Wikipedia

Szew mechaniczny

Szew mechaniczny (ang. stapling) – półautomatyczny sposób zespolenia tkanek w chirurgii za pomocą specjalnych zszywek (klamry), które zazwyczaj zamykają się w kształcie litery B.

Stapler
Szew mechaniczny skóry wykonany z powodu kraniotomii
Zdjęcie RTG z widocznym szwem mechanicznym
Stapler okrężny.
Staplery liniowe.

Zszywki są zakładane za pomocą urządzeń nazywanych staplerami, które w szczękach aparatu chwytają dwie warstwy tkanek i zbliżają je do siebie. Zszywki po przejściu przez tkanki wyginają się na kowadełku o kształcie dostosowanym do typu staplera. Niektóre staplery posiadają odpowiednio ukształtowany nóż, który odcina niepotrzebne tkanki. Umożliwiają one szybkie zamknięcie światła „na głucho” operowanego narządu i usunięcie jego fragmentu.

Staplery umożliwiają znacznie szybsze zszywanie, skracając tym samym czas operacji. Umożliwiają również wykonanie zespoleń w trudnych miejscach oraz zmniejszają utratę krwi w czasie operacji[1].

Historia

edytuj

Technikę tę zapoczątkował węgierski chirurg Hümér Hültl. Prototypowy zszywacz Hültla z 1908, który był skonstruowany do operacji resekcji żołądka, ważył 3,6 kg i wymagał dwóch godzin na złożenie i załadowanie[2].

Technologia została udoskonalona w latach 50. XX w. w Związku Radzieckim, co pozwoliło na wyprodukowanie pierwszych komercyjnie produkowanych zszywaczy wielokrotnego użytku do tworzenia zespoleń jelit i naczyń[2][3].

Bezpieczeństwo i drożność mechanicznych (zszytych) zespoleń jelit było i jest szeroko badane. Zespolenia szyte ręcznie są albo porównywalne, albo mniej podatne na przecieki i infekcje. Możliwe, że jest to wynik ostatnich postępów w technologii szwów, a także coraz bardziej świadomej praktyki chirurgicznej. Z pewnością nowoczesne szwy syntetyczne są bardziej przewidywalne i mniej podatne na infekcje niż katgut, jedwab i len, które były głównymi materiałami szewnymi stosowanymi do lat 90. XX w.[4]

Jedną z kluczowych cech staplerów jelitowych jest to, że krawędzie staplera działają jak hemostatyk, ściskając brzegi rany i zamykając naczynia krwionośne podczas procesu zszywania. Ostatnie randomizowane badania kliniczne wykazały, że przy obecnych technikach szycia nie ma znaczącej różnicy w wynikach między zespoleniami zszytymi ręcznie i mechanicznymi (w tym klipsami), ale zespolenia mechaniczne są znacznie szybsze do wykonania[5].

U pacjentów poddawanych resekcji płuc, w których tkanka płuc jest uszczelniona staplerami, często dochodzi do pooperacyjnego przecieku powietrza. Obecnie badane są alternatywne techniki uszczelniania tkanki płucnej[6][7].

Zalety szwu mechanicznego

edytuj
  • umożliwia wykonanie zespolenia w trudno dostępnych miejscach[8],
  • szczelność zespolenia – szczególnie istotna w chirurgii przewodu pokarmowego i naczyniowej[8],
  • niewielka traumatyzacja tkanek[9],
  • niewielka łączna masa materiału szewnego pozostającego w polu operacyjnym,
  • równomierne naciągnięcie tkanek – ułatwia to zachowanie prawidłowego ukrwienia rany, zmniejsza ryzyko martwicy w obrębie[9],
  • skrócenie czasu operacji[9][10].

Wady szwu mechanicznego

edytuj
  • wysoki koszt wykonania w porównaniu do szwu ręcznego[8],
  • krwawienie z linii szwów,
  • konieczność szkolenia lekarza[8],
  • konieczność zapewnienia wielu rozmiarów staplerów dla potrzeb różnych operacji.

Rodzaje staplerów

edytuj

Podział według zastosowań:

  • staplery jelitowe:
    • staplery okrężne – głównym zastosowaniem są zespolenia w obrębie przewodu pokarmowego, linię szwów ustala się poprzez ułożenie zszywanych tkanek pomiędzy okrągłe kowadełko i główkę z ładunkiem zszywek.
    • staplery liniowe – służą do zamykania światła operowanego narządu. Posiadają głowicę w kształcie spłaszczonej litery "C".
    • staplery liniowe tnące – podobne do staplerów liniowych, dodatkowo posiadają nóż, który umożliwia przecięcie narządu z zamknięciem jego końców lub w przypadku zespoleń narządów jamistych „bok do boku”.
  • staplery naczyniowe – służą do zamykania i przecinania naczynia
    • ładunki naczyniowe
    • klipsy naczyniowe (zakładane pojedynczo za pomocą klipsownicy)
  • staplery skórne – służą do szycia skóry. Blizny cechują się dobrym efektem kosmetycznym[9][1].

