Suwerenność terytorialna

władza sprawowana przez państwo na zajmowanym przez nie terytorium

Suwerenność terytorialnawładza sprawowana przez państwo na zajmowanym przez nie terytorium. Wszystko, co znajduje się na terytorium danego państwa podlega jego władzy i prawu. Państwo ustala swoje prawa i obowiązki, jakie mają obowiązywać na terenie do niego należącym, ma również pełnię władzy na własnym terytorium, ale obowiązujące normy prawa międzynarodowego (zwyczajowe i umowne) nakładają na nie różne ograniczenia.

W prawie międzynarodowym spotyka się także pojęcie suwerenności narodu – oznacza prawo każdego narodu do niezależnego bytu państwowego (samostanowienie narodów), wyboru formy państwa i rządów[1].

Spośród przepisów prawa międzynarodowego m.in. dotyczących wymienionych kwestii, społeczność światowa przyznała pierwszeństwo zasadom sformułowanym w Karcie Narodów Zjednoczonych. Wśród jej zapisów istotną rolę odgrywają te mówiące o prawnej ochronie suwerenności państwowej (art. 2 ust. 1,2 i 7 Karty Narodów Zjednoczonych[2]).

Zakaz interwencji w sprawy wewnętrzne ma w nich charakter kategoryczny. Wyjątki od zasady nieinterwencji to działania podjęte przez Radę Bezpieczeństwa w celu utrzymania lub przywrócenia międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa (art. 42) i prawa do samoobrony (art. 51)[3].

Zasada suwerenności terytorialnej

edytuj

Zasada suwerenności terytorialnej mówi, że:

  • kto powołuje się na ograniczenie suwerenności terytorialnej musi dowieść, że ograniczenie takie wynika z konkretnej normy prawa międzynarodowego, wiążącej dane państwo
  • każde państwo jest związane tylko takimi ograniczeniami, jakie uznało, przyjmując konkretne zobowiązania międzynarodowe[4]

Ograniczenie suwerenności terytorialnej- może stać się na rzecz wszystkich państw i ich obywateli lub tylko na rzecz niektórych państw. Może to być np.:

  • prawo nieszkodliwego przepływu przez obce morze terytorialne
  • umowa terytorialna w sprawie tranzytu
  • ograniczenie wynikające z możliwości zaszkodzenia drugiemu państwu

Szczególnymi ograniczeniami suwerenności terytorialnej są obszary zdemilitaryzowane i zneutralizowane oraz pobyt obcych sił zbrojnych na terenie państwa[5].

Obowiązuje jednak zasada, że „żadne państwo nie może korzystać z własnej suwerenności terytorialnej w sposób, który narusza suwerenność terytorialną drugiego państwa”.

Przypisy

edytuj