Stosunki polsko-bośniackie
Stosunki polsko-bośniackie – wzajemne relacje między Polską a Bośnią i Hercegowiną.
Stosunki polityczno-wojskowe
edytujRzeczpospolita Polska uznała niepodległość Bośni i Hercegowiny 30 kwietnia 1992. Stosunki dyplomatyczne pomiędzy nimi nawiązane zostały 22 grudnia 1995. Początkowo na BiH akredytowany był ambasador rezydujący w Lublanie. Wiosną 1999 utworzono Konsulat Generalny RP w Sarajewie. Ambasadę RP w Sarajewie ustanowiono 23 maja 2001. Ambasada BiH w Warszawie rozpoczęła działalność 18 kwietnia 2006[1], wcześniej na Polskę akredytowany był ambasador rezydujący w Berlinie[2]. Oba państwa uznały, że w ramach sukcesji prawnej obowiązywać będzie między nimi kilka umów zawartych jeszcze przez Polską Rzeczpospolitą Ludową i Socjalistyczną Federacyjną Republiką Jugosławii[3]. W 2022 utworzono w Mostarze konsulat kierowany przez konsula honorowego Huseina Oručevicia[4].
Spośród polskich polityków wizyty w Bośni i Hercegowinie złożyli, m.in.: prezydent Aleksander Kwaśniewski z ministrem Bronisławem Geremkiem (w ramach szczytu w Sarajewie Paktu Stabilności dla Europy Południowo-Wschodniej, 1999)[2], Andrzej Duda wraz z ministrem obrony narodowej Mariuszem Błaszczakiem (2019)[5], ministrowie spraw zagranicznych Dariusz Rosati (1996), Bronisław Geremek (jako przewodniczący OBWE, 1998)[2], Radosław Sikorski (2011)[6] i Zbigniew Rau (jako przewodniczący OBWE, 2022)[7]. Z kolei spośród polityków BiH w Polsce przebywali, m.in.: przewodniczący Prezydium BiH Željko Komšić (2007)[8], członek Prezydium BiH Milorad Dodik (2021)[9], premier BiH Denis Zvizdić (w ramach szczytu Procesu Berlińskiego w Poznaniu, 2019)[10], ministrowie spraw zagranicznych Mladen Ivanić (2006)[2], Igor Crnadak (2016)[11] oraz Elmedin Konaković (2024)[12].
Od 1996 w BiH stacjonuje Polski Kontyngent Wojskowy w Bośni i Hercegowinie, początkowo w ramach NATO-wskich sił SFOR, a od 2004 w ramach unijnej misji EUFOR Althea[3]. Do głównych zadań PKW należy: szkolenie i budowa zdolności wojskowych Sił Zbrojnych BiH , monitorowanie sytuacji bezpieczeństwa, współpraca z przedstawicielami władz samorządowych, instytucji publicznych i organizacji pozarządowych[13].
Stosunki gospodarcze
edytujObroty handlowe między Polską a BiH w okresie styczeń–listopad 2022 miały wartość 487 mln euro (eksport z Polski – 324 mln euro, import – 163 mln euro)[14]. Za cały 2021 wyniosły 401 mln euro (eksport z Polski – 283 mln euro, import – 118 mln euro)[15]. W 2020 miały wartość 277,5 mln euro (eksport z Polski – 188,5 mln euro, import – 89 mln euro), a w 2019 – 319,4 mln euro (eksport z Polski – 239,6 mln euro, import – 79,7 mln euro). Polskie inwestycje w BiH na koniec 2019 wyniosły 24,6 mln euro[16].
30 maja 2022 utworzono bezpośrednie połączenie lotnicze Warszawa-Sarajewo obsługiwane przez Polskie Linie Lotnicze LOT[17].
Polonia i Polacy oraz język polski w Bośni i Hercegowinie
edytujLiczba obywateli RP mieszkająca w BiH szacowana jest na ok. 300 osób. Także na 300 osób szacowana jest liczebność Polonii w BiH[3]; są to potomkowie ludności przesiedlonej pod koniec XIX wieku z Galicji[18]. Są oni skupieni w stowarzyszeniach polonijnych w: Banja Luce, Gradišce, Prnjavorze i Sarajewie[3].
Na początku lat 90. w ramach Wydziału Filozoficznego Uniwersytetu w Sarajewie utworzono Katedrę Języka Polskiego i Literatury. W jej powstanie, oprócz miejscowej kadry (m.in. Nenad Vuković, Orhan Wasilewski ), zaangażowani byli także slawiści z uniwersytetów w Zagrzebiu i Belgradzie, np. Zdravko Malić, Gordana Jovanović. Ze względu na wybuch wojny w 1992 Katedra zakończyła działalność[19]. W 2020 na Uniwersytecie w Sarajewie przywrócono lektorat języka polskiego[20].
Przypisy
edytuj- ↑ Stosunki Polski z BiH [online], sarajewo.msz.gov.pl [dostęp 2022-01-29] [zarchiwizowane z adresu 2017-09-14] .
