Szkoła Podstawowa nr 53 im. Stefana Żeromskiego w Katowicach
Szkoła Podstawowa nr 53 im. Stefana Żeromskiego w Katowicach – szkoła podstawowa w Katowicach, z siedzibą przy placu Wyzwolenia 18 na terenie dzielnicy Janów-Nikiszowiec. Została ona założona 16 października 1911 roku. Patronem placówki jest Stefan Żeromski[1]. Przez wielu nazywana szkołą z czerwonej cegły ze względu na swoje położenie w samym centrum Nikiszowca – katowickiego osiedla, którego znakiem rozpoznawczym jest zwarta zabudowa z czerwonej cegły.
| szkoła podstawowa | |
 Stary budynek szkoły podstawowej nr 53 w Katowicach | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
pl. Wyzwolenia 18 |
| Data założenia |
1911 |
| Patron | |
| Liczba nauczycieli |
ok. 50 |
| Dyrektor |
mgr Joanna Wosianek |
| Wicedyrektorzy |
mgr Katarzyna Fijas |
Położenie na mapie Katowic  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
 50°14′35,2100″N 19°05′43,2341″E/50,243114 19,095343
| |
| Strona internetowa | |
Historia
edytujSzkoła przy obecnym placu Wyzwolenia18 została założona 16 października 1911 roku na terenie osiedla patronackiego Nikiszowiec zaprojektowanego przez architektów Georga i Emila Zillmannów dla koncernu Georg von Giesches Erben[2]. W budynku pierwotnie znajdowało się 16 sal szkolnych i 2 pokoje służbowe. Naukę w czterech klasach rozpoczęło 217 uczniów. Liczba uczniów szybko wzrastała – w 1914 roku było ich już 1047[3]. Przez pierwsze dziewięć lat istnienia była szkołą niemiecką. Budowę drugiego budynku szkoły rozpoczęto w 1913 roku[4][5]. Od 1914 roku mieściła się ona w dwóch budynkach. W 1921 roku wyodrębniono dwie szkoły: żeńską i męską[3]. Stały się one szkołami polskimi wraz z nadejściem września 1922 roku. W grudniu 1923 roku, na prośbę grupy rodziców, w budynku szkoły męskiej otwarto 4-klasową szkołę dla mniejszości niemieckiej[3]. Od 1924 roku szkoły przeszły pod zarząd gminy Janów[3]. W czasie II wojny światowej w budynkach szkolnych działała początkowo jedna szkoła niemiecka będąca kontynuacją szkoły dla niemieckiej mniejszości narodowej (otwarta 15 października 1939). Od 1940 roku uruchomiono również niemiecką szkołę żeńską i męską[3]. Po wyzwoleniu spod hitlerowskiej okupacji szkoła polska wznowiła działalność 28 lutego 1945 roku.
W styczniu 1996 roku placówka otrzymała dodatkowe pomieszczenia, w których mieściły się sale gimnastyczne, sale lekcyjne, a także od września 1996 roku również basen. Był to budynek byłego Domu Kultury KWK „Wieczorek” przy ulicy Szopienickiej w Katowicach[6].
Szkoła w 2011 roku obchodziła 100-lecie. Z tej okazji w szkole odbyły się uroczyste obchody.
Numeracja szkoły była zmienna ze względu na przynależność administracyjną osiedla Nikiszowiec. Szkoła nr 1 z początku żeńska, w latach 1924–1939 oraz 1945–1950 miała nr 3, później w latach 1951–1955 nr 14, do 1960 roku nr 12, a w latach 1960–1964 nr 52. Szkoła 2 zwana również męską, w latach 1924–1939 oraz 1945–1950 miała nr 4, w latach 1951–1955 nr 15, w latach 1955–1959 nr 13, a w latach 1960–1964 nr 53. Na początku okupacji niemieckiej istniała jedna szkoła, w latach 1940–1944 dwie szkoły niemieckie. W 1964 roku szkoły te zostały połączone w jedną placówkę oświatową z numerem 53. Patronem placówki został Stefan Żeromski[6].
