Stanisław van der Coghen
Stanisław Zygmunt van der Coghen (ur. 31 października 1890 w Dobromilu, zm. 29 kwietnia–1 maja 1940 w Kalininie) – major lekarz Wojska Polskiego, doktor wszech nauk lekarskich, ofiara zbrodni katyńskiej.
 major lekarz
| |
| Data i miejsce urodzenia |
31 października 1890 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
29 kwietnia – 1 maja 1940 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1921–1940 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki |
szpital wojenny nr 702 |
| Stanowiska |
komendant szpitala |
| Główne wojny i bitwy | |
| Późniejsza praca | |
| Odznaczenia | |
     
| |
Życiorys
edytujUrodził się 31 października 1890 w Dobromilu, ówczesnym mieście powiatowym Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Stefana i Józefy z Richterów[1].
W czasie I wojny światowej walczył w szeregach cesarsko-królewskiej Obrony Krajowej. Jego oddziałem macierzystym był pułk strzelców cesarskich nr I[2]. Na stopień podporucznika sanitarnego rezerwy został mianowany ze starszeństwem z 1 lutego 1917[3].
3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 i 22. lokatą w korpusie oficerów sanitarnych (medyków)[4]. 2 grudnia 1930 prezydent RP nadał mu stopień majora z dniem 1 stycznia 1931 i 3. lokatą w korpusie oficerów sanitarnych, grupa lekarzy[5]. Był naczelnym lekarzem 57 pułku piechoty w Poznaniu[6]. W czerwcu 1934 został przeniesiony do Szefostwa Sanitarnego Okręgu Korpusu Nr VII w Poznaniu na stanowisko kierownika referatu[7]. Po przeniesieniu w stan spoczynku został naczelnym lekarzem Polskich Kolei Państwowych w Poznaniu[1]. W 1939 zmobilizowany, został komendantem szpitala wojennego nr 702[1].
Zamordowany wiosną 1940 roku w Kalininie (ob. Twer), spoczywa na Polskim Cmentarzu Wojennym w Miednoje[1]. Według wspomnień rodzinnych, razem z nim na wschód tym samym transportem kolejowym wywożony był jego syn Stanisław Maria, któremu jednak udało się uciec[8][9].
Jego wnukiem jest Piotr van der Coghen, ratownik górski i polityk[8][9].
5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło – decyzją nr 439/MON[10] – mianował go pośmiertnie na stopień podpułkownika[11][12]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[13][14][15].
Odznaczenia
edytuj- Złoty Krzyż Zasługi – 10 listopada 1938 „za zasługi w służbie wojskowej”[16][17]
- Medal Niepodległości – 6 czerwca 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[18][19]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[1]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[1]
- Brązowy Medal Zasługi Wojskowej z mieczami na wstążce Krzyża Zasługi Wojskowej[3]
- Złoty Krzyż Zasługi Cywilnej z Mieczami na wstążce Medalu Waleczności[3]
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b c d e f Księga Cmentarna Miednoje 2005 ↓, s. 962.
- ↑ Ranglisten 1918 ↓, s. 388.
- ↑ a b c Ranglisten 1918 ↓, s. 573.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 320.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 16 z 3 grudnia 1930, s. 331.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 326, 585.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934, s. 172.
- ↑ a b 6 kadencja, 64 posiedzenie, 2 dzień (08-04-2010). Oświadczenia. sejm.gov.pl. [dostęp 2011-10-08].
- ↑ a b SAGA RODU VAN DER COGHEN. piotrvandercoghen.pl. [dostęp 2011-10-08].
- ↑ Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol.).
- ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 24 [dostęp 2024-09-26] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
- ↑ Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
- ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 listopada 1938, s. 23.
- ↑ M.P. z 1938 r. nr 259, poz. 612.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 132, poz. 199.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 11 listopada 1931, s. 375.
Bibliografia
edytuj- Ranglisten der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1918. Wien: K. K. Hof und Staatsdruckerei, 1918. (niem.).
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2023-10-30].
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r.. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Zuzanna Gajowniczek, Bernadetta Gronek, Bernard Kayzer: Miednoje. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Grzegorz Jakubowski (red.). T. 2 M–Ż. Warszawa: Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 2005. ISBN 83-89474-06-9.