Wszystkie typy staplerów mają swoje odpowiedniki dla operacji endoskopowych[1].

Stapler liniowy może mieć ładunki do jelit i naczyń. Ładunki różnią się wysokością zszywek po zamknięciu.

Powikłania

edytuj
  • krwawienie z linii szwów – współczesne staplery są tak skonstruowane, aby miały zaprogramowaną siłę ściśnięcia zszywek. Zapobiega to zbyt silnemu ściśnięciu brzegów rany, co pogarszałoby ukrwienie i gojenie, ale jednocześnie może być przyczyną krwawienia z linii szwów[9].
  • nieszczelność zespolenia prowadząca do powstania przetoki – najczęściej powstaje przy stosowaniu staplera okrężnego. Zwykle jest spowodowana błędem technicznym – zbyt duża główka aparatu nadmiernie napina tkanki, w wyniku czego dochodzi do linijnych podłużnych pęknięć. Również nadmiar tkanek poza linią szwów może być przyczyną niewygładzenia ściany jelita w chwili ściskania zszywek i nieobjęcia całej ściany linią zszywek[9]. Późne nieszczelności powstają w wyniku martwicy niedokrwiennej zespolonego jelita.
  • zwężenie zespolenia – zwykle związane z błędnym doborem główki aparatu, która jest zbyt mała[9].

Odsetek powikłań krwotocznych sięga 5% operacji, nieszczelności zespoleń do 5,5%, a stenoz do 3% zabiegów[9].

Zszywki

edytuj

Niewchłanialne

edytuj

Do operacji na przewodzie pokarmowym i naczyniach najczęściej zakładane są zszywki (klipsy) zrobione ze stopu tytanu, wanadu i aluminium[9]. Są najbardziej obojętne dla tkanek oraz w najmniejszym stopniu wywołują zakłócenia w badaniu MRI[9].

W staplerach skórnych są stosowane zszywki ze stali nierdzewnej[11].

Wchłanialne

edytuj

Dostępne są również klamerki wchłanialne, które są stosowane w niektórych operacjach urologicznych[9] i ginekologicznych[12][9]. Stapler zakładający szwy wchłanialne różni się mechanizmem zakładania, który działa podobnie do igły i nitki[13]. Wykorzystywane są bioabsorbowalne zbudowanych z homopolimerów lub kopolimerów glikolidu, kwasu glikolowego, kwasu mlekowego, laktydu, p-dioksanonu, α-kaprolaktonu i węglanu trimetylenu[13].

Szczególne zastosowanie staplerów

edytuj

W pewnych typach operacji staplery zyskały szczególne uznanie i są wykorzystywane w praktycznie każdym zabiegu:

  • zespolenia jelita grubego w miednicy mniejszej – umożliwiają wykonanie zespolenia w warunkach, dla których zespolenie ręczne byłoby niemożliwe i wiązałoby się z koniecznością wykonania brzuszno-kroczowej amputacji odbytnicy z wykonaniem stomii[8][9][10],
  • zespolenia przełykowo-jelitowe – użycie staplerów jest metodą z wyboru[8].

Staplery są również wykorzystywane w operacjach na drogach żółciowych[14], operacjach trzustki[15], płuc[16], operacjach ginekologicznych[17] i urologicznych[18].

