Suchowola (powiat zamojski)
Suchowola – wieś w Polsce, położona w województwie lubelskim, w powiecie zamojskim, w gminie Adamów[5][6], na skraju Roztocza.
| wieś | |
 Kościół parafialny pod wezwaniem Przemienienia Pańskiego w Suchowoli | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) | |
| Strefa numeracyjna |
84 |
| Kod pocztowy |
22-442[4] |
| Tablice rejestracyjne |
LZA |
| SIMC |
0885292[5] |
Położenie na mapie gminy Adamów  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu zamojskiego  | |
 50°35′23″N 23°15′10″E/50,589722 23,252778[1]
| |
W latach 1954–1972 wieś należała a w latach 1954-1959 oraz 1962-1972 była siedzibą władz gromady Suchowola. W latach 1975–1998 wieś należała administracyjnie do województwa zamojskiego.
Wieś jest sołectwem w gminie Adamów[7]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 1005 mieszkańców i była największą co do liczby ludności miejscowością gminy[8].
Wieś jest siedzibą rzymskokatolickiej parafii Przemienienia Pańskiego w Suchowoli[9].
Położenie
edytujSąsiadujące wioski: Feliksówka, Rachodoszcze i Żyznów, Suchowola-Kolonia, Hutków, Grabnik, Potoczek.
Najbliższe miasta – Krasnobród – 7 km, Zamość – 15 km.
Części wsi
edytuj| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0885300 | Doły | część wsi |
| 0885317 | Kąty | część wsi |
| 0885323 | Kolonia | część wsi |
| 0885330 | Pasterniki | część wsi |
| 0885346 | Ulica | część wsi |
| 0885352 | Wydmuchówka | część wsi |
| 0885369 | Zakościół | część wsi |
| 0885375 | Zastaw | część wsi |
Historia miejscowości
edytujSuchowola zajmuje obszar wchodzący niegdyś w skład włości szczebrzeskiej. Miejscowość powstała zapewne na początku XV wieku i należała wówczas do rodziny Lipskich. W 2 poł. XVII wieku wieś weszła w skład dóbr krasnobrodzkich, będących w posiadaniu hr. Tarnowskich. Mieszkali w niej Polacy i Rusini. Według spisu z 1827 r. wieś liczyła 88 domów i 550 mieszkańców. W l poł. XIX w. istniała tu karczma, która w 1845 r. uzyskała patent na dalszy handel alkoholem. Wówczas miejscowość należała do gminy Krasnobród. Pod koniec XIX w. Suchowola była własnością T. Niewiarowskiego. Wieś liczyła 985 mieszkańców, w tym 566 katolików, 393 prawosławnych i 10 Żydów. W 1915 r. właścicielem majątku był Jerzy Zdziechowski. Według spisu z 1921 r. wieś liczyła 1438 mieszkańców, w tym 193 Ukraińców i 32 Żydów, natomiast kolonia liczyła 776 mieszkańców, w tym 35 Żydów. Około 1930 r. wybudowano w Suchowoli murowaną szkołę. We wrześniu 1939 r. walczyła tu Krakowska Brygada Kawalerii, a po 22 września zgrupowanie kawalerii gen. Władysława Andersa. Podczas okupacji hitlerowskiej wieś była kilkakrotnie pacyfikowana. W nocy z 29 na 30 czerwca 1943 r. żołnierze oraz żandarmeria niemiecka otoczyli Suchowolę i zamordowali 8 osób. Wszystkich mężczyzn ze wsi wywieziono do obozu. W kilka dni później wysiedlono również kobiety, starców i dzieci, a wieś zasiedlili koloniści niemieccy. Zimą 1943/44 chronili się w Suchowoli koloniści z innych wiosek, uciekając przed polskimi partyzantami. 31 stycznia 1944 r. oddziały AK „Groma", „Podkowy" i „Norberta" skutecznie zaatakowały miejscowość obsadzoną przez niemieckich osadników, częściowo ją niszcząc. W 1968 r. wybuchł we wsi pożar, który pochłonął 21 budynków. Do 1954 r. istniała gmina Suchowola.
Pierwsza wzmianka o cerkwi prawosławnej w Suchowoli pochodzi z roku 1531. Notują ją źródła przez resztę XVI i pocz. XVII wieku. W 1759 r. istniała tu drewniana unicka cerkiew parafialna pw. św. Jerzego Męczennika, która należała do dekanatu szczebrzeszyńskiego. W 1840 r. w skład unickiej parafii w Suchowoli wchodziły: Bondyrz, Boża Wola, Feliksówka, Hutków, Hutki, Kaczórki, Krasnobród, Rachodoszcze oraz Ruskie. Liczyła ona wtedy 259 parafian. W 1852 r. wybudowano w Suchowoli następną drewnianą cerkiew, odnowioną w 1868 r. kosztem rządu carskiego. W 1919 r. erygowano w Suchowoli parafię rzymskokatolicką pw. Przemienienia Pańskiego. Początkowo na kościół parafialny przeznaczono dawną cerkiew unicką (od 1875 r. prawosławną, a w 1938 r. rozebraną). W latach 1934–38 wybudowano w Suchowoli nowy, murowany kościół, częściowo zniszczony podczas II wojny światowej. Po odbudowaniu został konsekrowany 19 maja 1948 roku, przez biskupa lubelskiego Stefana Wyszyńskiego.
Budynki użyteczności publicznej
edytujObecnie na terenie wsi znajdują się:
- kościół rzymskokatolicki pw. Przemienienia Pańskiego z lat 1934–1938
- Zespół Szkół (szkoła podstawowa, gimnazjum) im. Tadeusza Kościuszki
- ośrodek zdrowia
- lecznica
- biblioteka publiczna
- cmentarze: czynny rzymskokatolicki oraz nieczynny prawosławny[10]
- dom strażaka
- kilka sklepów spożywczych
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 133181
- ↑ Wieś Suchowola w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2024-02-12], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2024-02-12].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1217 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ BIP gminy, sołectwa [dostęp 2024-02-12]
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Opis parafii na stronie diecezji
- ↑ D. Kawałko, Cmentarze województwa zamojskiego, Państwowa Służba Ochrony Zabytków, Zamość 1994, s. 14.
Bibliografia
edytuj- Józef Niedźwiedź, Leksykon historyczny miejscowości dawnego województwa zamojskiego, Zamość: Oficyna Wydawnicza Kresy, 2003, s. 483-485, ISBN 83-906745-7-2, OCLC 836903923.
Linki zewnętrzne
edytuj- Historia Suchowoli. roztocze.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-04-03)].
- Zespół Szkół w Suchowoli