Stawno (powiat goleniowski)
Stawno (do 1945 niem. Stevenhagen) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie goleniowskim, w gminie Goleniów, na skraju Równiny Nowogardzkiej i Równiny Goleniowskiej, porośniętej Puszczą Goleniowską, przy drodze prowadzącej na Kliniska.
| wieś | |
 Kościół filialny w Stawnie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2000) |
ok. 110 |
| Strefa numeracyjna |
91 |
| Kod pocztowy |
72-131[2] |
| Tablice rejestracyjne |
ZGL |
| SIMC |
0775563 |
Położenie na mapie gminy Goleniów  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu goleniowskiego  | |
 53°29′54″N 14°53′54″E/53,498333 14,898333[1]
| |
Najstarsze ślady osadnictwa na terenie wsi sięgają neolitu[3][4]. Znaleziska archeologiczne pozwalają przypuszczać, że istniała tutaj osada kultury ceramiki sznurowej. Późniejsze znaleziska, m.in. cmentarzyska popielnicowe, świadczą o istnieniu tutaj osady kultury łużyckiej[5]. Wieś Stevenhagen powstaje w wieku XVIII, na wykarczowanych byłych terenach leśnych. Założycielem był Urząd Domenalny w Stargardzie. Wieś została założona na planie ulicówki. Znajdował się tutaj kościół, cmentarz, kilka gospodarstw, w 1872 roku ok. 180 mieszkańców.
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa szczecińskiego.
Obecna zabudowa wsi pochodzi głównie z przełomu XIX i XX wieku. Do zabytków należą ryglowe i murowane domy mieszkalne, w tym budynek dawnej szkoły, czynnej do lat 90. XX wieku. Wieś rolniczo-przemysłowa.[potrzebny przypis] Znajduje się tutaj zakład betoniarski, tartak, sklep, boisko piłkarskie oraz przystanek PKS.
Zabytki
edytuj- Kościół pw. Opieki św. Józefa – zbudowany w roku 1884 w stylu neogotyckim na planie prostokąta. Do budowy wykorzystano ciosany kamień granitowy (korpus) i cegły. Kościół posiada ozdobne portale, gzymsy i ostrołukowe okna. Dach jest dwuspadzisty, a hełm wieży ośmioboczny[6].
- Przykościelny cmentarz – na którym zachowały się poniemieckie nagrobki i tablica, upamiętniająca mieszkańców wsi poległych na frontach I wojny światowej[7]. Do rejestru zabytków wpisano także dębowy starodrzew porastający cmentarz[8] oraz metalowe ogrodzenie[9].
- Chałupa o budowie sztachulcowej pod numerem 18 zbudowany na planie litery L w 2. połowie XIX wieku[10]. Dawniej ochronie koserwatorskiej podlegała także nieistniejąca obecnie chałupa pod numerem 20[11].
- Stanowiska archeologiczne – z których jedno to cmentarzysko ciałopalne[5]. Na ich obszarze znaleziono m.in. krzemienny sierp[3], siekierkę typu czeskiego[5], żarno nieckowate[12], skrobacz krzemienny[4], brązowy naszyjnik kolbowaty[13], łuszczeń oraz fragmenty ceramiki[14].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 130753
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1222 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b Ślad osadniczy, st. BRK_1 [online], zabytek.pl [dostęp 2022-12-27] (pol.).
- ↑ a b Ślad osadniczy, st. BRK_4 [online], zabytek.pl [dostęp 2022-12-27] (pol.).
- ↑ a b c Cmentarzysko ciałopalne, st. BRK_2 [online], zabytek.pl [dostęp 2022-12-27] (pol.).
- ↑ Kościół filialny pw. Opieki św. Józefa [online], zabytek.pl [dostęp 2022-12-26] (pol.).
- ↑ Cmentarz przykościelny [online], zabytek.pl [dostęp 2022-12-26] (pol.).
- ↑ Starodrzew z gatunku dąb [online], zabytek.pl [dostęp 2022-12-27] (pol.).
- ↑ Ogrodzenie [online], zabytek.pl [dostęp 2022-12-27] (pol.).
- ↑ Dom (chałupa) nr 18 [online], zabytek.pl [dostęp 2022-12-27] (pol.).
- ↑ Dom (chałupa) nr 20 [online], zabytek.pl [dostęp 2022-12-27] (pol.).
- ↑ Ślad osadniczy, st. BRK_3 [online], zabytek.pl [dostęp 2022-12-27] (pol.).
- ↑ Ślad osadniczy, st. BRK_5 [online], zabytek.pl [dostęp 2022-12-27] (pol.).
- ↑ Punkt osadniczy, st. 2 [online], zabytek.pl [dostęp 2022-12-27] (pol.).