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b c Wojciech Noszczyk (red.): Chirurgia.. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2007. ISBN 83-200-3120-6.
  2. ↑ a b C J Zeebregts, R H Heijmen, J J van den Dungen, R van Schilfgaarde - Non-suture methods of vascular anastomosis. British Journal of Surgery, 90, 3, 2003, pp. 261–271.. academic.oup.com. [dostęp 2022-08-16].
  3. ↑ Igor E Konstantinov - Circular vascular stapling in coronary surgery. Ann Thorac Surgery, 78, 1, 2004, pp. 369–373.. www.annalsthoracicsurgery.org. [dostęp 2022-08-16].
  4. ↑ Brundage, Susan I.; Jurkovich, Gregory J.; Hoyt, David B. and all.- Stapled versus Sutured Gastrointestinal Anastomoses in the Trauma Patient: A Multicenter Trial. The Journal of Trauma: Injury, Infection, and Critical Care: 2001; 51, 6 - pp 1054-1061.. journals.lww.com. [dostęp 2022-08-16].
  5. ↑ Fausto Catena, Michele La Donna, Stefano Gagliardi, Andrea Avanzolini & Mario Taffurelli - Stapled Versus Hand-Sewn Anastomoses in Emergency Intestinal Surgery: Results of a Prospective Randomized Study. The Journal of Trauma: Injury, Infection, and Critical Care: 2001; 51, 6 - pp 1054-1061.. journals.lww.com. [dostęp 2022-08-16].
  6. ↑ F. Venuta i inni, Technique to reduce air leaks after pulmonary lobectomy, „European Journal of Cardio-Thoracic Surgery: Official Journal of the European Association for Cardio-Thoracic Surgery”, 13 (4), 1998, s. 361–364, DOI: 10.1016/s1010-7940(98)00038-4, ISSN 1010-7940, PMID: 9641332 [dostęp 2022-08-28].
  7. ↑ Rogério Luizari Guedes, Odd Viking Höglund, Juliana Sperotto Brum, Niklas Borg, Peterson Triches Dornbusch - Resorbable Self-Locking Implant for Lung Lobectomy Through Video-Assisted Thoracoscopic Surgery: First Live Animal Application. Surg Innov. 2018;25(2):158-164.. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov. [dostęp 2022-08-16].
  8. ↑ a b c d e f Marta Strutyńska-Karpińska, Anna Małolepsza. Szwy ręczne i mechaniczne w chirurgii jelita grubego. „Gastroenterologia Polska”, 2003. [dostęp 2014-04-14]. 
  9. ↑ a b c d e f g h i j k l m Jan Fibak: Chirurgia. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2002. ISBN 83-200-2708-X.
  10. ↑ a b Sciumè C., Geraci G., Pisello F., Arnone E., Romeo M., Modica G.. Mechanical versus manual anastomoses in colorectal surgery. Personal experience. „G Chir.”, 2008. PMID: 19068189. 
  11. ↑ Kathy Bonewit-West, Sue Hunt: oday's Medical Assistant: Clinical and Administrative Procedures. Elsevier Health Sciences, 2016, s. 582. ISBN 978-0-323-31127-4.
  12. ↑ Burkett G., Jensen L.P., Lai A., O'Sullivan M.J., Yasin S., Beydoun S., McLeod A.G.. Evaluation of surgical staples in cesarean section. „Am J Obstet Gynecol.”, 1989-09. PMID: 2675596. 
  13. ↑ a b Surgical stapling apparatus with biocompatible surgical fabric US 5542594 A. [dostęp 2014-04-17].
  14. ↑ Belgaumkar A.P., Carswell K.A., Chang A., Patel A.G.. The dangers of using stapling devices for cystic duct closure in laparoscopic cholecystectomy. „Surg Laparosc Endosc Percutan Tech.”, 2009-10. PMID: 19851251. 
  15. ↑ Ikeda T., Akahoshi T., Kawanaka H., Uchiyama H., Yamashita Y., Morita M., Oki E., Saeki H., Sugimachi K., Ikegami T., Yoshizumi T., Soejima Y., Shirabe K., Mimori K., Watanabe M., Hashizume M., Maehara Y.. Evaluation of a transection method for distal pancreatectomy: A comparative study on the use of electrosurgical and stapling devices in swine. „Fukuoka Igaku Zasshi.”, 2013-12. PMID: 24693679. 
  16. ↑ Yano M., Iwata H., Hashizume M., Shigemitsu K., Adachi K., Tokui T., Matsuyama T.. Adverse Events of Lung Tissue Stapling in Thoracic Surgery. „Ann Thorac Cardiovasc Surg.”, 2013-11. PMID: 24200667. 
  17. ↑ Fanning J., Kraus K.. Surgical stapling technique for radical hysterectomy: survival, recurrence, and late complications. „Gynecol Oncol.”, 2012. PMID: 11063657. 
  18. ↑ Barbalat Y., Morales D., Weiss R.E.. Contemporary use of titanium staples for orthotopic urinary diversion. „Urology.”, 2012-12. PMID: 23040727. 

Bibliografia

edytuj
  • Wojciech Noszczyk (red.): Chirurgia. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2007. ISBN 83-200-3120-6.
  • Jan Fibak: Chirurgia. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2002. ISBN 83-200-2708-X.

  Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Szew_mechaniczny&oldid=72014973”