System mandatowy Ligi Narodów
System mandatowy Ligi Narodów polegał zgodnie z artykułem 22 Przymierza Ligi Narodów na zagospodarowaniu przez państwa zwycięskie w I Wojnie Światowej (Francja, Wielka Brytania, Stany Zjednoczone, Japonia) kolonii niemieckich na świecie oraz terytoriów Imperium Osmańskiego w Azji, nie wliczając terenów Turcji właściwej. Artykuł zakładał podział terenów niczyich (ziem odebranych państwom centralnym) na tzw. mandaty. Na terenach tych miało być zakazane niewolnictwo.
Mandaty typu „A”
edytujMandaty typu „A” obejmowały terytoria po Imperium Osmańskim, które według Ligi Narodów „powoli dorastały i były zdolne do samodzielnego rządzenia przy pomocy i doradzaniu państw zwycięskich”. Były to:
- Irak, Palestyna i Transjordania – administrowane przez Wielką Brytanię
- Syria i Liban – administrowane przez Francję
Mandaty typu „B”
edytujMandaty typu „B” obejmowały dawne kolonie niemieckie w Afryce. Były to tereny o dużo słabszej świadomości własnej państwowości, stąd wymagały szerszej pomocy doradczej w administrowaniu ze strony państw europejskich. Zapewniono im swobodę myśli i religii oraz zakazano ich militaryzacji. Były to:
- Ruanda-Urundi – administrowane przez Belgię
- Tanganika – administrowana przez Wielką Brytanię
- Kamerun i Togo – podzielone między sobą przez Wielką Brytanię i Francję
Mandaty typu „C”
edytujMandaty typu „C” obejmowały dawne posiadłości niemieckie na Pacyfiku. Były to niewielkie posiadłości na wyspach, dlatego były całkowicie objęte administracją państw zwycięskich. Były to:
- Niemiecka Nowa Gwinea – północno-wschodnia część wyspy, dostała się pod administrację Australii
- Nauru – administrowana przez Australię
- Niemieckie Samoa – administrowana przez Nową Zelandię
- Mandat Południowego Pacyfiku – obejmował wyspy Mikronezji, na północ od równika – administrowane przez Japonię
- Afryka Południowo-Zachodnia – obejmował tereny dzisiejszej Namibii – administrowane przez Związek Południowej Afryki