Systematyka głowonogów

Pojęcie głowonogi (oryg. céphalopodes) zostało po raz pierwszy użyte przez Georges'a Cuviera w 1798 r. natomiast Richard Owen podzielił tę grupę na dwie podgrupy: "Dibranchiata" – posiadające dwa skrzela, obejmujące gatunki nagie i "Tetrabranchiata" – posiadające cztery skrzela, obejmujące gatunki osłonięte muszlą. Następnie do głowonogów jako trzecią grupę włączono amonity^[1]. W XX w. utrwalił się podział na trzy podgromady: Nautiloidea (Tetrabranchia) – łodzikowce, Ammonoidea – amonity i Coleoidea (Dibranchia) – płaszczoobrosłe (pochewkowce)^[2]. W paleontologii przyjmowany bywa nieco odmienny podział na cztery podgromady: Nautiloidea (łodzikowate), Bactrioidea (baktryty), Ammonoidea (amonity) i Coleoidea (pochewkowce)^[3].

Jeden z systemów podziału głowonogów przedstawia się następująco^{[potrzebny przypis]}:

Gromada: Głowonogi (Cephalopoda)
- Podgromada: Amonity (Ammonoidea)
  - Rząd: Amonitida
    - Podrząd: Ammonitina
      - Nadrodzina: Acanthocerataceae
      - Nadrodzina: Desmocerataceae
      - Nadrodzina: Endemocerataceae
      - Nadrodzina: Eoderocerataceae
      - Nadrodzina: Haplocerataceae
      - Nadrodzina: Hildocerataceae
      - Nadrodzina: Hoplitaceae
      - Nadrodzina: Perisphinctaceae
      - Nadrodzina: Psilocerataceae
        Rodzina: Arietitidae
        Rodzaj: Arietites
        
        Rodzina: Echioceratidae
        
        Rodzina: Oxynoticeratidae
        
        Rodzina: Psiloceratidae
        
        Rodzina: Schlotheimiidae
      - Nadrodzina: Stephanocerataceae
    - Podrząd: Acanthoceratina
    - Podrząd: Ancyloceratida
      - Nadrodzina: Ancylocerataceae
        Rodzina: Ancyloceratidae
        
        Rodzina: Bochianitidae
        
        Rodzina: Hamulinidae
        
        Rodzina: Hemihoplitidae
        
        Rodzina: Heteroceratidae
        
        Rodzina: Labeceratidae
        
        Rodzina: Macroscaphitidae
        
        Rodzina: Ptychoceratidae
      - Nadrodzina: Douvilleicerataceae
        Rodzina: Astiericeratidae
        
        Rodzina: Douvilleiceratidae
        
        Rodzina: Trochleiceratidae
      - Nadrodzina: Deshayesitaceae
        Rodzina: Deshayesitidae
        
        Rodzina: Prahoplitidae
      - Nadrodzina:Turrilitaceae
        Rodzina: Anisoceratidae
        
        Rodzina: Baculitidae
        
        Rodzina: Diplomoceratidae
        
        Rodzina: Hamitidae
        
        Rodzina: Nostoceratidae
        
        Rodzina: Turrilitidae
      - Nadrodzina: Scaphitaceae
        Rodzina: Hoploscaphitidae
        
        Rodzina: Scaphitidae
  - Rząd: Goniatitida
    - Podrząd: Anarcestina
    - Podrząd: Clymeniina
    - Podrząd: Goniatitina
  - Rząd: Ceratida
    - Podrząd: Ceratitina
    - Podrząd: Prolecanitina
- Podgromada: Łodzikowce (Nautiloidea)
- Podgromada: Płaszczoobrosłe (Coleoidea)

Przypisy

↑ Clifford M. Nelson. Ammonites: Ammon's Horns into Cephalopods. „J. Soc. Biblhy. nat. Hist.”. 1 (5), s. 1-8, 1968. (ang.).
↑ W. Russel Hunter i Stephen C. Brown: Keys to Marine Invertebrates of the Woods Hole Region : Phylum Molusca. Marine Biological Laboratory, 1964. s. 131. [dostęp 2009-07-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-03-20)]. (ang.).
↑ Urszula Radwańska: Przewodnik do ćwiczeń z podstaw paleontologii. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1995, s. 111. ISBN 83-230-0703-9.

[1] Clifford M. Nelson. Ammonites: Ammon's Horns into Cephalopods. „J. Soc. Biblhy. nat. Hist.”. 1 (5), s. 1-8, 1968. (ang.).

[2] W. Russel Hunter i Stephen C. Brown: Keys to Marine Invertebrates of the Woods Hole Region : Phylum Molusca. Marine Biological Laboratory, 1964. s. 131. [dostęp 2009-07-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-03-20)]. (ang.).

[3] Urszula Radwańska: Przewodnik do ćwiczeń z podstaw paleontologii. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1995, s. 111. ISBN 83-230-0703-9.

[1]

[2]

[3]