Stowarzyszenie Misji Afrykańskich
Stowarzyszenie Misji Afrykańskich, SMA (łac. Societas Missionum ad Afros, fr. Société des Missions Africaines, ang. The Society of African Missions) – międzynarodowe rzymskokatolickie zgromadzenie misyjne, którego celem jest praca w Afryce i wśród ludności pochodzenia afrykańskiego. Założone zostało 8 grudnia 1856 w Lyonie przez biskupa Melchiora de Marion Brésillac.
| Nazwa łacińska |
Societas Missionum ad Afros |
|---|---|
| Skrót zakonny |
SMA |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Założyciel | |
| Data założenia |
8 grudnia 1856 |
| Przełożony |
ks. Antonio Porcellato SMA (od 2019)[1] |
| Liczba członków |
1096 (1 sierpnia 2011) |
| Strona internetowa | |
Misjonarze SMA znajdują się w 16 krajach w 68 diecezjach w Afryce.
Pierwsi misjonarze pochodzili z Francji, Hiszpanii i Włoch. SMA skupia osoby pochodzące z Europy (głównie Belgia, Francja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Polska, Wielka Brytania, Włochy), Ameryki (Argentyna, Kanada, USA), Azji (Indie, Filipiny) i Afryki.
Na czele SMA stoi przełożony generalny[2]. Dom generalny znajduje się w Rzymie. Organizacyjnie SMA na świecie dzieli się na dystrykty, prowincje i fundacje oraz zrzesza 1096 członków (stan na 1 sierpnia 2011).
Stowarzyszenie Misji Afrykańskich dało Kościołowi 8 arcybiskupów i 49 biskupów[3].
-
Misjonarz SMA z dziećmi (1930) z ówczesnego Dahomeju. -
Siedziba SMA w Lyonie
SMA w Polsce
edytuj
Stowarzyszenie rozpoczęło działalność w Polsce w 1931 r. Przed II wojną światową Stowarzyszenie posiadało dom misyjny (Małe Seminarium Misyj Afrykańskich) w Wielkopolsce w miejscowości Ninino (60 km na północ od Poznania). W 1939 r. w zgromadzeniu było 2 księży, 6 braci i 21 kleryków z Polski. Wkraczający Niemcy zajęli budynek seminarium, a misjonarzy wysiedlili.
Po wojnie, pomimo starań ks. Bolesława Szmanii, nie udało się otworzyć ponownie Małego Seminarium ze względu na wrogi stosunek lokalnych władz. 29 marca 1950 r. władze państwowe skonfiskowały budynki SMA w Nininie na mocy ustawy z 20 marca 1950 roku O przejęciu przez państwo dóbr martwej ręki, poręczeniu proboszczom posiadania gospodarstw rolnych i utworzeniu Funduszu Kościelnego (Dz.U. z 1950 r. nr 9, poz. 87), a z czasem przestały uznawać zgromadzenie w Polsce. Pomimo braku uznania prawnego niektórzy księża Stowarzyszenia kontynuowali pracę duszpasterską i naukową w Polsce (ks. Franciszek Kapuścik na ATK, ks. Bolesław Szmania i ks. Czesław Świerkowski w archidiecezji poznańskiej).
Na początku lat 80. XX w., kiedy sytuacja polityczna w Polsce zaczęła się zmieniać, władze generalne SMA podjęły decyzję o ponownym otwarciu seminarium misyjnego i wysłały w tym celu do Polski w 1985 r. dwóch księży: Daniela Burke[4] z Irlandii i Guy Kraemera z Francji. W wyniku ich działalności w 1988 rozpoczęło naukę w seminarium diecezjalnym w Kielcach trzech kleryków: Robert Gucwa z Tarnowa (został zamordowany w Bimbo koło Bangi w Republice Środkowoafrykańskiej w dniu 15 listopada 1994)[5][6], Wacław Krzempek z Chybia, Wojciech Lula z Przemyśla. W 1990 r. Stowarzyszenie zakupiło w Borzęcinie Dużym koło Warszawy nieruchomość. W 2003 r. w Piwnicznej-Zdroju wybudowano dom rekolekcyjny im. kleryka Roberta Gucwy[7]. Rozbudowany Ośrodka Rekolekcyjno-Misyjny w Piwnicznej Zdroju poświęcił w 2010 roku bp Wiktor Skworc[8]. W 2018 otwarto Centrum Misji Afrykańskich SMA koło Warszawy[8].
