Stanisław Syrewicz

polski kompozytor

Stanisław Syrewicz, występujący również jako Stanislas Syrewicz (ur. 22 sierpnia 1946 w Azowie) – polski kompozytor muzyki filmowej oraz piosenek, reżyser teatralny. Członek Europejskiej Akademii Filmowej i Brytyjskiej Akademii Sztuki Filmowej i Telewizyjnej.

Stanisław Syrewicz
Data i miejsce urodzenia

22 sierpnia 1946
Azow

Gatunki

muzyka filmowa, pop

Zawód

kompozytor, reżyser teatralny

Życiorys

edytuj

Rodzina i edukacja

edytuj

Jego ojciec pochodził z Wileńszczyzny, a matka ze Lwowa[1]. Jego rodzice po wojnie zamieszkali w Zduńskiej Woli, gdzie matka – z wykształcenia magister sztuki po konserwatorium, prawniczka i polonistka – pracowała jako nauczycielka i dorabiała, udzielając lekcji muzyki[2][3]. W wieku czterech lat zaczął grać na pianinie i za namową rodziców kontynuował rozwój muzyczny[2]. W wieku dziewięciu lat otrzymał stypendium Ministerstwa Kultury i Sztuki, co umożliwiło mu naukę gry na fortepianie u najlepszych profesorów, m.in. u prof. Marii Wiłkomirskiej w Łodzi, u której w okresie szkoły podstawowej i liceum pobierał lekcje fortepianu[1][2]. W tym okresie pomagał matce, która prowadziła teatr poezji[2].

Ukończył Państwową Wyższą Szkołę Muzyczną w Warszawie w klasie fortepianu[1]. W 1966 wystąpił jako pianista z orkiestrą podczas koncertu z okazji jubileuszu 50-lecia Filharmonii Łódzkiej[1]. W okresie studiów muzycznych udzielał się w uczelnianym kabarecie, w którym występował z Katarzyną Lengren, Anną Romantowską i Krzysztofem Kolbergerem[2]. W grudniu 1970 w duecie z Lengren otrzymał główną nagrodę na Festiwalu Piosenki Studenckiej w Krakowie ex aequo z zespołem Pod Budą[2][4].

W 1973 podjął studia na Wydziale Reżyserii Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie[1]. W tym czasie reżyserował w Teatrze Muzycznym w Gdyni napisany przez siebie musical Stan wyjątkowy oraz operę Narcisio w Teatrze Wielkim w Warszawie. Był również asystentem reżysera Jerzego Grzegorzewskiego w Teatrze Ateneum w Warszawie[3].

Kariera zawodowa

edytuj

W drugiej połowie lat 70. napisał muzykę do ponad 30 spektakli teatralnych i wielu programów telewizyjnych. Współpracował m.in. z Zygmuntem Hübnerem i Adamem Hanuszkiewiczem[2][3]. Jego piosenki z tamtego okresu wykonywane były przez czołowych polskich aktorów, m.in. Marka Kondrata, Daniela Olbrychskiego, Krzysztofa Wakulińskiego, Piotra Fronczewskiego i Ewę Złotowską, a także przez piosenkarki: Marylę Rodowicz i Magdę Umer[1][3]. W 1976 skomponował muzykę do filmu Piotra Szulkina Oczy uroczne[2], a w następnym roku współtworzona przez niego piosenka „Śpiewać każdy może”, którą aktor Jerzy Stuhr zaśpiewał na 15. Krajowym Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu, stała się ogólnopolskim klasykiem[1].

Międzynarodową karierę rozpoczął napisaniem muzyki do pierwszej filmowej koprodukcji polsko-brytyjskiej Sherlock Holmes & Dr Watson (1979) w reż. Sheldona Reynoldsa[2]. Stan wojenny zastał Syrewicza i jego rodzinę w Paryżu, a decyzję o pozostaniu za granicą przypieczętowała wiadomość o pożarze, który zniszczył ich dom w podwarszawskiej Starej Miłosnej[2][3]. Pozostając na przymusowej emigracji, występował w restauracjach i grał w szkołach baletowych[2]. Po udzieleniu wywiadu magazynowi „Le Monde de la musique” zyskał zainteresowanie lokalnych twórców[3]. Zaczął współpracować z francuskimi twórcami, m.in. kompozytorem Yvesem Montandem i autorką tekstów Etienne Roda-Gill[2], a dzięki nawiązanym na obczyźnie kontaktom w 1982 podpisał kontrakt z Chrisem Blackwellem, właścicielem wytwórni Island Records[2]. W tym okresie napisał piosenki również dla Marianne Faithfull, Diane Keaton, José Carrerasa, Jona Andersona i Dmitrija Chworostowskiego oraz współpracował z tekściarzami, m.in. Normanem Gimbelem i Donem Blackiem[2][3]. W 1994 współtworzona przez niego piosenka „To nie ja!” w wykonaniu Edyty Górniak stała się przebojem po zajęciu drugiego miejsca w 39. Konkursie Piosenki Eurowizji.

