Synagoga w Łukowie
Synagoga w Łukowie – nieistniejąca synagoga w Łukowie, która znajdowała się u zbiegu ulic: Bóżnicznej (obecnie ul. Zdanowskiego) i Staropijarskiej[1].
 Synagoga w 1929 r., widziana od strony ul. Bóżnicznej | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Bóżniczna 17 |
| Budulec |
murowana |
| Data budowy |
II połowa XVIII w. |
| Data zburzenia |
lipiec 1944 |
| Tradycja | |
| Obecnie |
nie istnieje |
Położenie na mapie Łukowa  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu łukowskiego  | |
 51°55′44,3″N 22°22′58,4″E/51,928972 22,382889
| |
Zbudowana w drugiej połowie XVIII wieku po zniszczeniu w pożarach poprzednich, drewnianych domów modlitwy. Był to obiekt murowany, otynkowany, kryty dachówką, o wymiarach: długość i szerokość – 30 łokci (ok. 17 m), wysokość do dachu – 14 łokci (ok. 8 m). Na froncie budynku od strony ul. Bóżnicznej znajdował się zegar słoneczny. Do synagogi od frontu przybudowany był babiniec o wymiarach: długość – 30 łokci, szerokość – 9,5 łokcia i wysokość – 4 łokcie. Z drugiej strony, czyli od ul. Staropijarskiej, przylegała przybudówka o wymiarach takich samych jak babiniec. Wewnątrz domu modlitwy znajdował się chór o wymiarach 12 na 4 łokcie, usytuowany na lewo od drzwi wejściowych, na który prowadziły proste schody o szerokości 1,5 łokcia. W głównej sali synagogi ustawiono 176 ławek, w tym 116 dla mężczyzn i 60 dla kobiet. Sufit zdobiły malowidła, wykonane przez łukowskich malarzy – Hirsza Libera i Chaima Motla Mendelbojma. Przedstawiały one poświęcenie Izaaka, patriarchów oraz aniołów[2][3].
Synagoga została sprofanowana przez Niemców na początku okupacji i zamieniona najpierw w stajnię, następnie w przytułek dla przesiedleńców[4]. Ostatecznie uległa zniszczeniu pod koniec lipca 1944 r. w wyniku bombardowania Łukowa przez niemieckie lotnictwo[2][3].
W 2015 r. w miejscu, w którym stała synagoga, odsłonięto pomnik[5]. W Muzeum Regionalnym w Łukowie znajduje się makieta synagogi[6].
-
Panorama Łukowa z wieży kościoła Przemienienia Pańskiego w czasie okupacji niemieckiej. Synagoga widoczna po lewej stronie fotografii -
Pomnik poświęcony łukowskiej społeczności żydowskiej, ustawiony w miejscu, gdzie znajdowała się synagoga
Przypisy
edytuj- ↑ Synagoga stała u zbiegu ulic Bóżnicznej i Staropijarskiej, „Wspólnota Łukowska” (43 (148)), Łuków Historia, 2007 [dostęp 2024-08-03].
- ↑ a b Synagoga i domy modlitwy w Łukowie. [w:] Wirtualny Sztetl [on-line]. Muzeum Historii Żydów Polskich Polin. [dostęp 2024-08-03].
- ↑ a b Krzysztof Czubaszek: Życie religijno-społeczne diaspory. [w:] Żydzi Łukowa i okolic [on-line]. [dostęp 2024-08-03].
- ↑ Krzysztof Czubaszek: Holokaust. [w:] Żydzi Łukowa i okolic [on-line]. [dostęp 2024-08-03].
- ↑ Gmina Żydowska funduje obelisk w Łukowie. [w:] Dziennik Wschodni [on-line]. 2015-06-18. [dostęp 2024-08-03].
- ↑ Tu mieszkaliśmy – historia łukowskich Żydów. Muzeum Regionalne w Łukowie. [dostęp 2024-08-03].