Synagoga w Tomaszowie Mazowieckim
Wielka Synagoga w Tomaszowie Mazowieckim została zbudowana przy ulicy Handlowej 7 (ob. ul. Berka Joselewicza 7) w latach 1864-1878 (za rabinatu Eliasza Jakuba Wieliczkiera). Murowany budynek synagogi wzniesiono na planie prostokąta. Projektant i budowniczy pozostaje nieznany. Wystrój synagogi wykonali bracia Warzagerowie, malarze artyści sprowadzeni w tym celu do Tomaszowa.
| Państwo | |
|---|---|
| Data budowy | |
| Data zburzenia | |
| Tradycja |
ortodoksyjna |
Podczas II wojny światowej, 16 października 1939 roku, miejscowi folksdojcze podpalili synagogę i nie pozwolili strażakom na ugaszenie pożaru. Hitlerowcy obciążyli gminę żydowską znaczną kontrybucją za rzekome zaniedbania przeciwpożarowe oraz wyimaginowanymi kosztami gaszenia. Jeszcze przed spaleniem synagogi Żydzi wynieśli zwoje Tory i zakopali je. Po wojnie Torę wydobyto. W roku 1940 rozebrano pozostałości synagogi tomaszowskiej. Obecnie na miejscu dawnej synagogi znajduje się parking dla samochodów.
W okresie dwudziestolecia międzywojennego oprócz Wielkiej Synagogi istniały w Tomaszowie Mazowieckim dwie bożnice: jedna położona przy ul. Jerozolimskiej 17 (tuż przy dawnej ulicy Bożniczej), druga przy ul. Prezydenta S. Wojciechowskiego (ob. ul. Warszawska) 50. Obie bożnice zostały spalone 14 listopada 1939 roku.
Literatura
edytuj- Joanna Podolska, Spacerownik. Śladami Żydów ziemi łódzkiej, ISBN 978-83-268-0036-8, Agora SA, Łódź 2010, s. 137 (fot.), 139, 147-148 (fot. kolor.).