Subkowy
Subkowy (kaszb. Subkòwë) – wieś kociewska w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie tczewskim, w gminie Subkowy na trasie linii kolejowej nr 131 Chorzów Batory – Tczew i przy drodze krajowej nr 91. Wieś jest siedzibą sołectwa Subkowy w którego skład wchodzi również miejscowość Małe Subkowy. Transport publiczny obsługiwany jest przez prywatne przedsiębiorstwo transportowe na trasie Tczew – Subkowy.
| wieś | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) |
2488[2] |
| Strefa numeracyjna |
58 |
| Kod pocztowy |
83-120[3] |
| Tablice rejestracyjne |
GTC |
| SIMC |
0174378 |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu tczewskiego  | |
Położenie na mapie gminy Subkowy  | |
 54°00′09″N 18°46′08″E/54,002500 18,768889[1]
| |
W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Subkowy. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gdańskiego.
Miejscowość jest siedzibą gminy Subkowy.
Historia
edytuj
Pierwsze informacje o wsi podają dokumenty z 1282 roku. Ziemię tę otrzymał od księcia pomorskiego Mściwoja II rycerz Michał. Zdradził swego suwerena na rzecz margrabiów brandenburskich i Ziemia Subkowska została podarowana stolicy biskupiej we Włocławku.
Biskup włocławski Wisław uzyskał dla wsi prawo chełmińskie w 1290 roku. Lokacja nastąpiła w roku 1301. W tym samym roku erygowano we wsi parafię pod wezwaniem Świętego Stanisława Biskupa i Męczennika. Fundatorami budowli byli biskupi włocławscy.
Od 1 do 6 listopada 1906 roku w miejscowej szkole elementarnej odbył się strajk dzieci przeciwko nauczaniu religii w języku niemieckim. Z uczestników strajku znane są nazwiska następujących dzieci: J. Dziubura, F. Müller, J. Nitkowski. Strajk był elementem znacznie większej akcji biernego oporu wobec pruskich władz szkolnych, która na przełomie 1906 i 1907 roku objęła ponad 460 (!) szkół w prowincji Prusy Zachodnie, czyli przedrozbiorowe Pomorze Gdańskie, Powiśle, ziemię chełmińską i ziemię lubawską oraz część Krajny. Inspiracją dla strajków pomorskich były wcześniejsze działania dzieci w prowincji wielkopolskiej, ze słynnym strajkiem we Wrześni (1901) na czele[4].
Zabytki
edytujWedług rejestru zabytków NID na listę zabytków wpisane są[5]:
- kościół parafialny pw. św. Stanisława Biskupa, ul. Zamkowa, XIV/XV w., nr rej.: A-324 z 10.09.1962
- cmentarz parafialny (nieczynny), nr rej.: A-324 z 30.12.1987
- ogrodzenie z bramami i kaplicą, 1910-20, nr rej.: j.w.
- zespół dworski (d. nr 88), ul. Cicha 8, pocz. XX w., nr rej.: A-1205 z 15.05.1988:
- dwór
- budynek gospodarczy przy dworze
- budynek gospodarczy ze spichrzem (nie istnieje)
- park
- dwór (nr 89), ob. szkoła, XIX w., z piwnicami pałacu biskupiego z XIV w. , nr rej.: A-811 z 17.11.1974
- zespół dworski (d. nr 120), ul. Pałacowa 5, XVIII/XIX w., 2 poł. XIX w., nr rej.: A-1169 z 28.05.1987:
- dwór
- park
- 2 budynki gospodarcze.
Zobacz też
edytujLinki zewnętrzne
edytuj- Subkowy, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 519.
Przypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 132864
- ↑ Wieś Subkowy w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2019-10-30], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1232 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ L. Burzyńska-Wentland, Strajki szkolne w Prusach Zachodnich w latach 1906−1907, Gdańsk 2009, s. 81.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2022-01-02].