Szelomo Erel
Szelomo Erel (hebr. שְׁלֹמֹה אֶרְאֵל, właśc. Szelomo Engel, ur. 1920 w Łodzi, zm. 20 listopada 2018 w Tel Awiwie) – izraelski wojskowy, generał dywizji (alluf) i siódmy dowódca Izraelskiego Korpusu Morskiego w latach 1966–1968. W latach 1951–1955 był dowódcą Wielkiej Floty, obejmującej okręty Izraela, w 1955 roku mianowany na stanowisko attaché Sił Obronnych Izraela we Włoszech i attaché marynarki w Europie Zachodniej. Zaangażowany w rozwój i reorganizację izraelskich sił morskich, w tym w projekt rozwoju przeciwokrętowego pocisku manewrującego Gabriel. W latach 1984–1988 pracował jako audytor w cywilnej jednostce Ministerstwa Obrony kontrolującej działania armii.
| |
 Alluf (generał dywizji)
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1939–1944 (Wlk. Brytania) |
| Siły zbrojne | |
| Główne wojny i bitwy |
II wojna światowa, |
| Odznaczenia | |
   
| |
Życiorys
edytujMłodość
edytujUrodził się w 1920 roku w Łodzi w rodzinie Chajjima i Juty Engelów[1]. W 1926[2] lub 1927 roku wraz z rodziną dokonał alii do Palestyny, gdzie wstąpił do Bejtaru[3]. Wraz z rodziną zamieszkał w Tel Awiwie i ukończył tam Gimnazjum Geuli. W 1936 roku, z ramienia Bejtaru, wyjechał do Włoch do Szkoły Morskiej Bejtaru w Civitavecchi, gdzie uczył się przez dwa lata. Po powrocie do Palestyny w 1938 roku został aresztowany i osadzony w więzieniu w Akce za działalność na rzecz Irgunu i nielegalnej alii Żydów do Palestyny. Po wyjściu na wolność pracował na statkach handlowych[1][2][4].
II wojna światowa
edytujGdy wybuchła II wojna światowa przebywał w Belgii. Tam wraz z innymi ochotnikami żydowskimi wstąpił do brytyjskiej marynarki handlowej. Służbę pełnił na okrętach pływających po Atlantyku i Morzu Śródziemnym, które zaopatrywały i wspomagały alianckie konwoje[4]. Brał udział w ewakuacji brytyjskich żołnierzy z Dunkierki[2]. W 1941 roku okręt, na którym służył został zatopiony przez niemiecki okręt podwodny[1]. Zwolniony w 1944 roku ze służby zatrudnił się w manufakturze potażu nad Morzem Martwym[4].
Wojna arabsko-izraelska (1948)
edytujW maju 1948 roku zgłosił się do służby w marynarce izraelskiej i został dowódcą łodzi patrolowej „Palmach”. Podczas wojny o niepodległość Izraela „Palmach” wziął udział w operacji „Dawid”, która polegała na zatopieniu w porcie w Bejrucie jachtu, którym zainteresowani byli Egipcjanie w celu wzmocnienia sił morskich, a który w przeszłości należał do Kriegsmarine i używany był przez dowódców i polityków nazistowskich, łącznie z Adolfem Hitlerem[a][5]. Podczas operacji Uwda pomagał przeprowadzić desant Brygady Aleksandroni z Morza Martwego w Ejn Gedi[1][4]. Z czasem otrzymał przydział na korwetę „Hagana” typu Flower, gdzie został najpierw zastępcą dowódcy, a potem dowódcą[2].
