy – kpt. adm. (piech.) Stefan Ślęzak
- oficer żywnościowy – por. adm. (piech.) Mieczysław Grellner
- p.o. dyrektora nauk – kpt. Franciszek Iwański
- kierownik wyszkolenia radio-elektrycznego – mjr Paweł Marian Piotrowicz
- kierownik wyszkolenia silnikowego – mjr Stefan Skulski
- kierownik wyszkolenia uzbrojenia – kpt. obs. Konstanty Bielecki
- kierownik wyszkolenia foto – kpt. Bolesław Emil Józef Górski
- kierownik wyszkolenia silnikowego – kpt. Aleksander Leja
- kierownik wyszkolenia ogólno-wojskowego – kpt. Czesław Łabencki
- kierownik wyszkolenia samochodowego – kpt. Wacław Michał Józef Kornacki
- kierownik wyszkolenia technicznego – kpt. Józef Koziarski
- kierownik warsztatów szkolnych – kpt. Zygmunt Tokarczyk
- wykładowca WF – por. Zbigniew Jan Franciszek Dubas
- Oddział szkolny
- dowódca I plutonu – kpt. Tadeusz Wiśniowski
- instruktor – ppor. Paweł Wilhelm Tobolski zm. 25 V 1944 (uczestnik „Wielkiej ucieczki”)
- dowódca II plutonu – por. Jan Narewski
- instruktor – chor. Józef Konieczny
- dowódca III plutonu – por. Stanisław Daniel
- instruktor – chor. Dywizjonizy Pieczka
- dowódca IV plutonu – por. Eugeniusz Słomkowski
- instruktor – chor. Antoni Białyński
Absolwenci
edytuj- I promocja
- 36 absolwentów I promocji zostało mianowanych na stopień podporucznika ze starszeństwem z 1 października 1937 w korpusie oficerów lotnictwa, grupa techniczna[10][11]
- ppor. Florian Adrian
- ppor. Rudolf Beck zm. 1940 w Charkowie[12]
- ppor. Józef Krasiński
- ppor. Tomasz Tomaszewski
- ppor. Jerzy Unger zm. Katyniu[13]
- ppor. Władysław Wojtulewicz[a] zm. 1939[15] lub VI 1942[16]
- ppor. Roman Józef Truch[17]
- ppor. Przesław Sadowski
[18]
- II promocja
- 45 absolwentów II promocji zostało mianowanych na stopień podporucznika ze starszeństwem z 1 października 1938 w korpusie oficerów lotnictwa, grupa techniczna[19][20]
- ppor. Stanisław Gidaszewski zm. w Katyniu[21] (zobacz Krzyż Katyński w Krotoszynie)
- ppor. Florian Martini
(mąż Virginii Cherrill – matki chrzestnej 315 Dywizjonu Myśliwskiego) - ppor. Dominik Mendela
- ppor. Henryk Piotrowski zm. w 1940 w Charkowie[22]
- ppor. Waldemar Siewruk
- ppor. Zygmunt Śpikowski
- III promocja
- 44 absolwentów III promocji zostało mianowanych na stopień podporucznika ze starszeństwem z 1 sierpnia 1939 w korpusie oficerów lotnictwa, grupa techniczna[23]
- ppor. Leszek Antoni Chełmiński
- ppor. Tadeusz Karnkowski
- ppor. Cezary Lewicki
- ppor. Jerzy Lipiński zm. w Katyniu[24]
- ppor. Karol Palczyński zm. w Katyniu[25]
- ppor. Janusz Pilichowski zm. w Katyniu[26]
- ppor. Bolesław Widerman zm. w Katyniu[27]
- IV promocja
- 44 absolwentów IV promocji zostało mianowanych na stopień podporucznika ze starszeństwem z 1 września 1939 w korpusie oficerów lotnictwa, grupa techniczna[28]
- ppor. Leopold Antoniewicz
- ppor. Aleksander Fedorońko
- ppor. Zygmunt Jędrzejewski
- ppor. Zbigniew Marczyk
- ppor. Henryk Myszkowski
- ppor. Andrzej Rogowski
- ppor. Zbigniew Ścibor-Rylski
- V rocznik 1938–1939
- 64 podchorążych V rocznika nie zostało promowanych[29]
- pchor. Michał Benoit
- pchor. Henryk Bogdanowicz
- pchor. Stanisław Kleybor
- pchor. Zbyszko Lissowski
- pchor. Franciszek Pantkowski
- pchor. Jerzy Tokarski
Uwagi
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934 roku, s. 265.
- ↑ Dodatek Tajny Nr 1 do Dziennika Rozkazów z 26 stycznia 1937, poz. 4.
- ↑ Kozłowski 1964 ↓, s. 244.
- ↑ Jędrzejewski 1989 ↓, s. 164.
- ↑ Kozłowski 1964 ↓, s. 245.
- ↑ Jędrzejewski 1989 ↓, s. 165.
- ↑ a b Rybka i Stepan 2010 ↓, s. 775.
- ↑ Jędrzejewski 1989 ↓, s. 165, wg autora oddział szkolny został przemianowany na dywizjon szkolny w 1938.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 476-477.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 228-229.
- ↑ Jędrzejewski 1989 ↓, s. 170-173.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 21.
- ↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 658.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 229, 475.
- ↑ Jędrzejewski 1989 ↓, s. 173.
- ↑ Księga lotników ↓, s. 22, jako Wacław Wojtulewicz.
- ↑ Truch Roman Józef. Fundacja Historyczna Lotnictwa Polskiego. [dostęp 2022-01-03].
- ↑ Sadowski Przesław. Fundacja Historyczna Lotnictwa Polskiego. [dostęp 2022-01-03].
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 229-230.
- ↑ Jędrzejewski 1989 ↓, s. 173-178.
- ↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 164.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 416.
- ↑ Jędrzejewski 1989 ↓, s. 178-183.
- ↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 349.
- ↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 461.
- ↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 482.
- ↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 680.
- ↑ Jędrzejewski 1989 ↓, s. 183-188.
- ↑ Jędrzejewski 1989 ↓, s. 188-193.
Bibliografia
edytuj- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-09-07].
- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
- Zygmunt Jędrzejewski: Od września do września. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax, 1989. ISBN 83-211-0998-5.
- Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
- Eugeniusz Kozłowski: Wojsko Polskie 1936-1939. Próby modernizacji i rozbudowy. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1964.
- Hubert Kazimierz Kujawa: Księga lotników polskich poległych, zmarłych i zaginionych w latach 1939-1946. T. I: Polegli w kampanii wrześniowej, pomordowani w ZSRR i w innych okolicznościach podczas okupacji.
- Stanisław Rutkowski: Zarys dziejów polskiego szkolnictwa wojskowego. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1970, seria: Biblioteka Wiedzy Wojskowej.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Najlepsza broń. Plan mobilizacyjny „W” i jego ewolucja. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Adiutor”, 2010. ISBN 978-83-86100-83-5.