Swiatłana Cichanouska
Swiatłana Hieorhijeuna Cichanouska z domu Pilipczuk[1] (biał. Святлана Георгіеўна Ціханоўская / Піліпчук; ur. 11 września 1982 w Mikaszewiczach) – białoruska działaczka polityczna, kandydatka na prezydenta Białorusi w wyborach prezydenckich w 2020 roku.
_2.jpg) Swiatłana Cichanouska (2022) | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Przynależność polityczna |
bezpartyjna |
Życiorys
edytujWczesne lata i aktywność zawodowa
edytujUrodziła się 11 września 1982 roku w Mikaszewiczach w obwodzie brzeskim. W 2000 ukończyła II Liceum w Mikaszewiczach, a następnie studia językoznawcze na Państwowym Uniwersytecie Pedagogicznym w Mozyrzu. Cichanouska pracowała jako tłumaczka w różnych organizacjach, w tym w irlandzkiej organizacji charytatywnej Chernobyl Life Line[2].
Działalność polityczna
edytuj15 maja 2020, po odmowie przez Centralną Komisję Republiki Białorusi ds. Wyborów i Prowadzenia Referendów Krajowych (CKW) rejestracji grupy inicjatywnej, jak również aresztowaniu jej męża, Siarhieja, Swiatłana Cichanouska złożyła w CKW dokumenty w celu zarejestrowania własnej grupy inicjatywnej w wyborach prezydenckich[3].
20 maja 2020 CKW, na czele której stała Lidzija Jarmoszyna, zarejestrowała grupę inicjatywną Swiatłany Cichanouskiej[4]. Jej mąż, Siarhiej Cichanouski, został przewodniczącym sztabu grupy inicjatywnej. 29 maja 2020 w Grodnie odbyło się zgromadzenie w celu zebrania podpisów w celu rejestracji Swiatłany Cichanouskiej jako kandydatki na urząd prezydenta Białorusi, podczas której zatrzymano Siarhieja Cichanouskiego, koordynatora grupy inicjatywnej Dmitrija Furmanowa[5] i innych. W sumie zatrzymano 10 osób[6].
Kolejne zgromadzenia zbierające podpisy wsparcia Swiatłany Cichanouskiej gromadziły kolejki w Mińsku i innych miastach Białorusi[7]. Na członków grupy inicjatywnej Swiatłany Cichanouskiej wywierano presję; koordynatorów i działaczy zatrzymywano w całym kraju[8]. 15 maja 2020 zatrzymano sekretarza prasowego grupy inicjatywnej Aleksandra Kabanowa[9]. Razem z członkami grupy inicjatywnej zatrzymano już zebrane podpisy[10]. 11 czerwca 2020 Cichanouska opublikowała apel, w którym powiedziała, że odwołuje wszystkie zgromadzenia w celu zbierania podpisów w Mińsku i miastach regionalnych w dniach 12, 13 i 14 czerwca z powodu obaw, że może tam dojść do prowokacji przeciwko członkom jej grupy inicjatywnej[11]. 16 czerwca poinformowano, że zebrano ponad 100 tysięcy podpisów poparcia dla Cichanouskiej[12].
16 czerwca 2020 podczas podróży w celu przekazania list podpisów komisjom wyborczym Swiatłana Cichanouska odebrała telefon, w którym nieznana osoba zażądała zaprzestania udziału w kampanii prezydenckiej, grożąc Cichanouskiej i jej dzieciom[13]. Później Swiatłana Cichanouska ogłosiła, że zamierza nadal uczestniczyć w wyborach[14]. 30 czerwca Cichanouska złożyła dokumenty do CKW w celu jej rejestracji jako kandydatki na urząd prezydenta[15].
14 lipca 2020 odbyło się posiedzenie CKW w sprawie rejestracji kandydatów na urząd prezydenta, w wyniku którego zarejestrowano Swiatłanę Cichanouską mimo błędu w zeznaniu podatkowym – Cichanouska nie wskazała, że jej mąż posiada dom w obwodzie homelskim. Członkowie CKW jednogłośnie przegłosowali zarejestrowanie Cichanouskiej jako kandydatki na prezydenta[16].
16 lipca 2020 odbyło się spotkanie przedstawicieli sztabu Swiatłany Cichanouskiej, Wiktara Babaryki i Waleryja Cepkały. W wyniku spotkania sztaby zgodziły się na zjednoczenie i przedstawiły wspólne cele, w tym wezwanie do głosowania 9 sierpnia, udział w obserwacji wyborów, uwolnienie więźniów politycznych i ekonomicznych. Istotnym motywem zjednoczenia są ponowne wybory, w których będą uczestniczyły kandydaci alternatywni, którzy obecnie przebywają w więzieniu[17].
