Stosunki polsko-mołdawskie
Stosunki polsko-mołdawskie – wzajemne relacje między Polską a Mołdawią.
W czasach Królestwa Polskiego i Rzeczypospolitej Obojga Narodów utrzymywano poprawne stosunki z Hospodarstwem Mołdawskim (istniejącym na terenach dzisiejszej Mołdawii, z którym graniczyły). W 1387 Piotr I Muszatowicz złożył Władysławowi Jagielle hołd lenny ze swoich ziem. Taka forma zależności Mołdawii od Królestwa Polskiego funkcjonowała do 1487, kiedy to te tereny zostały lennem Imperium Osmańskiego. Władze polskie wielokrotnie starały się ponownie odzyskać władzę nad tymi terenami, chcąc oddalić zagrożenie tureckie spod granic Rzeczypospolitej. W 1552 w wyniku intryg Aleksander Lăpușneanu został hospodarem, mimo początkowej pomocy Polski zdecydował się dalej zostać lennikiem tureckim. Ostatni raz podporządkować Polsce hospodarstwo próbował Jan III Sobieski, pomimo trzech prób nie udało się zrealizować celu[1][2].
II Rzeczpospolita i Królestwo Rumunii[a] (1918-1939)
edytujStosunki dyplomatyczne między oboma państwami zostały nawiązane 22 czerwca 1919 roku[3]. W 1921 zawarto dwustronny sojusz wojskowy[4].
III Rzeczpospolita i Republika Mołdawii (od 1991)
edytujWspółpraca polityczna
edytuj_01.jpg)
Stosunki dyplomatyczne między Polską a Mołdawią zostały nawiązane 14 lipca 1992, po ogłoszeniu przez ten kraj niepodległości. Polska posiada Ambasadę RP w Kiszyniowie[5], natomiast Mołdawia w Warszawie[6].
Polska jest uważana przez Mołdawię za strategicznego partnera, szczególnie w kwestii europejskich aspiracji republiki[7].
Współpraca gospodarcza
edytujWedług danych z 2022 roku wartość wymiany handlowej osiągnęła wartość 563,3 mln USD (dla porównania w 2017 roku - 318,3 mln USD). Wartość polskiego eksportu do Mołdawii wyniosła 370,7 mln USD, zaś import z Mołdawii – 192,6 mln USD[8].
Polski eksport obejmuje przede wszystkim maszyny i urządzenia (chłodziarko-zamrażarki, pralki), artykuły rolno-spożywcze (wieprzowina, drób, sery) oraz leki i kosmetyki, natomiast po stronie mołdawskiej: rudy metali, sztaby i pręty, wiązki przewodów elektrycznych, alkohol etylowy i wina, oraz sok jabłkowy[8].
Według danych Narodowego Banku Polskiego z końca 2022 roku polskie inwestycje bezpośrednie w Mołdawii na koniec 43,4 mln USD. Inwestycje dotyczą głównie budownictwa, przemysłu przetwórczego i handlu[8].
W 2021, podczas kryzysu energetycznego, kraj zakupił od Polski milion metrów sześciennych gazu ziemnego (był to pierwszy kontrakt na zakup gazu z innego źródła niż Rosja w historii Mołdawii)[9]. Rok później, w czasie ukraińskiego kryzysu uchodźczego, Polska udzieliła 20 mln dolarów nieoprocentowanego kredytu[10].
Współpraca rozwojowa
edytujOd 2004 roku Mołdawia znajduje się wśród krajów priorytetowych programu polskiej pomocy rozwojowej[11].
Polonia
edytujZgodnie z danymi ze spisu z 2004 na terenie Mołdawii mieszkało 2383 Polaków[12], natomiast na terenie Naddniestrza mieszka ich ok. 1100[13].
Przypisy
edytuj- ↑ Kraina hospodarów. Jak Rzeczpospolita walczyła o Mołdawię [online], Rzeczpospolita [dostęp 2022-03-24] (pol.).
- ↑ Bartosz Szutkiewicz, Polska a Mołdawia w latach 1551–1572, „Białostockie Teki Historyczne”, 7, 2009, s. 11–24, DOI: 10.15290/bth.2009.07.01, ISSN 1425-1930 [dostęp 2022-03-24] (pol.).
- ↑ Rumunia. Relacje dwustronne [online], gov.pl [dostęp 2023-09-24].
- ↑ Sojusz polsko-rumuński. Sukces czy zmarnowana szansa? [online], histmag.org [dostęp 2023-09-24].
- ↑ Mołdawia – Polska w Republice Mołdawii – Portal Gov.pl [online], Polska w Republice Mołdawii [dostęp 2022-03-22] (pol.).
- ↑ Embassy of the Republic of Moldova to the Republic of Poland | Ministry of Foreign Affairs and European Integration of the Republic of Moldova [online], polonia.mfa.gov.md [dostęp 2022-03-22].
- ↑ O stosunkach polsko-mołdawskich i współczesnej Mołdawii [online], Express. The Australian-Polish Magazine, 14 lutego 2019 [dostęp 2022-03-22] (ang.).
- ↑ a b c Informacje o państwach i współpracy gospodarczej z Polską [online], gov.pl [dostęp 2024-05-15].
- ↑ MAG, Mołdawia kupuje gaz z Polski. Pierwsza taka transakcja w historii [online], www.money.pl [dostęp 2022-03-24] (pol.).
- ↑ Polsat News, Duda: polski rząd udzielił Mołdawii kredytu. „Na poradzenie sobie z trudnościami” [online], polsatnews.pl [dostęp 2022-03-24] (pol.).
- ↑ Polska pomoc – Mołdawia [online], gov.pl [dostęp 2022-12-22].
- ↑ National Bureau of Statistics, // Population Census 2004 [online], statistica.gov.md [dostęp 2022-03-22] (ang.).
- ↑ 2004 Census: PMR urban, multilingual, multicultural | Pridnestrovie.net – Tiraspol, PMR: Pridnestrovskaia Moldavskaia Respublica (Transnistria) [online], web.archive.org, 18 marca 2009 [dostęp 2022-03-22] [zarchiwizowane z adresu 2009-03-18].
Uwagi
edytuj- ↑ Królestwo Rumunii powstało w wyniku zjednoczenia Wołoszczyzny i Hospodarstwa Mołdawskiego