Strzegów (województwo lubuskie)
Strzegów (niem. Strega[4], łuż. Stśěgow)[5] – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie krośnieńskim, w gminie Gubin.
| wieś | |
 Kościół św. Antoniego | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2013) |
279[2] |
| Strefa numeracyjna |
68 |
| Kod pocztowy |
66-629[3] |
| Tablice rejestracyjne |
FKR |
| SIMC |
0909584 |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Gubin  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubuskiego  | |
Położenie na mapie powiatu krośnieńskiego  | |
 51°49′08″N 14°37′24″E/51,818889 14,623333[1]
| |
W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwa zielonogórskiego.
Historia
edytujPierwsza wzmianka o miejscowości pojawiła się w dokumentach w 1300 roku pod nazwą (niem. Strigowe)[6][7]. Właścicieli wsi w XIV i XV wieku wymienia się gubeńskich obywateli Budinsina, Franka i Lista[8][7]. W końcu XIX wieku (1866 – 1898) majątek rycerski został podzielony[6][7]. Do wsi należały: kolonia, folwark i dwa młyny wodne (młyn w zaroślach i nowy)[9][6][7]. Wokół długiego stawu wiejskiego przebiega główna droga, na której skraju stoją lipy)[6].
W 1939 roku w Strzegowie mieszkało 590 osób[7]. Komendantem miejscowości od lipca 1945 roku był ppor. Marian Listwoń, dowódca 2. Kompanii strzeleckiej 38. Pułku Piechoty. W 1945 roku został utworzony 2 Oddział Ochrony Pogranicza, a w Strzegowie powstaje 27 strażnica, która podlegała 6. Komendzie Odcinka w Sękowicach[7]. W 1950 roku powstała 9 Brygada WOP, a w Gubinie 92. Batalion WOP w skład, którego wchodziła strażnica w Strzegowie. W 2002 roku strażnice w Strzegowie i Polanowicach zostały połączone, a ich siedzibą zostały Polanowice[7].
W czerwcu 1946 roku powstała w Strzegowie szkoła podstawowa oraz utworzona z pierwszych osadników Ochotnicza Straż Pożarna, która na początku swojej działalności posiadała na wyposażeniu konny wóz z ręczną sikawką, kilka węży, szpadle, bosaki, siekiery i kombinezony[10]. W 1976 roku wybudowana została remiza strażacka, a w 2004 roku strażacy otrzymali sztandar ufundowany przez władze gminy, który wręczył prezes ZW OSP Edward Fedko[10].
W latach 1954 – 1958 była tu Gromadzka Rada Narodowa z siedzibą w Markosicach[11].
W 1955 roku we wsi powstała Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna „Nysa” oraz dokonano klasyfikacji i regulacji gruntów[12].
W 1969 roku w Strzegowie istniał punkt felczerski Wiejskiego Ośrodka Zdrowia w Grabicach, a w 1999 roku utworzono Wiejski Ośrodek Zdrowia, jako filię SPZOZ w Stargardzie Gubińskim[13]. 17 listopada oddano do użytku wodociąg[12]. W 1988 roku wieś liczyła 305 mieszkańców, w 1999 roku 295, a w 2000 roku 308[12].
Zabytki
edytujDo wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest[14]:
- kościół parafialny pod wezwaniem świętego Antoniego, z XV wieku w stylu późnogotyckim zbudowany z kamieni polnych[6][7]. W czasach późniejszych był wielokrotnie przebudowywany. Do 1945 roku świątynia znajdowała się w rękach protestantów, a następnie katolików[4]. Jest salowym obiektem założonym na planie prostokąta, z wieżą od zachodu, zakrystią od północy i kruchtą od południa. Dachy dwuspadowe nakrywają korpus i zakrystię, a hełm namiotowy o rozszerzonej dolnej partii połaci wieńczy wieżę[4]. Posiada prostokątny zarys i otynkowaną fasadę. Do średniowiecznych pozostałości zalicza się krzyż wykonany z granitu[6]. Wewnątrz kościoła znajduje się obraz Świętego Antoniego, patrona parafii[7], ambona z początku XIX wieku, ołtarz główny, organy i ławki z początku XX wieku, dziewiętnastowieczna chrzcielnica, kropielnica z trzeciej ćwierci XIX stulecia[15]. W maju 1957 roku parafię erygowano, a 17 czerwca 2007 roku obchodzono uroczyście jej 50-lecie z udziałem ordynariusza biskupa Adama Dyczkowskiego[7].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 132327
- ↑ Rozmieszczenie ludności w gminie według miejscowości. Gmina Gubin. [dostęp 2015-11-16].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1230 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b c Krzysztof Garbacz: Przewodnik po zabytkach województwa lubuskiego tom 1. s. 238.
- ↑ Rudolf Lehmann: Historisches Ortslexikon für die Niederlausitz Band 2. Die Kreis Cottbus, Spremberg, Guben und Sorau. 2011. ISBN 978-3-941919-90-7.
- ↑ a b c d e f Gubińskie Towarzystwo Kultury - Zeszyty Gubińskie nr 5 s. 30
- ↑ a b c d e f g h i j Zygmunt Traczyk: Ziemia Gubińska 1939 – 1949… s. 323
- ↑ W latach późniejszych były to szlacheckie rodziny saksońskie
- ↑ Obecnie zniszczone, ale są po nich ślady
- ↑ a b Zygmunt Traczyk: Ziemia Gubińska 1939 – 1949… s. 326
- ↑ Zygmunt Traczyk: Ziemia Gubińska 1939 – 1949… s. 327
- ↑ a b c Zygmunt Traczyk: Ziemia Gubińska 1939 – 1949… s. 325
- ↑ Zygmunt Traczyk: Ziemia Gubińska 1939 – 1949… s. 324
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. lubuskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 14. [dostęp 2013-01-24].
- ↑ Krzysztof Garbacz: Przewodnik po zabytkach województwa lubuskiego tom 1. s. 239.
Bibliografia
edytuj- Wydawnictwo Gubińskiego Towarzystwa Kultury 1999 r. - Zeszyty Gubińskie nr 5 s.30
- Zygmunt Traczyk: Ziemia Gubińska 1939 – 1949…. Gubin: Stowarzyszenie Przyjaciół Ziemi Gubińskiej, 2011, s. 323-330. ISBN 978-83-88059-54-4.
- Krzysztof Garbacz: Przewodnik po zabytkach województwa lubuskiego tom 1. Zielona Góra: Agencja Wydawnicza „PDN”, 2011, s. 238-239. ISBN 978-83-919914-8-2.