Sylen (gr. Σειληνός Seilēnós, łac. Silenus[1]) – w mitologii Greków jedno z bóstw przyrody.

Sylen z Muzeów Watykańskich (kopia rzymska oryginału hellenistycznego, II w.)

Często uważany za syna posłańca bogów Hermesa bądź też Pana – kozłopodobnego boga trzód i pasterzy. Zazwyczaj przedstawiano go jako towarzysza Dionizosa, boga wegetacji i ekstatycznej radości. Miał postać łysego, nieco otyłego mężczyzny z końskim ogonem i uszami. Król Frygów Midas w podzięce za pomoc okazaną Sylenowi otrzymał od Dionizosa dar, dzięki któremu mógł wszystko, czego dotknął, zamieniać w złoto.

Teognis z Megary przytacza odpowiedź, jaką miał dać Sylen Midasowi na pytanie, co jest najlepsze dla człowieka:

Dla tych tu na ziemi największym jest dobrem wcale
Nie rodzić się, nie patrzeć na słoneczny blask,
A jeśli ktoś się urodził, najrychlej bramę Hadesa
Przekroczyć, pod obfitym brzemieniem ziemi lec.

(Tłum. Zygmunt Kubiak)

Maksymę tę przytacza także Plutarch w Pocieszeniu dla Apolloniosa.

Jako rodzaj istot mitycznych syleny były pierwowzorem Satyrów. Przy ogólnie podobnym wyglądzie miały jednak zamiast kozich – nogi końskie i końskie ogony (nie mylić z centaurami).

Przypisy

edytuj
  1. Aaron J. Atsma: Seilenos. theoi.com. [dostęp 2013-08-13]. (ang.).