Klerycy SMA mieszkają w Seminarium Misji Afrykańskich w Borzęcinie Dużym koło Warszawy, a na wykłady uczęszczają do Wyższego Seminarium Duchownego Księży Pallotynów w Ołtarzewie. Integralną częścią okresu nauki jest pobyt i studia w Afryce.
-
Była polska siedziba SMA -
-
Park przy byłym Małym Seminarium SMA w Nininie -
Tablica informacyjna przed domem w Piwnicznej-Zdroju
W 2020 Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda odznaczył pośmiertnie misjonarza SMA, Adama Bartkowicza Medalem Za Ofiarność i Odwagę za niesienie pomocy tonącemu duchownemu z Zambii[9][10][11][12]. Ksiądz Adam Bartkowicz pochodził z Dębicy, studiował w Polsce w Ołtarzewie, a następnie w Afryce. Języki obce doskonalił mieszkając w domach Stowarzyszenia w Manchesterze i Strasburgu[13]. Rok duchowy odbył w Beninie[14]. Cztery lata przebywał w Kenii, studiując teologię na Uniwersytecie Katolickim w Tangazie[15]. Święcenia kapłańskie przyjął w kościele w Dębicy 22 czerwca 2013 roku z rąk bpa Władysława Bobowskiego[16].
Zmarł 20 marca 2018, w wieku 35 lat, w Oceanie Indyjskim w Bagamoyo, niedaleko byłego miasta stołecznego Dar Es Salaam w Tanzanii[17][18][19].
Pochowany został w rodzinnej miejscowości 28 marca 2018. Ceremonię w parafii Matki Bożej Anielskiej przy urnie z prochami zmarłego prowadził biskup Stanisław Salaterski[20][21]. Rada Miasta Dębicy przyznała mu pośmiertnie wyróżnienie Zasłużony dla Miasta Dębicy[22][23][24].
Publikacje
edytujStowarzyszeni w SMA lub osoby powiązane publikują książki związane z Afryką.
- ks. Adam Fijołek SMA, (nie)wolni?, eRmedia 2019 ISBN 978-83-953886-0-6
- ks. Arkadiusz Nowak SMA, Opluty przez Boga, Wydawnictwo Sióstr Loretanek, Warszawa 2013 ISBN 978-83-936543-1-4
- ks. Arkadiusz Nowak SMA, Uduszona młodość, Wydawnictwo Sióstr Loretanek, Warszawa 2021 ISBN 978-83-961857-0-9
- Monika Nowicka, Położna w świecie kobiet Sukuma, Wydawnictwo Sióstr Loretanek, Warszawa 2012 ISBN 978-83-936543-0-7
Przypisy
edytuj- ↑ Fides Premier supérieur général italien pour la SMA
- ↑ Internetowy serwis irlandzkiej prowincji SMA, dostęp w dniu 20.09.2010
- ↑ Stan na 10 czerwca 2013; źródło: Giga-Catholic Information.
- ↑ Daniel Burke, Not For Pious Eyes. Father Don’s Story, Ndola, Zambia, 2005, ISBN 9982-07-203-X.
- ↑ Małgorzata Tomaszewska, Polscy misjonarze realizujący charyzmat kardynała Karola Lavigerie i biskupa Melchiora de Marion Bresillac w ewangelizacji Afryki, s. 85–92, praca magisterska, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa, 2003.
- ↑ Joanna Kołodziej, praca magisterska w archiwum prac dyplomowych UKSW w Warszawie.
- ↑ Ireneusz Stolarczyk, Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej Biblos, Na całe swoje młode serce ... : wspomnienia o śp. misjonarzu Robercie Gucwie, Tarnów: Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej Biblos, 2003, ISBN 83-86889-86-1, OCLC 852978309 [dostęp 2022-08-04].
