Strażnica KOP „Czuryłowo”
Strażnica KOP „Czyryłowo” – zasadnicza jednostka organizacyjna Korpusu Ochrony Pogranicza pełniąca służbę ochronną na granicy polsko-sowieckiej.
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie | |
| Rozformowanie | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Formacja | |
| Podległość | |
Formowanie i zmiany organizacyjne
edytujW 1924, w składzie 3 Brygady Ochrony Pogranicza, został sformowany 5 batalion graniczny. W 1928 w skład batalionu wchodziło 13 strażnic[1]. Strażnica KOP „Czuryłowo” w latach 1928 – 1939 znajdowała się w strukturze 3 kompanii KOP „Leonpol”[2][3][4][5][6][7] batalionu KOP „Łużki”[8]. Strażnica liczyła około 18 żołnierzy i rozmieszczona była przy linii granicznej z zadaniem bezpośredniej ochrony granicy państwowej[9].
W 1932 obsada strażnicy zakwaterowana była w budynku prywatnym[5]. Strażnicę z macierzystą kompanią łączył trakt długości 3 km i droga polna długości 4 km[7].
Służba graniczna
edytujPodstawową jednostką taktyczną Korpusu Ochrony Pogranicza przeznaczoną do pełnienia służby ochronnej był batalion graniczny. Odcinek batalionu dzielił się na pododcinki kompanii, a te z kolei na pododcinki strażnic, które były „zasadniczymi jednostkami pełniącymi służbę ochronną”, w sile półplutonu. Służba ochronna pełniona była systemem zmiennym, polegającym na stałym patrolowaniu strefy nadgranicznej, wystawianiu posterunków alarmowych, obserwacyjnych i kontrolnych stałych, patrolowaniu i organizowaniu zasadzek w miejscach rozpoznanych jako niebezpieczne, kontrolowaniu dokumentów i zatrzymywaniu osób podejrzanych, a także utrzymywaniu ścisłej łączności między oddziałami i władzami administracyjnymi[10]. Strażnice KOP stanowiły pierwszy rzut ugrupowania kordonowego Korpusu Ochrony Pogranicza[9].
Strażnica KOP „Czuryłowo” w 1932 ochraniała pododcinek granicy państwowej szerokości 8 kilometrów 100 metrów od słupa granicznego nr 0 do 8[5], a w 1938 pododcinek szerokości 8 kilometrów 920 metrów od słupa granicznego nr 0 do 10[7].
Sąsiednie strażnice:
- strażnica KOP „Ustrzeż” ⇔ strażnica KOP „Grudzinowo” – 1929[11], 1931[4]
- strażnica KOP „Stajki” ⇔ strażnica KOP „Grudzinowo” – 1932[12]
- strażnica KOP „Stajki” ⇔ strażnica KOP „Leonpol” – 1934[13], 1938[7]
Walki w 1939
edytujStrażnicę KOP „Czuryłowo” zaatakowało o 4:40 zgrupowanie w sile: kompania piechoty, pluton km i 50 kawalerzystów pod dowództwem kpt. Biedrinowa. Sowieci wyparli Polaków z budynku, spychając ich w stronę granicznej Dźwiny. W wyniku starcia poległo 5 żołnierzy WP, 7 dostało się do niewoli. W trakcie napadu Sowieci strat nie ponieśli, jedynie w drodze powrotnej podczas przeprawy przez rzekę na wysokości folwarku Baliny (Łotwa) utonął jeden pogranicznik[14].
Przypisy
edytuj- ↑ Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 5/1928.
- ↑ Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 8/1928.
- ↑ Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 10/1929.
- ↑ a b Szkice dyslokacyjne ↓.
- ↑ a b c Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 14/1932.
- ↑ Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 54/1934.
- ↑ a b c d Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 83/1938.
- ↑ Szubański 2000 ↓, s. 88.
- ↑ a b Prochwicz, Konstankiewicz i Rutkiewicz 2003 ↓, s. 32.
- ↑ Falkiewicz 1925 ↓, s. 3-4.
- ↑ Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 9 i 10/1929.
- ↑ Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 14 i 15/1932.
- ↑ Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 52 i 54/1934.
- ↑ Cygan 2006 ↓, s. 91.
Bibliografia
edytuj- Wiktor Krzysztof Cygan: Kresy we krwi. Obrona północno-wschodniej Polski we wrześniu 1939. Warszawa: Espadon Publishing, 2006. ISBN 978-83-60786-00-0.
- Stanisław Falkiewicz: Korpus Ochrony Pogranicza. W pierwszą rocznicę objęcia służby na wschodniej granicy Rzeczypospolitej 1924-1925. 1925. [dostęp 2016-01-30].
- Jerzy Prochwicz, Andrzej Konstankiewicz, Jan Rutkiewicz: Korpus Ochrony Pogranicza 1924–1939. Barwa i Broń, 2003. ISBN 8390021794.
- Rajmund Szubański. Bataliony, kompanie, strażnice KOP-u. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 3 (184), 2000. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. ISSN 1640-6281.
- Komunikaty dyslokacyjne Korpusu Ochrony Pogranicza z lat 1927 (z uzupełnieniami i poprawkami), 1928, 1932, 1934 (z uzupełnieniami i poprawkami) i 1938 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.177/143 do 177/149.)
- Szkice dyslokacyjne Korpusu Ochrony Pogranicza i podległych jednostek w latach 1927–1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.177/151.)