W wyborach prezydenckich na Białorusi w 2020 roku według oficjalnych danych uzyskała wynik 10,1% (588 622 głosów), jednocześnie przegrywając z urzędującym prezydentem Alaksandrem Łukaszenką[18]. Wynik nie został uznany przez samą Cichanouską, a także przeciwników obecnego prezydenta. Przez kraj przetoczyły się fale protestów i strajków, a ich inicjatorzy oskarżali białoruskie władze o fałszerstwo[19].
10 sierpnia 2020 media podały, że Swiatłana Cichanouska jest przetrzymywana w biurze CKW[20]. Jej sztab potwierdził tę informację, a także przekazał, że z byłą kandydatką nie ma kontaktu[21]. Następnego dnia w internecie został opublikowany film, w którym Cichanouska potwierdza informację o swoim wyjeździe na Litwę[22]: „Sama podjęłam decyzję o wyjeździe z kraju [na Litwę] (...) Nie daj Boże, by ktoś stanął przed takim wyborem, przed jakim stanęłam ja”[23].
.jpg)
14 sierpnia 2020 Cichanouska opublikowała film, w którym twierdzi, że wygrała wybory prezydenckie na Białorusi w 2020 roku uzyskując od 60 do 70% głosów[24][25] i zaapelowała do społeczności międzynarodowej o uznanie jej za zwycięzcę[26]. Cichanouska poinformowała również o utworzeniu Rady Koordynacyjnej, która zajmie się przekazaniem władzy od Łukaszenki[25]. O członkostwo w radzie mógł ubiegać się każdy obywatel Białorusi, który uznał wybory za sfałszowane, a któremu zaufała grupa społeczna, będący autorytetem, np. lekarzem, nauczycielem, przedstawiciel biznesu, pisarzem czy sportowcem[27]. 17 sierpnia 2020 Cichanouska ogłosiła, że jest gotowa zostać narodowym liderem Białorusi[28].
W sierpniu 2022 ogłosiła zamiar powołania rządu tymczasowego Białorusi pod swoim przywództwem[29].
W styczniu 2023 roku Ministerstwo Spraw Wewnętrznych Białorusi uznało struktury Swietłany Cichanouskiej za ugrupowanie ekstremistyczne. Zgodnie z białoruskim prawem członkom grup ekstremistycznych grozi więzienie[30].
W marcu 2023 roku białoruski sąd skazał Cichanouską zaocznie na 15 lat więzienia[31].
Biuro Swiatłany Cichanouskiej
edytujBiuro Swiatłany Cichanouskiej kontynuuje pracę na emigracji[32].
Życie prywatne
edytujJest żoną Siarhieja Cichanouskiego. Ma z nim dwójkę dzieci[33].
Przypisy
edytuj- ↑ Алесь Пілецкі, Уладзь Грыдзін, «Мы ўсе за Сьвету, яна добрая дзеўка». Рэпартаж зь Мікашэвічаў, радзімы Сьвятланы Ціханоўскай [online], Радыё Свабода, 29 lipca 2020 [dostęp 2020-08-16] (biał.).
- ↑ News At One: Belarus leader of the opposition Svetlana Tikhanovskaya’s ties to Roscrea, County Tipperary [online], RTÉ [dostęp 2020-08-17] (ang.).
- ↑ Жена Сергея Тихановского подает документы в ЦИК на регистрацию своей группы [online], TUT.BY, 15 maja 2020 [dostęp 2020-08-16] [zarchiwizowane z adresu 2020-08-08] (ros.).
- ↑ Ермошина – Тихановской: У вас есть намерение выдвигаться в президенты или вы просто спарринг-партнер?. [dostęp 2020-07-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-07-28)].
- ↑ Задержанного по «делу Тихановского» Дмитрия Фурманова наказали десятью сутками ареста [online], naviny.by, 1 lipca 2020 [dostęp 2020-08-16].
- ↑ В Гродно задержали Сергея Тихановского [online], TUT.BY, 29 maja 2020 [dostęp 2020-08-17] [zarchiwizowane z adresu 2020-05-30] (ros.).
- ↑ В Минске, у Комаровки, очереди к пикетам Тихановской и Цепкало растянулись на километр [online], TUT.BY, 31 maja 2020 [dostęp 2020-08-17] [zarchiwizowane z adresu 2020-06-30] (ros.).
- ↑ Задержания активистов и сборщиков подписей продолжаются 31 мая. Список обновляется [online], Wiasna [dostęp 2020-08-17] (ros.).
- ↑ В Бресте задержали пресс-секретаря инициативной группы Светланы Тихановской [online], TUT.BY, 15 czerwca 2020 [dostęp 2020-08-17] [zarchiwizowane z adresu 2020-07-01] (ros.).