- ↑ a b Historia SMA w Polsce - SMA Polska - Stowarzyszenie Misji Afrykańskich [online], Historia SMA w Polsce - SMA Polska - Stowarzyszenie Misji Afrykańskich [dostęp 2022-08-04].
- ↑ Polski misjonarz utonął w oceanie. Zginął, gdy pomagał koledze [online], www.tvp.info, 24 marca 2018 [dostęp 2022-08-04] (pol.).
- ↑ Odznaczenia dla zasłużonych w ratowaniu życia ludzkiego - Mazowiecki Urząd Wojewódzki w Warszawie - Portal Gov.pl [online], Mazowiecki Urząd Wojewódzki w Warszawie [dostęp 2022-08-04] (pol.).
- ↑ Instytut Gość Media, Prezydent Andrzej Duda uhonorował medalem misjonarza z Dębicy [online], tarnow.gosc.pl, 10 stycznia 2020 [dostęp 2022-08-04].
- ↑ Za ofiarność i odwagę - SMA - Aktualności - Stowarzyszenie Misji Afrykańskich [online], Za ofiarność i odwagę - SMA - Aktualności - Stowarzyszenie Misji Afrykańskich [dostęp 2022-08-04].
- ↑ Ks. Adam Bartkowicz pośmiertnie odznaczony przez prezydenta [online], Debica24.eu, 10 stycznia 2020 [dostęp 2022-08-04].
- ↑ W Tanzanii zmarł tragicznie misjonarz z Dębicy - [online] [dostęp 2022-08-04] (ang.).
- ↑ Arkadiusz Jastrzębski, Śmierć polskiego księdza w Tanzanii. Utonął w oceanie [online], wiadomosci.wp.pl, 21 marca 2018 [dostęp 2022-08-04] (pol.).
- ↑ Instytut Gość Media, Śmierć polskiego misjonarza [online], info.wiara.pl, 21 marca 2018 [dostęp 2022-08-04].
- ↑ Śmierć polskiego misjonarza w Tanzanii [online], wydarzenia.interia.pl [dostęp 2022-08-04] (pol.).
- ↑ Polsat News, Nagła śmierć polskiego misjonarza w Afryce. Utonął w Oceanie Indyjskim - Polsat News [online], polsatnews.pl [dostęp 2022-08-04] (pol.).
- ↑ Nie żyje polski misjonarz w Afryce ks. Adam Bartkowicz | Wiadomości Radio ZET, wiadomosci.radiozet.pl, 1521 [dostęp 2022-08-04] (pol.).
- ↑ Pogrzeb polskiego misjonarza. "Jego śmierć też była dla innych". ZAPIS RELACJI Z UROCZYSTOŚCI [ZDJĘCIA] [online], www.se.pl [dostęp 2022-08-04].
- ↑ KAI, Dębica: tłumy na pogrzebie misjonarza ks. Adama Bartkowicza [online], idziemy.pl [dostęp 2022-08-04] (pol.).
- ↑ Zasłużeni dla Miasta Dębicy [online], Serwis informacyjny Miasta Dębica [dostęp 2022-08-04] (pol.).
- ↑ Zasłużony dla Miasta Dębicy - Prowincja Polska SMA - Aktualności - Stowarzyszenie Misji Afrykańskich [online], Zasłużony dla Miasta Dębicy - Prowincja Polska SMA - Aktualności - Stowarzyszenie Misji Afrykańskich [dostęp 2022-08-04].
- ↑ Stowarzyszenie Misji Afrykańskich. [dostęp 2022-08-04].
Bibliografia
edytuj- Historia SMA [online] [dostęp 2022-08-04].
Linki zewnętrzne
edytuj- Międzynarodowa witryna Stowarzyszenia Misji Afrykańskich
- Witryna SMA w Polsce
- SMA w serwisie internetowym www.zakon.pl (kontynuacja Międzyzakonnej Internetowej Bazy Adresowej). zakon.katolik.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-03-01)].