Strażnica KOP „Jałówka”
Strażnica KOP „Jałówka” – zasadnicza jednostka organizacyjna Korpusu Ochrony Pogranicza pełniąca służbę ochronną na granicy polsko-sowieckiej.
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Rozformowanie |
1939 |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Formacja | |
| Podległość | |
Formowanie i zmiany organizacyjne
edytujW 1924 w składzie 3 Brygady Ochrony Pogranicza, został sformowany 7 batalion graniczny. W 1928 w skład batalionu wchodziło 16 strażnic[1]. W 3 kompanii KOP „Dziwniki” funkcjonowała (14)[2] strażnica KOP „Karczemno”. Po 1934 przeniesiono strażnicę do Jałówki[3]. W latach 1928 – 1939 strażnica znajdowała się w strukturze 3 kompanii KOP „Dziwniki”[4][5][6][7][8][9][10] batalionu KOP „Podświle”[11] z pułku KOP „Głębokie”[12]. Strażnica liczyła około 18 żołnierzy i rozmieszczona była przy linii granicznej z zadaniem bezpośredniej ochrony granicy państwowej.
W 1932 obsada strażnicy zakwaterowana była w budynku prywatnym[7]. Strażnicę z macierzystą kompanią łączył trakt długości 1,6 km i droga polna długości 2,1 km[9].
Służba graniczna
edytujPodstawową jednostką taktyczną Korpusu Ochrony Pogranicza przeznaczoną do pełnienia służby ochronnej był batalion graniczny. Odcinek batalionu dzielił się na pododcinki kompanii, a te z kolei na pododcinki strażnic, które były „zasadniczymi jednostkami pełniącymi służbę ochronną”, w sile półplutonu. Służba ochronna pełniona była systemem zmiennym, polegającym na stałym patrolowaniu strefy nadgranicznej, wystawianiu posterunków alarmowych, obserwacyjnych i kontrolnych stałych, patrolowaniu i organizowaniu zasadzek w miejscach rozpoznanych jako niebezpieczne, kontrolowaniu dokumentów i zatrzymywaniu osób podejrzanych, a także utrzymywaniu ścisłej łączności między oddziałami i władzami administracyjnymi[13]. Strażnice KOP stanowiły pierwszy rzut ugrupowania kordonowego Korpusu Ochrony Pogranicza[14].
Strażnica KOP „Jałówka” w 1932 ochraniała pododcinek granicy państwowej szerokości 4 kilometrów 200 metrów od słupa granicznego nr 203 do 213[7], a w 1938 pododcinek szerokości 5 kilometrów 550 metrów od słupa granicznego nr 200 do 213[9].
Sąsiednie strażnice:
- strażnica KOP „Cielesze” ⇔ strażnica KOP „Osinówka” − 1928[4], 1929[5]
- strażnica KOP „Cielesze” ⇔ strażnica KOP „Horodek” – 1931[6], 1932[7], 1934[8]
- strażnica KOP „Stelmachowo Wielkie” ⇔ strażnica KOP „Osinówka” – 1938[9]
Walki we wrześniu 1939
edytuj17 września 1939 strażnice 3 kompanii granicznej „Dziwniki” por. Bronisława Olecha zaatakowane zostały przez jednostki 5 Dywizji Strzeleckiej i 13 oddziału ochrony pogranicza NKWD. Po krótkiej walce uległy przeważającym siłom przeciwnika. Strażnica KOP „Jałówka” została zniszczona[15].
Przypisy
edytuj- ↑ Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 5/1928.
- ↑ Meldunki sytuacyjne KOP ↓, s. 25/25.
- ↑ Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 62/1934.
- ↑ a b Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 8/1928.
- ↑ a b Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 10/1929.
- ↑ a b Szkice dyslokacyjne ↓.
- ↑ a b c d Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 19/1932.
- ↑ a b Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 54/1934.
- ↑ a b c d Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 83/1938.
- ↑ Prochwicz 2003 ↓, s. 306.
- ↑ Szubański 2000 ↓, s. 88.
- ↑ Polak 1999 ↓, s. 217.
- ↑ Falkiewicz 1925 ↓, s. 3-4.
- ↑ Prochwicz, Konstankiewicz i Rutkiewicz 2003 ↓, s. 32.
- ↑ Cygan 2006 ↓, s. 93.
Bibliografia
edytuj- Wiktor Krzysztof Cygan: Kresy we krwi. Obrona północno-wschodniej Polski we wrześniu 1939. Warszawa: Espadon Publishing, 2006. ISBN 978-83-60786-00-0.
- Stanisław Falkiewicz: Korpus Ochrony Pogranicza. W pierwszą rocznicę objęcia służby na wschodniej granicy Rzeczypospolitej 1924-1925. 1925. [dostęp 2016-01-30].
- Jerzy Prochwicz: Formacje Korpusu Ochrony Pogranicza w 1939 roku. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2003. ISBN 83-88973-58-4.
- Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne. Dokumenty organizacyjne. Wybór źródeł. T.1. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999. ISBN 83-87424-84-6.
- Jerzy Prochwicz, Andrzej Konstankiewicz, Jan Rutkiewicz: Korpus Ochrony Pogranicza 1924-1939. Barwa i Broń, 2003. ISBN 83-900217-9-4.
- Rajmund Szubański. Bataliony, kompanie, strażnice KOP-u. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 3 (184), 2000. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. ISSN 1640-6281.
- Komunikaty dyslokacyjne Korpusu Ochrony Pogranicza z lat 1927 (z uzupełnieniami i poprawkami), 1928, 1932, 1934 (z uzupełnieniami i poprawkami) i 1938 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.177/143 do 177/149.)
- Meldunki sytuacyjne dowództwa Korpusu Ochrony Pogranicza → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.177/217.)
- Szkice dyslokacyjne Korpusu Ochrony Pogranicza i podległych jednostek w latach 1927–1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.177/151.)