Struga Siedmiu Jezior

struga (13,9 km; Równina Charzykowska / PN Bory Tucholskie, gm. Chojnice, pow. chojnicki, woj. pomorskie, Polska)

Struga Siedmiu Jezior – struga o długości 13,9 km zlokalizowana w całości na terenie Równiny Charzykowskiej[1] i Parku Narodowego „Bory Tucholskie” (na terenie Parku znajduje się także 85% jej zlewni)[3].

Struga Siedmiu Jezior
Ilustracja
Struga między jeziorami Główka i Płęsno
Kontynent

Europa

Państwo

 Polska

Struga
Długość 13,9 km
Powierzchnia zlewni

41,5[1] lub 54,6[2] km²

Źródło
Miejsce Jezioro Ostrowite
Współrzędne

53°48′27,6″N 17°36′16,8″E/53,807667 17,604667

Ujście
Recypient Brda
Miejsce

Jezioro Charzykowskie

Współrzędne

53°47′43″N 17°30′21″E/53,795278 17,505833

Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „źródło”, poniżej na lewo znajduje się również punkt z opisem „ujście”
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „źródło”, natomiast na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „ujście”
Położenie na mapie powiatu chojnickiego
Mapa konturowa powiatu chojnickiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „źródło”, natomiast po lewej znajduje się punkt z opisem „ujście”
Położenie na mapie gminy wiejskiej Chojnice
Mapa konturowa gminy wiejskiej Chojnice, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „źródło”, natomiast po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „ujście”
Most przy Dębie Bartuś

Przebieg

edytuj

Struga, wypływająca z Jeziora Ostrowitego, łączy ze sobą siedem jezior: Zielone, Jeleń, Bełczak, Główka, Płęsno, Skrzynka i Mielnica (wszystkie eutroficzne i w większości dimikrytyczne), uchodząc do Jeziora Charzykowskiego (przez które przepływa Brda) w Bachorzu (wschodni brzeg[4]). Poza jeziorami długość samego cieku wynosi zaledwie 1,9 km[3]. Poza jeziorami poszczególne odcinki strugi mają długość od 43 do około 400 metrów. Jeziora, które łączy mają powierzchnię od 0,25 do 2,71 km² i głębokość średnią od 0,5 do 11,1 metra. Leżą one w rynnach dwojakiego przebiegu: południkowego (Ostrowite i Zielone) oraz równoleżnikowego (pozostałe). Odpływ jednostkowy w zlewni do wypływu z jeziora Bełczak rośnie od 0,91 do 1,96 l/s, natomiast poniżej tego jeziora ma poziom 3,15-4,42 l/s[1].

Charakter

edytuj

Rocznie strugą odpływa ok. 25 mln m³ wody, co stanowi prawie 60 procent wód retencjonowanych przez Park Narodowy. Struga nie posiada bezpośrednich dopływów (jedynie drobne wpływające poprzez jeziora). Występuje również zasilanie podziemne – przez rynny subglacjalne, a także przez opady atmosferyczne[5]. Na obszarze zlewni znajdują się bogate zespoły roślinne torfowiskowo-bagienne – najciekawszy jest pod tym względem odcinek ujściowy. Struga w miarę przepływu stopniowo coraz bardziej się eutrofizuje w sposób naturalny (bez antropogenezy). Następuje w niej wzrost koncentracji chlorofilu[3].

Przyroda

edytuj

Zlewnia Strugi jest bogatym przyrodniczo ekosystemem, w którym występuje wiele chronionych roślin i zwierząt, z których bardzo cenne są m.in. ramienice[3].

Do cennych okazów flory należą: wroniec widlasty, widłaczek torfowy, rosiczka okrągłolistna, kruszczyk rdzawoczerwony, bażyna czarna i zimoziół północny[6]. Nad jeziorami Ostrowitem, Zielonem i Jeleń rośnie szuwar kłociowy[3]. Nad strugą rośnie Dąb Bartuś[7].

Przeprowadzone w latach 2001–2004 badania naukowe wód strugi pozwoliły na oznaczenie jedenastu gatunków grzybów wodnych. W strudze stwierdzono w 2005 obecność grzybów chorobotwórczych: Cryptococcus laurentii, Rhodotorula glutinis, Cryptococcus terreus[8].

Najcenniejsze okazy fauny to m.in.: szczeżuja wielka, szczeżuja spłaszczona, skójka gruboskorupowa, nietoperze: nocek Natterera, nocek łydkowłosy, karlik malutki oraz ptaki: bąk, bielik, puchacz, świstun, gągoł i kormoran czarny[3].

Czystość

edytuj

Wody strugi w 2014 znajdowały się w II klasie czystości. Były dostatecznie natlenione, miały niewielką zawartość substancji biogennych, ale zawierały podwyższoną ilość substancji organicznych[2].

Turystyka

edytuj

Strugę przecinają szlaki turystyczne piesze i rowerowe, w tym „Szlak Strugi Siedmiu Jezior” z Charzyków do Chojnic[9]. Urządzono nad nią miejsca piknikowe – w pobliżu jeziora Jeleń, Główka, oraz przy Dębie Bartusiu[7].

Przypisy

edytuj
  1. a b c Elżbieta Bajkiewicz-Grabowska, Bogdan Zdanowski, Phosphorus retention in lake sections of Struga Siedmiu Jezior, s.12.
  2. a b Stanisław Borsuk, Ekologiczno-geochemiczny system oceny jakości wód jeziornych, s.67,73 ISBN 978-83-64235-19-1.
  3. a b c d e f Park Narodowy Bory Tucholskie, Struga Siedmiu Jezior.
  4. Grażyna Jaszewska. Inwentaryzacja populacji lęgowej gągoła (Bucephala clangula) na obszarze Jeziora Charzykowskiego w Zaborskim Parku Krajobrazowym. „Gawron”. nr 3/2015(77). s. 6. ISSN 1640-2103. (pol.). 
  5. Piotr Gierszewski, Karol Miler, Michał Kaszubski, Charakterystyka stratyfikacji termicznej i chemicznej wód jeziora Ostrowite (PNBT) w roku 2015, w: Journal of Education, Health and Sport, nr 2015/5(12), s. 220, ISSN 1429-9623.
  6. Rolniczy Magazyn Elektroniczny, Park Narodowy „Bory Tucholskie”.
  7. a b Zaborski Park Krajobrazowy, mapa 1:50.000, Eko-Kapio, Kartuzy, 2016.
  8. Piotr Kurnatowski, Anna Rózga, Błażej Rózga, Piotr Babski, Anna Wójcik, Poszukiwanie grzybów potencjalnie chorobotwórczych dla człowieka w wodach Jeziora Charzykowskiego w Zaborskim Parku Krajobrazowym, s. 112-113.
  9. Pomorski Zespół Parków Krajobrazowych. Zaborski Park Krajobrazowy, Szlak Strugi Siedmiu Jezior – z Charzyków do Chojnic.