Sygnalizowanie cnoty

Sygnalizowanie cnoty, także sygnalizacja cnoty[1] (ang. virtue signalling) – pejoratywny neologizm określający afiszowanie się zachowaniami, które mają świadczyć o moralnej wrażliwości lub dobrym sercu[2][3][4]. Autorstwo tego terminu przypisuje się dziennikarzowi Jamesowi Bartholomewowi z artykułu w The Spectator, który napisał w 2015 roku[5].

Geneza

edytuj

W biologii ewolucyjnej

edytuj
 

Idea sygnalizowania swoich wartości moralnych była badana przez lata przed powstaniem koncepcji neologizmu „sygnalizowanie cnoty” w 2015 r.[6][7][8][9] Część idei sygnalizowania cnoty wywodzi się z naukowego studium teorii sygnalizacji[9] pierwotnie ukutego przez Karola Darwina w jego dziele pt. O pochodzeniu człowieka i doborze w odniesieniu do płci(inne języki), opublikowanego w 1871 roku[9].

W tej książce Darwin wyłożył ewolucji poprzez dobór płciowy, która zakłada, że pewne cechy pojawiają się i są utrzymywane w danym gatunku ze względu na ich zdolność do przyciągania osobników przeciwnej płci i tym samym zwiększają ogólne dostosowanie, nawet jeśli te cechy w przeciwnym razie zmniejszyłyby względną sprawność organizmu. Darwin zasugerował, że wiele cech utrzymuje się w danym gatunku po prostu z powodu preferowania tej cechy przez płeć przeciwną[10].

Podobnie, ewolucyjna teoria sygnalizacji biologicznej sugeruje, że zewnętrzna ekspresja wartości moralnych dostarczałaby współmałżonkom informacji pozwalających na istnienie sygnalizowanych cnót jako cech dobranych płciowo[9].

Brak odpowiedniego sformułowania

edytuj
 
Osoba wykonująca ALS Ice Bucket Challenge na cele charytatywne. Działalność ta została skrytykowana jako sygnalizacja cnoty

Brytyjskiemu dziennikarzowi Jamesowi Bartholomewowi często przypisuje się autorstwo terminu „sygnalizowanie cnoty” w artykule dla The Spectator w 2015 r[5]. Bartholomewowi przypisuje się powstanie tego wyrażenia w późniejszych artykułach[10], wspominając, że popularność wynikała prawdopodobnie z wcześniejszego braku terminu odnoszącego się do opisanego zachowania[10][11].

Sugeruje on, że pojęcie sygnalizacji cnoty istniało znacznie dłużej niż sam termin. W swojej książce z 2019 r. Virtue Signaling: Essays on Darwinian Politics and Free Speech, psycholog ewolucyjny i zwolennik wolności słowa Geoffrey Miller powtórzył, że był świadkiem sygnalizowania cnoty przez lata, ale nie miał odpowiedniego sformułowania, by go opisać[12].

Redaktor Merriam-Webster Emily Brewster opisuje sygnalizowanie cnoty jako akademicki odpowiednik określenia „humblebrag”, które zostało ukute przez Harrisa Wittelsa w 2010 roku[3].

W mediach społecznościowych

edytuj

W 2018 roku B.D. McClay napisał w The Hedgehog Review, że sygnalizacja szczególnie kwitła w społecznościach internetowych. Było to nieuniknione w interakcjach cyfrowych, ponieważ brakowało im cech życia offline, takich jak spontaniczność. Kiedy ktoś wypełniał listę swoich ulubionych książek na Facebooku, zazwyczaj był świadomy tego, co ta lista mówiła o sobie[13].

W badaniu ekonomicznym z 2018 r. wykazano, że wyraźne sygnalizowanie cnoty (ang. conspicuos virtue signaling, CVS) pojawił się poprzez wykazanie widocznej konsumpcji poszczególnych produktów lub marek na Facebooku. Autorzy stwierdzili, że samoocena została wzmocniona przez CVS zorientowany na siebie[14].