- ↑ a b c d Krzysztof Szczepanik , Anna Herman-Łukasik , Barbara Janicka , Stosunki dyplomatyczne Polski : informator. Tom I. Europa 1918–2006, Warszawa: Wydawnictwo Askon, 2007, s. 55–57, ISBN 978-83-7452-019-5, OCLC 184907963 .
- ↑ a b c d Relacje dwustronne [online], Polska w Bośni i Hercegowinie [dostęp 2022-02-01] [zarchiwizowane z adresu 2022-02-01] .
- ↑ Počasni konzulat Poljske u Mostaru zvanično otvoren [online], Poljska u Bosni i Hercegovini - Portal Gov.pl, 9 listopada 2022 [dostęp 2022-11-26] [zarchiwizowane z adresu 2022-11-17] (bośn.).
- ↑ Prezydent w Bośni i Hercegowinie [PL/ENG] [online], Oficjalna strona Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, 15 kwietnia 2019 [dostęp 2022-07-17] [zarchiwizowane z adresu 2022-03-03] .
- ↑ PN, Sikorski: referendum w BiH nielegalne i powinno być zablokowane [online], Onet Wiadomości, 13 maja 2011 [dostęp 2022-07-17] [zarchiwizowane z adresu 2015-06-04] .
- ↑ Przewodniczący OBWE Zbigniew Rau zakończył wizytę w Bośni i Hercegowinie [online], Ministerstwo Spraw Zagranicznych - Portal Gov.pl, 13 lipca 2022 [dostęp 2022-07-17] [zarchiwizowane z adresu 2022-07-14] .
- ↑ Saopćenje iz Kabineta predsjedavajućeg Predsjedništva BiH Željka Komšića – govor Predsjedavajućeg Komšića u Republici Poljskoj [online], predsjednistvobih.ba, 18 grudnia 2007 [dostęp 2022-07-17] [zarchiwizowane z adresu 2022-07-17] (bośn.).
- ↑ Milorad Dodik posjetio Aušvic: To je bilo vrijeme kada su životi djece bili neshvatljivo bezvrijedni [online], Avaz.ba, 13 listopada 2021 [dostęp 2022-07-17] [zarchiwizowane z adresu 2021-11-13] (bośn.).
- ↑ Predsjedatelj Zvizdić na Summitu u Poznanju: BiH dobila 96,8 milijuna eura grant sredstava za izgradnju autoceste [online], vijeceministara.gov.ba, 5 lipca 2019 [dostęp 2022-07-17] [zarchiwizowane z adresu 2022-07-17] (chorw.).
- ↑ Ministar vanjskih poslova Bosne i Hercegovine Igor Crnadak boravi u radnoj posjeti Republici Poljskoj [online], mvp.gov.ba [dostęp 2022-07-17] [zarchiwizowane z adresu 2022-07-17] (bośn.).
- ↑ Spotkanie ministrów spraw zagranicznych Polski oraz Bośni i Hercegowiny, Ministerstwo Spraw Zagranicznych - Portal Gov.pl, 6 listopada 2024 [dostęp 2024-11-07] [zarchiwizowane 2024-11-07] .
- ↑ PKW EUFOR/MTT [online], sarajewo.msz.gov.pl [dostęp 2022-01-29] [zarchiwizowane z adresu 2017-09-14] .
- ↑ Bośnia i Hercegowina. Informacja o stosunkach gospodarczych z Polską [online], Ministerstwo Rozwoju i Technologii, grudzień 2022, s. 3 [dostęp 2023-05-08] [zarchiwizowane z adresu 2023-05-08] .
- ↑ Bośnia i Hercegowina. Relacje dwustronne [online], Polska w Bośni i Hercegowinie [dostęp 2022-06-06] [zarchiwizowane z adresu 2022-06-06] .
- ↑ Bośnia i Hercegowina. Informacja o stosunkach gospodarczych z Polską [online], Ministerstwa Rozwoju, Pracy i Technologii, marzec 2021 [dostęp 2022-01-29] [zarchiwizowane z adresu 2022-01-29] .
- ↑ G.M., Svečano predstavljena nova direktna aviolinija Varšava - Sarajevo [online], klix.ba, 30 maja 2022 [dostęp 2022-06-06] [zarchiwizowane z adresu 2022-05-30] (bośn.).
- ↑ Polacy w Bośni i Hercegowinie [online], sarajewo.msz.gov.pl [dostęp 2022-02-01] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-03] .
- ↑ Ivo Komšić (red.), Spomenica 60. godišnjice Filozofskog fakulteta u Sarajevu (1950–2010), Sarajevo: Filozofski fakultet, 2010, s. 290, ISBN 978-9958-625-15-2 (bośn.).
- ↑ Kurs poljskog jezika se vraća u Sarajevo nakon 30 godina [online], Hocu.ba, 7 listopada 2020 [dostęp 2022-01-29] [zarchiwizowane z adresu 2020-11-24] (bośn.).