Suszyna (województwo dolnośląskie)
Suszyna (niem. Dürrkunzendorf) – wieś w Polsce, położona w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, w gminie Radków[5][6].
| wieś | |
.jpg) Wieża widokowa w Suszynie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
380–415[2] m n.p.m. |
| Liczba ludności (III 2011) |
233[3] |
| Strefa numeracyjna |
74 |
| Kod pocztowy |
57-409[4] |
| Tablice rejestracyjne |
DKL |
| SIMC |
0855003 |
Położenie na mapie gminy Radków  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu kłodzkiego  | |
 50°28′35″N 16°31′39″E/50,476389 16,527500[1]
| |
.jpg)
.jpg)
W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa wałbrzyskiego.
Integralne części wsi
edytuj| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0855010 | Boguszowice | przysiółek |
| 0855026 | Mrówieniec | przysiółek |
Położenie i geologia
edytujJest to niewielka wieś łańcuchowa w południowo-wschodniej części Wzgórz Ścinawskich. Leży na wysokości około 380–415 m n.p.m., w dość głębokiej dolince, którą spływa mały, bezimienny potok[2]. Wzniesienia te zbudowane są z osadów czerwonego spągowca z wystąpieniami melafiru[2]. Cenne są występujące w nim okazy minerałów i kamieni półszlachetnych (ozdobnych), szczególnie znajdowane tu szczotki ametystów i geody agatów[7]. W przysiółku Suszyny – Mrówieńcu (niem. Finkenhübel b. Seifersdorf) w latach 1830–1840 wydobywano grafit wysokiej jakości[8].
Historia
edytujSuszyna zaliczana jest do najstarszych wsi ziemi kłodzkiej, została wspomniana po raz pierwszy w roku 1353 jako „czu dem dorryn Cunczendorf”, a w roku 1384 określona jako „Dorrenkunzendorf“[9]. Przez niektórych historyków za założyciela wsi uważany jest rycerz Konrad de Reno, burgrabia kłodzki z czasów panowania na tych ziemiach księcia wrocławskiego Henryka Probusa (lata 1279–1290), który sam wzmiankowany jest w dokumentach w roku 1281[8]. W latach 1765–1782 połowa wsi była w posiadaniu von Hemma, natomiast drugą część posiadał von Haugwitz z Piszkowic[2].
W roku 1840 część wsi należała do hr. Magnisa, natomiast część z folwarkiem, kamieniołomem i wapiennikiem do barona von Falkenhausena[a][10].
W drugiej połowie XIX w. letnicy, którzy odwiedzali pobliskie Piszkowice i tamtejszy pałac udawali się do sąsiądujących z nimi Suszyny i Mrówieńca na spacer połączony często z poszukiwaniem kamieni szlachetnych[2]. W okresie dwudziestolecia międzywojennego Suszyna była znanym letniskiem (niem. Luftkurort, określenie polskie to „stacja klimatyczna”)[2]. Letniskowa funkcja wsi utrwaliła się wtedy na dobre[2]. W małej wsi funkcjonowały dwa hotele (jeden w Mrówieńcu), 3 sklepy (jeden w Mrówieńcu) i poczta (u kowala). Wśród rzemieślników działali tutaj: kowal, kołodziej, stolarz i jeden rzeźbiarz w drewnie.
W tym też okresie Suszyna była szybowiskiem górskim, działała tu szkółka szybowcowa[11][7].
Po ukończeniu studiów, objął tu w 1930 roku swoją pierwszą posadę nauczycielską Alois Bartsch (1902–1982), niemiecki nauczyciel, pisarz, dokumentalista ziemi kłodzkiej[12].
Demografia
edytujPo 1945 osiedlili się tu Polacy, według danych z 1947 roku najwięcej przybyło ich z województwa krakowskiego – 203, oraz z Kresów: z lwowskiego – 83 i tarnopolskiego – 66. Wieś utraciła funkcje letniskowe. Lotnisko i szkoła szybowcowa uległy dewastacji (w budynku szkoły działała wiejska świetlica)[8]. Wieś jednak częściowo się wyludniła, ma obecnie charakter wyłącznie rolniczy[10]. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 233 mieszkańców[3].
Wieża widokowa
edytujW grudniu 2014 w miejscowości wybudowano 27-metrową wieżę widokową. Na 22. metrze znajduje się platforma widokowa. Budowa wieży dofinansowana została z Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007–2013 w ramach projektu pod nazwą „Miejsca pełne widoków w Euroregionie Glacensis”. Widok obejmuje Szczeliniec Wielki, Broumowskie Ściany, masyw Wielkiej Sowy aż do Przełęczy Jugowskiej, Góry Bardzkie i Masyw Śnieżnika. Wieża kosztowała 1,1 mln złotych[13][14].
Szlaki turystyczne
edytuj
Gorzuchów – Suszyna – Raszków – Wambierzyce[15]
Uwagi
edytuj- ↑ Prawdopodobnie chodzi tu o barona Konrada von Falkenhausena z pałacu w Wolanach.
Przypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 133835
- ↑ a b c d e f g Słownik geografii turystycznej Sudetów. redakcja Marek Staffa. T. 15: Kotlina Kłodzka i Rów Górnej Nysy. Wrocław: I-BiS, 1993, s. 427–429. ISBN 83-85773-06-1.
- ↑ a b GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1241 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
- ↑ a b GUS. Rejestr TERYT.
- ↑ a b Kamienie szlachetne i ...szybowce. radkowskiewioski.pl. [dostęp 2015-01-02].
- ↑ a b c Kroniki Suszyny. radkowskiewioski.pl. [dostęp 2015-01-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-01-02)].
- ↑ Paul Klemenz: 'Ortsnamen der Grafschaft Glatz. Breslau: Ostdeutsche Verlagsanstalt, Śląska Biblioteka Cyfrowa, 1932, s. 60. [dostęp 2015-01-02].
- ↑ a b Beata Burtowska-Procak: Suszyna. W: Janusz Laska, Mieczysław Kowalcze: Popularna Encyklopedia Ziemi Kłodzkiej. T. 3: (N-S). Kłodzko-Nowa Ruda: Kłodzkie Towarzystwo Oświatowe, 2010, s. 293. ISBN 978-83-62337-24-8.
- ↑ Henryk Grzybowski. Tradycje lotnicze ziemi kłodzkiej. Cz. 1. Balony, sterowce i szybowce do 1945 roku. „Rocznik Ziemi Kłodzkiej”. 2021 (t. XXVI), s. 93–94, 2021-12-01. Adam Łącki. Towarzystwo Miłośników Ziemi Kłodzkiej. ISSN 0137-4141. (pol.).
- ↑ Małgorzata Staniak: Bartsch Alois. W: Janusz Laska, Mieczysław Kowalcze red.: Popularna Encyklopedia Ziemi Kłodzkiej. T. 1: (A–J). Kłodzko–Nowa Ruda: Kłodzkie Towarzystwo Oświatowe, 2009, s. 32–33. ISBN 978-83-60478-90-5.
- ↑ Od piątku widoki z Suszyny. klodzko24.pl. [dostęp 2014-12-17].
- ↑ Betonowy kolos w małej Suszynie. naszesudety.pl, 8 stycznia 2015. [dostęp 2016-04-26].
- ↑ Informacje zawarte na stronie PTTK Strzelin; dostęp: 2015-05-13.
Bibliografia
edytuj- Marek Staffa (redakcja): Słownik geografii turystycznej Sudetów, T. 15 Kotlina Kłodzka i Rów Górnej Nysy, I-BiS, Wrocław 1994, ISBN 83-85773-06-1.