Użycie

edytuj

„Sygnalizacja cnoty” zyskała na popularności jako termin pejoratywny, potępiający puste akty publicznego zaangażowania w dobre cele. Termin ten charakteryzuje się pragnieniem sygnalizatora, by okazać poparcie dla danej sprawy bez faktycznego działania na rzecz poparcia tej sprawy. Ważną cechą charakterystyczną sygnalizowania cnót jest to, że z aktem tym wiążą się niewielkie lub żadne koszty; zwykłe publiczne nawoływanie na rzecz jakiejś sprawy nie wiąże się z żadnymi kosztami dla sygnalizatora. W oryginalnym artykule Bartholomew opisuje sygnalizację cnoty jako akt publiczny z bardzo niewielkim kosztem, który ma na celu poinformowanie innych o swoim społecznie akceptowalnym nastawieniu w danej sprawie[5]. Geoffrey Miller opisuje sygnalizację cnoty jako akt wrodzony i coś, co wszyscy ludzie robią i czego nie mogą uniknąć[12].

Niektórzy zwolennicy teorii sygnalizacji wykorzystują sygnalizację cnoty do opisania uporczywości lub występowania różnych kosztownych praktyk religijnych, takich jak obrzezanie, post, poskramianie węży i ordalia. Chodzi o to, że udział w akcie mającym cel religijny służy jako sposób zasygnalizowania poświęcenia się wierzeniom wyznawanym przez tę religię, sygnalizując tym samym osobistą moralność współwyznawcom[15][16].

Krytyka

edytuj

Reakcje na termin „sygnalizowanie cnoty” są mieszane. W artykule w New York Times psychologowie Jillian Jordan i David Rand argumentowali, że sygnalizowanie cnoty (czyli udawane oburzenie) jest możliwe do oddzielenia od prawdziwego oburzenia wobec określonego przekonania, ale w większości przypadków osoby, które sygnalizują cnotę, w rzeczywistości doświadczają jednocześnie prawdziwego oburzenia[17].

W artykule w The Guardian David Shariatmadari wyraził opinię, że oskarżanie przeciwników o sygnalizowanie cnoty jest najczęściej tanim chwytem, który uwalnia od konieczności obalenia argumentów przeciwnika[18]. Pisząca dla The Guardian Zoe Williams sugerowała, że wyrażenie to, podobnie jak wcześniejsze określenie „szampański socjalista” (osoba żyjąca w luksusie i deklarująca poparcie dla idei socjalistycznych[19]), jest jedynie niewiele znaczącą obelgą[20]. W konsekwencji pojawił się antonim „vice signalling”, który odnosi się do rażącej amoralności[21][22].

