Struktura użytkowania ziemi

Struktura użytkowania ziemi – udział charakterystycznych, jednoznacznie zidentyfikowanych form zagospodarowania gruntu w całkowitej powierzchni obszaru, podlegającego analizie tej struktury. Jest ona uwarunkowana zarówno czynnikami naturalnymi terenu (m.in. klimat, stosunki wodne, rzeźba terenu), jak również warunkami gospodarczymi (m.in. industrializacja, typ działalności rolnej)[1].

Mapa struktury użytkowania ziemi w Rumunii (1970 rok):
zielony – lasy
błękitny – mokradła, delty rzek
różowy – uprawa zbóż (głównie pszenicy i kukurydzy, buraków cukrowych, słoneczników
liliowy – winnice i sady
żółty – zróżnicowane uprawy, pastwiska
brązowy – uprawy ogrodnicze

Klasyfikacja użytków zależy od informacji, jakie zamierza się uzyskać. Wyróżnia się od kilku do nawet kilkudziesięciu różnego rodzaju form użytkowania ziemi. Jej analizę przeprowadza się m.in. na potrzeby opracowywania planów przestrzennego zagospodarowania konkretnego obszaru, np.: miasta, jednostki samorządu terytorialnego, regionu lub dla realizacji zadań z zakresu ewidencji gruntów i budynków. Graficzna wizualizacja istniejących form użytkowania ziemi może być składową oceny stanu zagospodarowania terenu, a także daje podstawy do planowania zmian zagospodarowania przestrzennego[2].

Struktura użytkowania ziemi w Polsce

edytuj

Poniższa tabela przedstawia strukturę użytkowania gruntów w latach 2005, 2010, 2014 według powierzchni w tys. ha na podstawie Rocznika Statystycznego Rzeczypospolitej Polskiej z 2014 roku. Dane stanu geodezyjnego wykorzystania powierzchni kraju pozyskano z Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii[3].

rodzaj użytku powierzchnia w 2005
(w tys. ha)
powierzchnia w 2010
(w tys. ha)
powierzchnia w 2014
(w tys. ha)
użytki rolne, w tym: 19 148 18 931 18 716
grunty orne, sady, łąki i pastwiska trwałe 18 418 18 193 17 977
grunty rolne zabudowane 527 530 529
grunty leśne oraz zadrzewione i zakrzewione 9338 9531 9658
grunty pod wodami, w tym: 636 640 649
powierzchniowymi 558 561 570
płynącymi 471 495 511
stojącymi 87 66 59
grunty zabudowane i zurbanizowane, w tym 1476 1550 1635
tereny mieszkaniowe 234 278 316
tereny przemysłowe 100 112 117
tereny rekreacji i wypoczynku 65 65 65
tereny komunikacyjne 897 891 914
użytki kopalne 33 29 28
użytki ekologiczne 25 34 36
nieużytki 498 482 475

Klasyfikacja według ewidencji gruntów i budynków

edytuj

W ewidencji gruntów i budynków wyodrębniono 6 podstawowych grup użytków gruntowych[4]:

  1. grunty rolne,
  2. grunty leśne,
  3. grunty zabudowane i zurbanizowane,
  4. użytki ekologiczne
  5. grunty pod wodami,
  6. tereny różne.

Przypisy

edytuj
  1. Praca zbiorowa: Słownik Geografia. Kraków: Greg, 2006, s. 266. ISBN 83-7327-424-3.
  2. Anna Runge, Jerzy Runge: Słownik pojęć z geografii społeczno-ekonomicznej. Videograf Edukacja, 2008. ISBN 978-83-607-6348-3.
  3. Praca zbiorowa, Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej 2014, Główny Urząd Statystyczny, 2014, ISSN 1506-0632 (pol.).
  4. Rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz.U. z 2019 r. poz. 393).