Supreme Allied Commander Europe
Supreme Allied Commander Europe (SACEUR), naczelny dowódca sojuszniczy w Europie – głównodowodzący połączonych sił zbrojnych NATO w Europie, stojący na czele Sojuszniczego Dowództwa Operacji (Allied Command Operations)[2].
| |
 Aktualny dowódca – Christopher G. Cavoli[1] | |
| Organizacja | |
|---|---|
| Data utworzenia |
1951 |
| Siedziba | |
| Generał | |
| Strona internetowa | |
Jest nim zazwyczaj najwyższy rangą generał Sił Zbrojnych Stanów Zjednoczonych, stojący na czele Europejskiego Dowództwa Stanów Zjednoczonych.
Kwatera główna Sojuszniczego Dowództwa Operacji, czyli SHAPE, znajduje się w Casteau koło Mons w Belgii. Jego misją jest przyczynianie się do zachowywania pokoju, bezpieczeństwa oraz integralności terytorialnej państw członkowskich NATO w jego obszarze odpowiedzialności (w tym przypadku od północnych krańców Norwegii aż po wschodnią granicę Turcji).
Podobnie jak SACLANT jest dowódcą strategicznym i za wypełnienie swoich obowiązków odpowiada przed Komitetem Wojskowym OTP[2]. SACEUR pełni także funkcję COMUSEUCOM.
Naczelni dowódcy sił NATO w Europie
edytujFunkcję naczelnego dowódcy połączonych sił zbrojnych NATO w Europie (Supreme Allied Commander Europe) od chwili powstania sojuszu pełnili wyłącznie wojskowi amerykańscy.
| Lp. | Osoba | Formacja | Objęcie funkcji | Zakończenie pełnienia funkcji |
|---|---|---|---|---|
| 1 | gen. Dwight D. Eisenhower | US Army | 2 kwietnia 1951 | 30 maja 1952 |
| 2 | gen. Matthew B. Ridgway | US Army | 30 maja 1952 | 11 lipca 1953 |
| 3 | gen. Alfred Gruenther | US Army | 11 lipca 1953 | 20 listopada 1956 |
| 4 | gen. Lauris Norstad | US Air Force | 20 listopada 1956 | 1 stycznia 1963 |
| 5 | gen. Lyman L. Lemnitzer | US Army | 1 stycznia 1963 | 1 lipca 1969 |
| 6 | gen. Andrew J. Goodpaster | US Army | 1 lipca 1969 | 15 grudnia 1974 |
| 7 | gen. Alexander M. Haig | US Army | 15 grudnia 1974 | 1 lipca 1979 |
| 8 | gen. Bernard W. Rogers | US Army | 1 lipca 1979 | 26 czerwca 1987 |
| 9 | gen. John R. Galvin | US Army | 26 czerwca 1987 | 23 czerwca 1992 |
| 10 | gen. John M. Shalikashvili | US Army | 23 czerwca 1992 | 22 października 1993 |
| 11 | gen. George A. Joulwan | US Army | 22 października 1993 | 11 lipca 1997 |
| 12 | gen. Wesley K. Clark | US Army | 11 lipca 1997 | 3 maja 2000 |
| 13 | gen. Joseph W. Ralston | US Air Force | 3 maja 2000 | 17 stycznia 2003 |
| 14 | gen. James L. Jones | US Marine Corps | 17 stycznia 2003 | 7 grudnia 2006 |
| 15 | gen. Bantz J. Craddock | US Army | 7 grudnia 2006 | 2 lipca 2009 |
| 16 | adm. James G. Stavridis | US Navy | 2 lipca 2009 | 13 maja 2013 |
| 17 | gen. Philip M. Breedlove | US Air Force | 13 maja 2013 | 4 maja 2016 |
| 18 | gen. Curtis Scaparrotti | US Army | 4 maja 2016 | 3 maja 2019 |
| 19 | gen. Tod D. Wolters | US Army | 3 maja 2019 | maj 2022 |
| 20 | gen. Christopher G. Cavoli[1] | US Army | 4 lipca 2022 |
Przypisy
edytujBibliografia
edytuj- Robert Kupiecki: Kierowanie i dowodzenie strategiczne NATO. Rola SACEUR. W: Tomasz Kośmider (red.): Naczelny dowódca sił zbrojnych w systemie obronnym państwa polskiego. Warszawa: Akademia Obrony Narodowej, 2014. ISBN 978-83-7523-329-2.
- Supreme Allied Commander Europe. NATO. [dostęp 2023-05-02]. (ang.).
- Supreme Allied Commander Europe – Biography. NATO. [dostęp 2023-05-02]. (ang.).