Okres niepodległości
edytujW 1950 roku został kapitanem kutra rakietowego „Misgaw”. W tym samym roku brał udział w operacji „Kolumbus”, w której był głównodowodzącym. Polegała ona na rejsie korwety oraz fregaty do Nowego Jorku w ramach oficjalnej wizyty Dawida Ben Guriona w Stanach Zjednoczonych[2][6]. Po powrocie w 1951 roku został szefem szkolenia Izraelskiego Korpusu Morskiego oraz dowódcą bazy szkoleniowej. W tym samym roku został dowódcą Wielkiej Floty. W 1953 roku dowodził siłami ratunkowymi, które pomagały ofiarom trzęsienia ziemia na Kefalinii na Morzu Jońskim. Za udzieloną pomoc został odznaczony przez króla Grecji Pawła I Orderem Feniksa klasy komandorskiej. W 1954 roku dowodził flotą podczas kurtuazyjnych wizyt izraelskich okrętów w Turcji, Jugosławii, Grecji, we Włoszech i na Malcie. W 1955 roku został mianowany na stanowisko attaché Sił Obronnych Izraela we Włoszech i attaché marynarki w Europie Zachodniej[2].
W 1956 roku odbył kurs w Szkole Dowództwa i Sztabu Brytyjskiej Floty. Ze względu na wspomniany kurs nie mógł wziąć udziału w operacji „Kadesz” (Kryzys sueski). Po powrocie do Izraela zorganizował podobny kurs w kraju dla oficerów. W 1959 objął dowództwo nad Flotą Niszczycieli[6].
W 1960 roku został szefem wydziału morskiego, który zajmował się rozwojem możliwości bojowych izraelskiej marynarki. Poświęcił się pracom nad kutrami rakietowymi oraz zaangażował w prace rozwojowe nad izraelskim pociskiem przeciwokrętowym Gabriel. Brał udział w utworzeniu Eskadry Desantowej w ramach Izraelskiego Korpusu Morskiego[4][6].
2 stycznia 1966 roku z rąk gen. Jochaja Ben-Nuna otrzymał nominację na stanowisko dowódcy Izraelskiego Korpusu Morskiego. W trakcie wojny sześciodniowej wszedł w osobisty spór ze swoim zastępcą Icchakiem Rahawem. Rahaw oskarżał go o bezradność i zachowawczość w dowodzeniu. Z kolei Erel twierdził, że Rahaw jest karierowiczem nastawionym na sukces, czym uzasadniał błędny i nieskonsultowany z dowództwem rozkaz ataku na USS „Liberty”[1].
W okresie kiedy sprawował stanowisko dowódcy Izraelskiego Korpusu Morskiego, doszło do zatopienia niszczyciela „Ejlat” w 1967 roku, a w tajemniczych okolicznościach w 1968 roku zaginął okręt podwodny „Dakar”. Wydarzenia te sprawiły, że jeszcze w 1968 roku zrezygnował z pełnionej funkcji i w 1969 roku odszedł ze służby[1][3].
W cywilu w latach 1984–1988 pracował jako audytor w cywilnej jednostce Ministerstwa Obrony kontrolującej działania armii[4].
Zmarł 20 listopada 2018 roku w Tel Awiwie w wieku 98 lat[7].
Uwagi
edytuj- ↑ Operacja nie zakończyła się pełnym sukcesem. Izraelczycy uszkodzili kadłub jachtu, jednak na tyle poważnie, że Egipcjanie stracili zainteresowanie jednostką.
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f Ofer Aderet, שלמה אראל, מפקד חיל הים במלחמת ששת הימים, מת בגיל 98, „Ha-Arec”, 20 listopada 2018 [dostęp 2021-01-13].
- ↑ a b c d e f אל''מ שלמה אראל – ציוני דרך, „מערכות ים. בטאון חיל הים” (74–75), s. 7 [dostęp 2021-01-13].
- ↑ a b שלמה אראל, „Amutet Chejl ha-Jam” [dostęp 2021-01-13].
- ↑ a b c d e f שלמה אראל, מפקד חיל הים במלחמת ששת הימים, הלך לעולמו, „Ma’ariw”, 20 listopada 2018 [dostęp 2021-01-13].
- ↑ Paljam, מבצע דוד [online] [dostęp 2021-01-16].
- ↑ a b c Joaw Ziton, מפקד חיל הים לשעבר, שלמה אראל, הלך לעולמו בגיל 98, „Ynet”, 20 listopada 2018 [dostęp 2021-01-14].
- ↑ האלוף שלמה אראל הלך לעולמו, „Aruc Szewa”, 20 listopada 2018 [dostęp 2021-01-14].