Symbiogeneza

Symbiogeneza – teoria powstawania gatunków na drodze integracji, symbiozy różnych gatunków. Sformułowana została po raz pierwszy przez Konstantina Mereszkowskiego (rosyjskiego biologa i botanika, działającego w Kazaniu), w oparciu o badania nad porostami. Według jego koncepcji większe, bardziej złożone komórki powstały wskutek symbiotycznych relacji między mniej złożonymi komórkami. Opisał swoją teorię w 1909 roku w pracy w języku rosyjskim, chociaż jej założenia pojawiły się już w pracy z 1905 roku.

Cykliczna endosymbioza

Współczesną, powszechnie przyjętą dziś teorią endosymbiozy sformułowaną w latach 70. XX wieku przez Lynn Margulis, odnoszącej się do powstania komórek eukariotycznych na drodze cyklicznej endosymbiozy. Według tej teorii mitochondria, plastydy, w tym chloroplasty, oraz kinetosomy 9+2 wici pochodzą od bakteryjnych endosymbiontów i zostały przyswojone przed wyewoulowaniem mechanizmu eukariotycznej mitozy.

Najprawdopodobniej mitochondria pochodzą od proteobakterii, a chloroplasty od cyjanobakterii.

Pierwsze eukarionty (pierwotniaki, rośliny, grzyby i zwierzęta) wykształtowały się w drodze seryjnej endosymbiozy prostszych form.

Można zatem przyjąć pogląd, że chloroplasty to dawne bakterie fotosyntezujące, a mitochondria to dawne bakterie tlenowe (lub bakterie fotosyntezujące, które utraciły zdolność do fotosyntezy). Te endosymbionty były wchłaniane przez komórkę gospodarza, lecz nie były trawione. Przeżyły one i rozmnażały się wraz z komórką gospodarza, dlatego też następne pokolenia gospodarzy także zawierały endosymbionty. Między tymi dwoma organizmami powstała zależność mutualistyczna, a ostatecznie endosymbiont utracił zdolność samodzielnego życia poza organizmem gospodarza.

Postuluje się, że w niektórych grupach glonów (eugleniny, bruzdnice, złotowiciowce, brunatnice, okrzemki i in.) chloroplasty są zredukowanymi innymi endosymbiotycznymi glonami, co jest określane jako wtórna endosymbioza.

Zobacz też

• eukariogeneza
• syntropia
• biomonon
• teoria systemów

Bibliografia

• Czachorowski S., 1993. Globalna opcja rozwoju. Kategorie biologiczne. W: Romanowska-Łakomy (red). Antynomie i syntonia. Studia i Materiały, WSP w Olsztynie, 47: 11-24. [1]
• Czachorowski S., 1996. Rozwój człowieka w integrującej się noosferze – biologiczna opcja duchowego rozwoju. Zesz. Nauk. WSP w Olsztynie 5, Prace psychol., 1. Psychologia rozwoju, str. 20-31. [2]