Kierownictwo Szkoły
edytujSzkoła macierzysta–rektorzy
edytuj- Bruno Baron (1911–1917 od 1914 dwa budynki szkoły)
- Rudolf Glatter (1917–1919)
- Bruno Baron (1919–1920)
- Joseph Piegsa i Franz Psziuk (p.o. 1919–1920)
- Frans Psziuk (komisaryczny 12–18 VIII 1920) odwołany
- Rudolf Glatter (VIII 1920–IX 1920)
- Bruno Baron (IX 1920–I 1921)
I żeńska
edytuj- Frans Psziuk (1921–1922)
- Ernest Jung (1922–1929)
- Paweł Basista (1929–1930)
- Adolf Przywara (X 1930–VIII 1935)
- Kazimierz Mazak (IX 1935–1939)
II męska
edytuj- Rudolf Glatter (1921–1922) rektor komisaryczny
- Rudolf Glatter (1922–1930) rektor
- Aleksander Dobrowolski (1931–1938) kierownik
Szkoła powszechna dla mniejszości niemieckiej
edytuj- Alojzy Żurek (1932–1933 p.o. kierownika)
- Alojzy Żurek (1933–1937 kierownik)
Lata II wojny światowej
edytuj- Hartmann (1940–1941)
- Johannes Schirrmeister (1941–1942)
- Albert Köhler (1942–1944)
Lata powojenne
edytujżeńska:
- Julian Latosiński (1945–1947)
- Henryk Szczepanowski (1946–1955)
- Franciszek Prochowski (1955–1964)
męska:
- Zygmunt Szwej (1945–1951)
- Izydor Kamiński (1951–1952)
- Franc Prochowski (1952–1955)
- Józef Szkudlarek (1955–1956)
- Izydor Kamiński (1956–1964)
Szkoła podstawowa nr 53 po roku 1964
edytujKierownicy
edytuj- Izydor Kamiński (1964–1969)
- Michalina Banaszczyk (1969–1970)
Dyrektorzy
edytuj- Stanisław Frąckiewicz (1970–1977)
- Maria Filipek (1977–1983)
- Zofia Klaczak (1983–1986)
- Anna Jadwisczok (1986–1991)
- Teresa Boral (1991–2003)
- Maria Rozmus (2003–2008)
- Irena Cichoń (2008–2023)[6]
- Joanna Wosianek (od 2023)
Znani absolwenci
edytujNajbardziej znaną absolwentką szkoły jest prof. Dorota Simonides, senator Rzeczypospolitej Polskiej od roku 1989[1].
Osiągnięcia
edytujW okresie powojennym uczniowie szkoły odnosili sukcesy w łyżwiarstwie szybkim i hokeju. Wpłynęła na to współpraca z klubem GKS Naprzód Janów. W 1983 roku szkoła zajęła I miejsce w ogólnopolskim turnieju hokejowym[3].
Przypisy
edytuj- ↑ a b Zbyszek, Szkoła Podstawowa nr 53 w Katowicach [online], sp53.katowice.pl [dostęp 2018-11-03] (pol.).
- ↑ Michał Bulsa, Ulice i place Katowic, Katowice 2018, s. 281.
- ↑ a b c d e f Joanna Tofilska, Katowice Nikiszowiec. Miejsce, ludzie, historia., Katowice: Muzeum Historii Katowic, 2007, s. 13, 54-55, 73, 110, ISBN 978-83-87727-68-0.
- ↑ Michał Bulsa, Patronackie osiedla robotnicze. Tom 1: Górny Śląsk, Łódź 2022, s. 129.
- ↑ Infrastruktura i ekologia terenów wiejskich Infrastructure And Ecology Of Rural Areas [online], agro.icm.edu.pl [dostęp 2018-11-02] (pol.).
- ↑ a b c Fertacz i inni, Szkoła z czerwonej cegły 1911-2011 w pamięci nauczycieli, absolwentów i pracowników, Katowice: Drukarnia Archidiecezjalna, 2011, ISBN 978-83-7593-127-3, OCLC 803685827 [dostęp 2018-11-03].