Skomponował muzykę do ponad 100 filmów, współpracując m.in. z Johnem Frankenheimerem, Kenem Russellem, Ferdinandem Fairfaxem, Andrzejem Żuławskim, Jerzym Skolimowskim. W 1994 za muzykę do filmu Stalin odebrał prestiżową ACE AWARD w Stanach Zjednoczonych[3]. Napisana przez niego muzyka do filmu The Choir pozostawała przez wiele tygodni na pierwszej pozycji listy przebojów muzyki poważnej w Wielkiej Brytanii, Australii oraz dotarła do czwartego miejsca na „Pop List” w Wielkiej Brytanii, otrzymując status złotej płyty. Ostatnie ważniejsze produkcje filmowe poza Polską, do których Syrewicz napisał muzykę, to: Britz i Separate Lies w Anglii oraz The Extremist i Stranded w Ameryce. W 2010 skomponował muzykę do rocznicowej prezentacji Bitwy pod Grunwaldem Jana Matejki dla Muzeum Narodowego w Warszawie, po czym został rezydentem artystycznym tego muzeum[2]. Napisał też muzykę do filmu Miłość na wybiegu i serialu Dom nad rozlewiskiem.

Życie prywatne

edytuj

Rozwiedziony[3]. Z zawartego w latach 70. małżeństwa ze scenografką i dramaturgiem Katarzyną Lengren ma córkę Klarę Syrewicz, która jest dziennikarką[5].

Muzyka filmowa

edytuj
  • Miłość na wybiegu
  • Dom nad rozlewiskiem
  • Britz
  • Testosteron (2007)
  • Tajemnica twierdzy szyfrów (2007)
  • Egypt
  • Separate Lies (2005)
  • Extremiści (Extreme Ops) (2002)
  • Clandestine Marriage
  • Nora (2000)
  • Stranded
  • The Infinite Worlds of H.G. Wells
  • The Prince and the Pauper
  • An Evil Streak
  • Papparazo
  • Une trop bruyante solitude
  • Pretending to be Judith
  • Crime and Punishment
  • Strictly Sinatra
  • Polowanie na grube ryby (Shooting Fish) (1997)
  • Awantura o Basię (1996)
  • The Choir
  • Russia’s War
  • Windsor Protocol
  • Kidnapped
  • True Blue
  • Stalin
  • Thunder Point
  • In the Company of Whales
  • Yankee Zulu (1994)
  • Ferdydurke (1992)
  • Papierowe małżeństwo (1991)
  • The Fantasist
  • Skarga (1991)
  • You Me and It
  • A Woman in War
  • Marcowe migdaly
  • Valentine Falls
  • Biggles
  • Kryjówka białego węża (Lair of the White Worm) (1988)
  • Crossbow
  • Holcroft Covenant
  • L’Amour braque
  • La part des choses
  • Sherlock Holmes and Doctor Watson (1980)
  • Oczy uroczne

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f g Mieczysław Kuźnicki, Jak nie zostałem pianistą…, „Kalejdoskop” (5), Łódź: Łódzki Dom Kultury, 2020, s. 68–69 [dostęp 2024-06-05] [zarchiwizowane z adresu 2024-06-05] (pol.).
  2. a b c d e f g h i j k l m n o Muzyka Filmowa: Stanisław Syrewicz – wywiad rzeka z kompozytorem [online], soundtracks.pl [dostęp 2024-04-25].
  3. a b c d e f g h i Stanisław Syrewicz: W środku czuję, że nigdzie nie przynależę – plus.polskanews.pl [online], polskatimes.pl [dostęp 2024-04-25] (pol.).
  4. Andrzej Sikorowski w Radiu Pogoda! [online], radiopogoda.pl [dostęp 2024-04-25] (pol.).
  5. Tata mój mistrz [online], dziennikteatralny.pl [dostęp 2024-04-25].

Linki zewnętrzne

edytuj