Straduń
Straduń (niem. Straduhn) – wieś w Polsce, położona w województwie wielkopolskim, w powiecie czarnkowsko-trzcianeckim, w gminie Trzcianka[3][4][5][6].
| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) |
511 |
| Strefa numeracyjna |
67 |
| Kod pocztowy |
64-980[2] |
| Tablice rejestracyjne |
PCT |
| SIMC |
0530560 |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu czarnkowsko-trzcianeckiego  | |
Położenie na mapie gminy Trzcianka  | |
 53°03′03″N 16°22′48″E/53,050833 16,380000[1]
| |
Historia wsi
edytujOgólne informacje
edytujW latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa pilskiego.
Najstarsza wzmianka o wsi pochodzi z 1532 roku. Początkowo nazywała się Stradom. W 1629 r. sołtysem wsi był Kirstanus, który jednocześnie pełnił funkcję sołtysa we wsiach Trzcianka i Rychlik. W 1715 r. w Stradomiu mieszkało trzech wolnych kmieci. Pod koniec XVIII wieku wieś zamieszkiwało siedemnastu wolnych chłopów oraz siedmiu chałupników.
.jpg)
W latach 1738–1755 właścicielem miejscowości oraz okolicznych miejscowości był Stanisław Poniatowski. W 1755 r. Straduń zmienił właściciela, stał się nim Józef Lasocki, herbu Dołęga. W wyniku I rozbioru Polski stał się pruską wsią. W 1945 r. trafił ponownie w granice Polski. Niemieckich mieszkańców zastąpili polscy osadnicy, głównie z byłych wschodnich województw Polski oraz województw: krakowskiego, rzeszowskiego i poznańskiego[7].
Wypoczynkowe i turystyczne uroki Stradunia zostały docenione już na początku ubiegłego stulecia. Wówczas zaczęli pojawiać się w tych stronach pierwsi letnicy[8].
Kościół w Straduniu
edytuj
Dzięki Janowi Kopczy który w darowiznie dał ziemie w 1985 r. w Straduniu stanęła kaplica pw. Matki Bożej Saletyńskiej[9] jako filia parafii pw. Matki Bożej Saletyńskiej w Trzciance[10]. Każdego roku 25 lipca we wsi odbywa się msza, połączona ze święceniem pojazdów mechanicznych oraz festyn poświęcony patronowi kierowców, św. Krzysztofowi[11].
Dawna szkoła
edytujObecnie na końcu ulicy kurpiowskiej obok sali wiejskiej można zaobserwować dawną szkołę, która kiedyś funkcjonowała. obecnie zamieszkuje jeden z obywateli wsi[12][13].
Dawna remiza oraz przystanek autobusowy
edytujDawniej w Straduniu znajdowała się remiza straży pożarnej obok obecnego przystanku autobusowego, który przestał pełnić swoją rolę w 2020 roku po otwarciu drogi, która uniemożliwiła dojazd autobusu pod przystanek. od tamtego czasu na drodze namalowano znaki poziome mające wyznaczać alternatywne miejsce postoju autobusu[14][15].
Wielki dąb
edytuj
W 2018 roku przez uderzenie pioruna doszło do zniszczenia wielkiego dębu w centrum wsi obok kapliczki Matki Boskiej. W tym miejscu pozostał pomnik po ważnym drzewie dla mieszkańców w postaci pniaka z wyrzeźbioną sylwetką drzewa i nazwą wsi. na jego przekroju poprzecznym zaznaczono wszystkie ważne daty i wydarzenia związane z nimi, aby uwidocznić jak wiele przetrwał ten dąb łącznie z II wojną światową[16].
Cmentarz
edytujWe wsi jest Cmentarz Ewangelicki z ll połowy XIX wieku upamiętniony w 2016 roku wielkim kamieniem przekazanym od ówczesnego Nadleśniczego Nadleśnictwa Trzcianka Romana Bartola i tablicą informacyjną. na cmentarzu pochowani są Niemcy polegli na tych terenach podczas drugiej wojny światowej na tych terenach[17].
Pochówek rytualny
edytujW czerwcu 1995 gospodarz Zbigniew Załęski metr pod narożnikiem domu mieszkalnego odkrył zabytek archeologiczny: dwa naczynia z kośćmi krów. Badania wykazały, że był to pochówek rytualny związany z grupą zachodnią ludności amfor kulistych (środkowa lub późna faza rozwoju tej grupy, a więc około 4600-5000 lat temu). Na pochówek składały się dwa naczynia: amfora kulista o wysokości 18,5 cm (zdobiona nakłuciami wykonanymi piórem lub trzciną oraz stempelkami drewienkiem) i naczynie szerokootworowe wysokości 19 cm zdobione odciskami paznokci garncarza. Zawartość stanowiły kości krowie (jednej lub kilku sztuk bydła)[18].