- ↑ Вместе с членами инициативной группы Тихановской «арестовали» 3,5 тысячи собранных подписей [online], TUT.BY, 10 czerwca 2020 [dostęp 2020-08-17] [zarchiwizowane z adresu 2020-07-18] (ros.).
- ↑ «Я опасаюсь провокаций». Тихановская снимает пикеты в Минске и областных городах [online], TUT.BY, 11 czerwca 2020 [dostęp 2020-08-17] [zarchiwizowane z adresu 2020-08-03] (ros.).
- ↑ Светлана Тихановская собрала 100 тыс. подписей [online], REFORM.by, 16 czerwca 2020 [dostęp 2020-08-17] (ros.).
- ↑ Тихановская: Мне поступили угрозы, передо мной выбор – дети или дальнейшая борьба. Выбор очевиден [online], TUT.BY, 16 czerwca 2020 [dostęp 2020-08-17] [zarchiwizowane z adresu 2020-07-26] (ros.).
- ↑ Светлана Тихановская: Я продолжаю свое участие в выборах [online], TUT.BY, 16 czerwca 2020 [dostęp 2020-08-17] [zarchiwizowane z adresu 2020-08-14] (ros.).
- ↑ Тихановская подала документы в ЦИК на регистрацию кандидатом в президенты [online], TUT.BY, 30 czerwca 2020 [dostęp 2020-08-17] [zarchiwizowane z adresu 2020-07-31] (ros.).
- ↑ Бабарико и Цепкало не зарегистрированы кандидатами в президенты. Тихановскую зарегистрировали [online], TUT.BY, 14 lipca 2020 [dostęp 2020-08-17] [zarchiwizowane z adresu 2020-07-26] (ros.).
- ↑ Светлана Тихановская объединилась со штабами Бабарико и Цепкало [online], TUT.BY, 16 lipca 2020 [dostęp 2020-08-17] [zarchiwizowane z adresu 2020-07-18] (ros.).
- ↑ Centralna Komisja Wyborcza ogłosiła wyniki wyborów. Łukaszenka przekonuje, że „nie jest za granicą” [online], TVN24 [dostęp 2020-08-14].
- ↑ Mikołaj Pietraszewski, Białoruś. Protesty po wyborach. Relacja naszego dziennikarza z Mińska – Wiadomości [online], wiadomosci.radiozet.pl, 12 sierpnia 2020 [dostęp 2020-08-14].
- ↑ Media: Cichanouska przetrzymywana w budynku Centralnej Komisji Wyborczej [online], Do Rzeczy, 10 sierpnia 2020 [dostęp 2020-08-14] (pol.).
- ↑ Gdzie jest Swiatłana Cichanouska? Sztab nie ma z nią kontaktu [online], msn.com [dostęp 2020-08-14].
- ↑ Cichanouska wywieziona na Litwę. Protesty nie ustają – OKO.press [online], oko.press [dostęp 2020-08-14].
- ↑ Cichanouska przerwała milczenie. Poruszające nagranie [online], fakt.pl, 11 sierpnia 2020 [dostęp 2020-08-14].
- ↑ Exiled leader calls weekend of protests in Belarus [online], BBC News, 14 sierpnia 2020 [dostęp 2020-08-16] (ang.).
- ↑ a b Belarus opposition candidate declares victory [online], NHK WORLD-JAPAN News [dostęp 2020-08-16] [zarchiwizowane z adresu 2020-08-16] (ang.).
- ↑ Тихановская готовится объявить себя победительницей выборов в Беларуси – пресс-секретарь [online], gordonua.com [dostęp 2020-08-16].
- ↑ Łukaszence został już tylko Putin, Cichanouska wzywa do lokalnego przejmowania władzy [online], oko.press [dostęp 2020-08-16].
- ↑ Arkadiusz Grohot, Cichanouska: Jestem gotowa zostać narodowym liderem Białorusi, „rmf.fm”, 17 sierpnia 2020.
- ↑ Swiatłana Cichanouska utworzy tymczasowy rząd Białorusi. tvn24.pl, 9 sierpnia 2022. [dostęp 2022-08-11].
- ↑ Сотрудников Офиса Тихановской записали в экстремисты
- ↑ Białoruś: Swiatłana Cichanouska i Pawieł Łatuszka skazani przez białoruski reżim
- ↑ Office of Sviatlana Tsikhanouskaya. tsikhanouskaya.org. [dostęp 2023-02-09].
- ↑ Kłopoty dyktatora. Trudna sytuacja Łukaszenki w przededniu wyborów [online] [dostęp 2020-08-27].