Stefan Długołęcki
Stefan Długołęcki (ur. 27 lipca 1906 w Montrealu, zm. 14 grudnia 1948 w Warszawie) – podpułkownik Wojska Polskiego.
 podpułkownik
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
od 1939 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Stanowiska | |
| Główne wojny i bitwy | |
Okres przedwojenny
edytujBył synem Albina i Natalii. Razem z rodzicami wrócił z Kanady do kraju. W czerwcu 1926 roku uzyskał maturę w Gimnazjum Męskim koła Polskiej Macierzy Szkolnej w Płońsku. Studiował prawo na UW, przerwał studia, działał w Związku Strzeleckim w Działdowie. W latach 1928–1929 odbył obowiązkową służbę wojskową w baonie podchorążych rezerwy piechoty nr 4 i w 32 Pułku Piechoty w twierdzy Modlin. Mianowany podporucznikiem rezerwy piechoty ze starszeństwem z 1 stycznia 1933 roku. Następnie pracował w administracji państwowej na Pomorzu Gdańskim i w Działdowie jako urzędnik skarbowy.
Okres wojny
edytujW kampanii wrześniowej 1939 roku walczył w szeregach macierzystego 32 Pułku Piechoty między innymi w obronie Modlina. Po poddaniu twierdzy znalazł się w obozie jenieckim II C Woldenberg w Dobiegniewie.
Okres powojenny
edytujWiosną 1945 roku wrócił do domu rodziców w Milewie koło Płońska. We wrześniu tego roku powołany do wojska, zatrudniony w MON, przed aresztowaniem szef II Wydziału Budowlanego w stopniu ppłka.
Aresztowanie, proces, stracenie
edytujAresztowany 14 lutego 1948 roku razem z Jerzym Brońskim, Janem Czeredysem i Feliksem Stroińskim, i oskarżony o współudział w stworzeniu „monopolu prywatnych firm na dostawy do wojska”. Dręczony podczas przesłuchań: „...polecili mu się rozebrać, związali mu ręce i nogi, a następnie po zakneblowaniu mu ust chusteczką kopali go, bili pasem i kijem po całym ciele, do tego stopnia, że ciało mu spuchło i zsiniało, a do celi sprowadzał go klucznik...”[1]. Oficerem śledczym był mjr. rez. Mieczysław Lis. 3 listopada 1948 roku NSW w Warszawie skazał go, razem ze współpodsądnymi w tzw. sprawie kwatermistrzowskiej (S.3292) na podst. 3 §2 Dekr.13.06.1946 na karę śmierci[2]. Stracony 14 grudnia 1948 roku.
Rehabilitacja
edytujWyrokiem WO 205/95 z dnia 31 maja 1996 Izba Wojskowa Sądu Najwyższego uchyliła orzeczenie wydane w 1948 r. – Stefan Długołęcki został uniewinniony (wraz z pozostałymi skazanymi i straconymi)[3].
Upamiętnienie
edytujOd 2012 trwała próba określenia miejsca pochówku w ramach Projektu Poszukiwań Miejsc Pochówku i Identyfikacji Ofiar Totalitaryzmów (Instytut Pamięci Narodowej, Ministerstwo Sprawiedliwości oraz ROPWiM)[4]. Szczątki ppłk. Stefana Długołęckiego zostały odnalezione w 2013 r. na terenie kwatery „Ł” Cmentarza Wojskowego na Powązkach w Warszawie, w trakcie II etapu prac poszukiwawczych prowadzonych przez zespół pod kierunkiem prof. Krzysztofa Szwagrzyka. Identyfikacja szczątków została ogłoszona 21 kwietnia 2017 podczas uroczystości w Pałacu Prezydenckim[5]. 22 września 2019 w Kwaterze na Łączce odbył się pogrzeb 22 oficerów i żołnierzy straconych w więzieniu na Mokotowie, w tym ppłka Stefana Długołęckiego; wszyscy zostali pochowani w Panteonie – Mauzoleum Wyklętych-Niezłomnych na Łączce[6].
Przypisy
edytuj- ↑ Raport Komisji Mazura., Załączniki do Raportu. [dostęp 2022-03-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-10-26)].
- ↑ "Księga najwyższego wymiaru kary" w Krzysztof Szwagrzyk: Zbrodnie w majestacie prawa 1944-1955. Wyd. ABC Future, Warszawa, 2000.
- ↑ Feliks Stroiński [online], Muzeum Polskich Formacji Granicznych [dostęp 2023-04-23] (pol.).
- ↑ Instytut Pamięci Narodowej, Powołanie Rady projektu poszukiwań miejsc pochówku i identyfikacji ofiar totalitaryzmów [online], Instytut Pamięci Narodowej [dostęp 2022-12-14] (pol.).
- ↑ Informacja na stronie Prezydenta RP
- ↑ Oficjalna strona Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Uroczystości pogrzebowe ofiar zbrodni komunistycznych odnalezionych na „Łączce” [online], prezydent.pl, 22 września 2019 [dostęp 2019-09-22].
Bibliografia
edytuj- Tadeusz Swat: Niewinnie Straceni 1945-56. Wyd. Fundacja Ochrony Zabytków, Warszawa 1991., zob też Straceni w Więzieniu mokotowskim.
- Małgorzata Szejnert: Śród żywych duchów. Wyd. ANEKS, Londyn 1990.
- „Wokanda” 1990, nr 11 (listy), nr 19 (listy)
- Krzysztof Madej. Kara śmierci za mięso. „Biuletyn IPN”. Nr 11 (22) listopad 2002, s. 55. IPN. [dostęp 2009-06-28].
- AIPN, Teczki więźniów 1948, Długołęcki Stefan
- Niewinnie Straceni..., s. 25 (il.)