Sport i Turystyka
edytujStraduń jest wsią letniskową. Miejscowość chętnie odwiedzają turyści z dużych miast, m.in. z Poznania, Warszawy oraz Wrocławia.
W Straduniu znajdują się pensjonaty oraz gospodarstwa agroturystyczne. Szczególną popularnością wśród wielkomiejskich kolonii i innych wycieczek cieszy się ośrodek wypoczynkowy January.
drogi
edytuj- Odcinek Trzcianka-Straduń[19] – drogę otwarto 12 stycznia 2017 roku ma ona szeroką jezdnię ze ścieżką pieszo – rowerową o znakomitych walorach krajobrazowych. Ścieżka ma 3,6 kilometra i przyciąga codziennie dziesiątki turystów z Trzcianki i okolic. Droga jest położona wzdłuż jeziora Długiego[20].
- Odcinek Straduń-Smolarnia[21] – jego budowa została ukończona w styczniu 2020 roku jednak władze Miasta i Gminy Trzcianka zdecydowały się na oficjalne otwarcie zwieńczone rajdem dopiero 26 września 2020 roku. droga jest położona wzdłuż jeziora Straduńskiego. wokoło niej znajdują się liczne lasy oraz pola i bagna, co czyni ją niezwykle atrakcyjną[22][23].
- Odcinek Smolarnia-Droga wojewódzka nr.180[24] – nie jest on bezpośrednio podległy terenom wsi Straduń, jednak jest on integralną częścią pętli turystycznej:(Trzcianka, Straduń, Smolarnia, Trzcianka). w następnych latach pętla ma powiększyć się o drugą największą wieś Gminy Trzcianka, czyli Siedlisko. Droga posiada ścieżkę pieszo rowerową[25].
Aleja Trzcianecka
edytuj26 marca 2023 roku ujednolicono trzy powyższe odcinki dróg nazywając je Aleją trzcianecką. droga ta jest jedną z dłuższych ulic w Gminie Trzcianka, ma ona długość 10,2km.[26].
- pieszy – szlak żółty
- rowerowy – szlak czerwony
Inne atrakcje
edytujw pobliżu Stradunia, a dokładniej jego integralnej części – Straduński Młyn znajdują się liczne interesujące lokacje:
- Czarci szczyt (97,1 m n.p.m.)[27]
- Przełom rzeki Kamionka – Dzięciołek[28]
- Wzgórza Anichybirajskie[29]
- Ruiny Domostwa Rybaka[30]
- Ruiny młyna wodnego[31]
- Dolina Siedmiu Źródeł – Źródło Życia[32]
W okolicy wsi znajduje się również[33], jest ono położone 4km od wsi w kierunku Przyłęgu. Innym ciekawym miejscem wartym uwagi jest wyspa[34] położona ok. 300m za gospodarstwem w Smolarach, które są integralną częścią wsi. Przez centralną część wioski przepływa rzeka Bukówka.[35]
Sport, rekreacja, kultura
edytujWe wsi znajdują się dwa boiska do piłki nożnej. Jezioro Straduńskie jest oraz innych urządzeń i sportów wodnych[36].
Sportowcy
edytujZe Stradunia pochodzi Jakub Stepun - Mistrz Polski, Europy i Świata w kajakarstwie, nominowany do Igrzysk Olimpijskich.[37]
Ciekawostki
edytujJezioro
edytujW Straduniu znajduje się stacja pomiaru lustra wody i wód głębinowych, która należy do Instytutu Hydrogeologii w Warszawie. Regularnie badane są wody pobierane z wybudowanych trzech studni głębinowych (od 200 do 600 metrów).
Straduń leży między dwoma jeziorami, Straduńskim i Długim, nad Bukówką, około 6 km na zachód od Trzcianki.
Turystyczna potęga gminy
edytujMinione dziesięciolecia przekształciły wieś w rekreacyjno-letniskową miejscowość. Obecnie są tu tylko dwa duże gospodarstwa rolne.
W ostatnich pięciu latach stanęło tu kilkadziesiąt nowych domów. Straduń liczy około 511 stałych mieszkańców, ale w niedalekiej przyszłości liczba ta na pewno wzrośnie, gdyż gmina posiada tu wiele działek na sprzedaż.
Wieś ma sieci wodociągową i kanalizacyjną, świetlicę, salę gimnastyczną (pozostała po szkole, która tu kiedyś istniała) oraz plac zabaw dla dzieci.