Przypisy

edytuj
  1. Meghan czy Kate, czyli podwójne standardy w rodzinie królewskiej [online], Viva.pl [dostęp 2020-03-04] (pol.).
  2. Virtue Signalling [online], Lexico Dictionaries [dostęp 2020-02-23] (ang.).
  3. a b Virtue signaling and other inane platitudes - The Boston Globe [online], bostonglobe.com, 25 marca 2016 [dostęp 2020-02-23] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-25].
  4. virtue signalling - Tłumaczenie po polsku - Słownik angielsko-polski Diki [online], diki.pl, 23 lutego 2020 [dostęp 2020-02-23] [zarchiwizowane z adresu 2020-02-23].
  5. a b c The awful rise of ‘virtue signalling’ [online], spectator.co.uk, 26 grudnia 2019 [dostęp 2020-02-23] [zarchiwizowane z adresu 2019-12-26].
  6. Sinnott-Armstrong, Walter, 1955-, Moral psychology, Cambridge, Mass.: MIT Press, 2008, ISBN 978-0-262-33728-1, OCLC 605120795 [dostęp 2020-02-23].
  7. G. Tyge Payne i inni, Signaling Organizational Virtue: an Examination of Virtue Rhetoric, Country-Level Corruption, and Performance of Foreign IPOs from Emerging and Developed Economies: Signaling Organizational Virtue, „Strategic Entrepreneurship Journal”, 7 (3), 2013, s. 230–251, DOI10.1002/sej.1156 [dostęp 2020-02-23] (ang.).
  8. Mary Kay Gugerty, Signaling virtue: voluntary accountability programs among nonprofit organizations, „Policy Sciences”, 42 (3), 2009, s. 243–273, DOI10.1007/s11077-009-9085-3, ISSN 0032-2687 [dostęp 2020-02-23] (ang.).
  9. a b c d Geoffrey F. Miller, SEXUAL SELECTION FOR MORAL VIRTUES, „The Quarterly Review of Biology”, 82 (2), 2007, s. 97–125, DOI10.1086/517857, ISSN 0033-5770 [dostęp 2020-02-23] (ang.).
  10. a b c Charles Darwin, The descent of man, and selection in relation to sex /, London :: John Murray,, 1871, DOI10.5962/bhl.title.110063 [dostęp 2020-02-23].
  11. I invented ‘virtue signalling’. Now it’s taking over the world [online], spectator.co.uk, 5 kwietnia 2019 [dostęp 2020-02-23] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-05].
  12. a b Geoffrey F., Miller, Virtue signaling : essays on Darwinian politics and free speech, [United States], ISBN 978-1-951555-00-9, OCLC 1127565989 [dostęp 2020-02-23].
  13. Virtue Signaling [online], hedgehogreview.com, 15 lutego 2020 [dostęp 2020-02-23] [zarchiwizowane z adresu 2020-02-15].
  14. Elaine Wallace, Isabel Buil, Leslie de Chernatony, ‘Consuming Good’ on Social Media: What Can Conspicuous Virtue Signalling on Facebook Tell Us About Prosocial and Unethical Intentions?, „Journal of Business Ethics”, 2018, DOI10.1007/s10551-018-3999-7, ISSN 0167-4544 [dostęp 2020-02-23] (ang.).
  15. Jacques Waardenburg, Joseph Bulbulia, Uffe Schjoedt, Religious Culture and Cooperative Prediction under Risk: Perspectives from Social Neuroscience, Ilkka Pyysiäinen (red.), t. 49, Berlin, New York: DE GRUYTER, 16 lipca 2010, s. 35–60, DOI10.1515/9783110246339.35, ISBN 978-3-11-024632-2 [dostęp 2020-02-23] (ang.).
  16. Czachesz i inni, Mind, morality and magic : cognitive science approaches in biblical studies, Durham, ISBN 978-1-84465-734-6, OCLC 868976104 [dostęp 2020-02-23].
  17. Opinion [online], nytimes.com, 30 marca 2019 [dostęp 2020-02-23] [zarchiwizowane z adresu 2019-03-30].
  18. 'Virtue-signalling' – the putdown that has passed its sell-by date [online], theguardian.com, 3 stycznia 2020 [dostęp 2020-02-23] [zarchiwizowane z adresu 2020-01-03].
  19. champagne socialist - Tłumaczenie po polsku - Słownik angielsko-polski Diki [online], www.diki.pl [dostęp 2020-02-23].
  20. Forget about Labour’s heartland – it doesn’t exist [online], theguardian.com, 15 kwietnia 2016 [dostęp 2020-02-23] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-15].
  21. The Tories are the masters of ‘vice signalling’ [online], spectator.co.uk, 4 stycznia 2020 [dostęp 2020-02-23] [zarchiwizowane z adresu 2020-01-04].
  22. Saudi activists and US lawmakers join call for end to 'sadistic' abuses by MBS [online], middleeasteye.net, 2 czerwca 2019 [dostęp 2020-02-23] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-02].