Granice Trzcianki względem Stradunia
edytujW 2010 roku granice miasta Trzcianka zostały zbliżone w stronę wsi Straduń tak, aby teren miasta wchłonął zakład „Joskin” ulicy Gorzowskiej. Przez te działania Granice terytorialne Trzcianki znajdują się zaledwie 1 kilometr do Stradunia[38].
Sołtysi
edytuj- Obszarski: 2000 – 2015
- Brygida Topola: 2015 – 2019
- Wojciech Kapela: 2019 – 2024
- Monika Piotrowska: wybrana w 2024[39]
Lasy
edytujW Straduniu znajduje się łącznik trzech jednostek terytorialnych Lasów Państwowych, które się tutaj krzyżują: (leśnictwo Ogorzałe, leśnictwo Pańska łaska, leśnictwo Rychlik)
Na terenach wsi znajdują się drogi leśne, udostępnione do ruchu publicznego[35].
Przy centralnej ulicy wsi rosną stare, kilkusetletnie dęby, które są wizytówką wsi.
W pobliżu wsi rosną jałowce pospolite, które są pomnikami przyrody. wzdłuż Alei Trzcianeckiej w centrum wsi dominują kilkusetletnie dorodne dęby. za stacją badawczą wód znajduje się dawny Cmentarz Ewangelicki z ll połowy XIX wieku, w którym dominuje skład gatunkowy świerkowo, klono-jaworowy z małą domieszką żywotnika w podszycie oraz dużym udziałem konwalii w runie[40].
Części Stradunia poza wsią
edytujIntegralne części wsi Straduń[41][6]
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0530577 | Gintorowo | część wsi |
| 0530583 | Smolary | część wsi |
| 1005637 | Straduński Młyn | część wsi |
| 0530548 | Przyłęg | część wsi |
Przypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 131661
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1210 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ Wayback Machine [online], web.archive.org, 22 lutego 2014 [dostęp 2023-04-10] [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ https://www.poczta-polska.pl/hermes/uploads/2013/11/spispna.pdf
- ↑ Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2021 – Strona informacyjna o Narodowym Spisie Powszechnym 2021 [online] [dostęp 2023-04-10] (pol.).
- ↑ a b Główny Urząd Statystyczny [online], eteryt.stat.gov.pl [dostęp 2023-04-10].
- ↑ Muzeum Trzcianka, Historia Stradunia – Muzeum Ziemi Nadnoteckiej [online] [dostęp 2023-04-10] (pol.).
- ↑ Sołectwo Straduń [online], Serwis Miasta i Gminy Trzcianka [dostęp 2023-04-10] (pol.).
- ↑ Kościół pw. MB Saletyńskiej · Straduń, 64-980, Polska [online], Kościół pw. MB Saletyńskiej · Straduń, 64-980, Polska [dostęp 2023-04-10].
- ↑ Home [online], Parafia Matki Boskiej Saletyńskiej [dostęp 2023-04-10] (pol.).
- ↑ Straduń – filia parafii, [w:] Blog Parafii Matki Bożej Saletyńskiej w Trzciance [online], Onet.pl, 23 marca 2010 [zarchiwizowane z adresu 2012-07-15].
- ↑ Straduń – Dawna szkoła powszechna. Atrakcje turystyczne Stradunia. Ciekawe miejsca Stradunia [online], www.polskaniezwykla.pl [dostęp 2023-04-10].
- ↑ Dawna szkoła w Straduniu · Straduń 30a, 64-980 Straduń, Polska [online], Dawna szkoła w Straduniu · Straduń 30a, 64-980 Straduń, Polska [dostęp 2023-04-10].
- ↑ Rozkład jazdy busy na przystanku Straduń, gm. Trzcianka rozkład jazdy » e-podroznik.pl [online], www.e-podroznik.pl [dostęp 2023-04-10].
- ↑ Przystanek autobusowy · Straduń 18, 64-980 Straduń, Polska [online], Przystanek autobusowy · Straduń 18, 64-980 Straduń, Polska [dostęp 2023-04-10].
- ↑ Wieki Dąb – pomnik historyczny · Straduń 18, 64-980 Straduń, Polska [online], Wieki Dąb - pomnik historyczny · Straduń 18, 64-980 Straduń, Polska [dostęp 2023-04-10].
- ↑ Dawny Cmentarz Ewangelicki z II poł. XIX w. · 64-980 Straduń, Polska [online], Dawny Cmentarz Ewangelicki z II poł. XIX w. · 64-980 Straduń, Polska [dostęp 2023-04-10].
- ↑ Elżbieta Gajda, Pochówek rytualny ludności amfor kulistych ze Stradunia, w: Kronika Ziemi Trzcianeckiej, nr 2/1996, s. 48-50
- ↑ Slalom gigant na trasie Trzcianka – Straduń – Portal asta24.pl – Piła – informacje i wydarzenia [online], www.asta24.pl [dostęp 2023-04-10] (pol.).
- ↑ Nowa droga z Trzcianki do Stradunia – Portal asta24.pl – Piła – informacje i wydarzenia [online], www.asta24.pl [dostęp 2023-04-10] (pol.).
- ↑ Redakcja, Inwestycje: Trwa budowa drogi Smolarnia - Straduń [ZDJĘCIA] [online], Piła Nasze Miasto, 19 grudnia 2019 [dostęp 2023-04-10] (pol.).
- ↑ Martin Nowak, Smolarnia-Straduń. Tak wyglądało otwarcie nowej drogi [ZDJĘCIA] [online], Piła Nasze Miasto, 28 września 2020 [dostęp 2023-04-10] (pol.).
- ↑ Otwarcie drogi Straduń – Smolarnia [online], Serwis Miasta i Gminy Trzcianka [dostęp 2023-04-10] (pol.).
- ↑ Przebudowa drogi powiatowej nr 1317P na odcinku od miejscowości Smolarnia do drogi wojewódzkiej nr 180 [online], Mapa dotacji [dostęp 2023-04-10] (pol.).
- ↑ Robert Matkowski News – Przewodniczący Rady Miejskiej Trzcianki [online], www.facebook.com [dostęp 2023-04-10] (pol.).
- ↑ Aleja Trzcianecka · Polska [online], Aleja Trzcianecka · Polska [dostęp 2023-04-10].
- ↑ Czarci Szczyt 97,1 m n.p.m. · Trzcianka, Polska [online], Czarci Szczyt 97,1 m n.p.m. · Trzcianka, Polska [dostęp 2023-04-10].
- ↑ Przełom rzeki Kamionka – Dzięciołek · Straduń, Polska [online], Przełom rzeki Kamionka - Dzięciołek · Straduń, Polska [dostęp 2023-04-10].
- ↑ Wzgórza Anichybirajskie · Straduń, Polska [online], Wzgórza Anichybirajskie · Straduń, Polska [dostęp 2023-04-10].
- ↑ Ruiny Domostwa Rybaka · Straduń, Polska [online], Ruiny Domostwa Rybaka · Straduń, Polska [dostęp 2023-04-10].
- ↑ Ruiny młyna wodnego · Straduń 2, 64-980, Polska [online], Ruiny młyna wodnego · Straduń 2, 64-980, Polska [dostęp 2023-04-10].
- ↑ Dolina Siedmiu Źródeł – Źródło Życia · Straduń, Polska [online], Dolina Siedmiu Źródeł - Źródło Życia · Straduń, Polska [dostęp 2023-04-10].
- ↑ Jezioro Morskie oko · Unnamed Road, Polska [online], Jezioro Morskie oko · Unnamed Road, Polska [dostęp 2023-04-10].
- ↑ Wyspa · 29V2+4W, Smolary, Polska [online], Wyspa · 29V2+4W, Smolary, Polska [dostęp 2023-04-10].
- ↑ a b Bank Danych o Lasach [online], www.bdl.lasy.gov.pl [dostęp 2023-04-15].
- ↑ Google Maps [online], Google Maps [dostęp 2023-04-15].
- ↑ https://pzkaj.pl/dane/2022/31VIII_WYNIKI_Szeged.pdf
- ↑ Geoportal.gov.pl [online], geoportal.gov.pl [dostęp 2023-04-10] (pol.).
- ↑ CONCEPT Intermedia www.sam3.pl, Sołtysi [online], Trzcianka [dostęp 2024-09-30] (pol.).
- ↑ Nadleśnictwo Trzcianka - Lasy Państwowe [online], pila.lasy.gov.pl [dostęp 2024-04-25] (pol.).
- ↑ Request Rejected [online], isap.sejm.gov.pl [dostęp 2023-04-10].
Bibliografia
edytuj- Małgorzata Linettej, Andrzej Świątek: Trzcianka. Miasto i gmina. Poznań: Oficyna Wydawnicza GŁOS WIELKOPOLSKI, 2002, s. 44–45. ISBN 83-88965-26-3.
- Jan Dolata, Elżbieta Gajda, Henryk Rogacki: Trzcianka. Zarys dziejów. Poznań: Wydawnictwo KORAB, 1994, s. 45, 60. ISBN 83-901269-2-3.
- Piotr Maluśkiewicz: Trzcianka i okolice. Poznań: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1989, s. 36. ISBN 83-03-02947-9.
- Stanisława Zajchowska: Powiat trzcianecki wczoraj i dziś. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1961, s. 124–125.