Stanisław Prosiński

polski chemik

Stanisław Dyzma Prosiński (ur. 16 listopada 1912 w Suwałkach, zm. 14 grudnia 1975 w Poznaniu) – technolog drewna, chemik, twórca polskiej szkoły w zakresie chemicznej obróbki drewna.

Stanisław Prosiński
Data i miejsce urodzenia

16 listopada 1912
Suwałki

Data i miejsce śmierci

14 grudnia 1975
Poznań

profesor nauk chemicznych
Alma Mater

Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu

Doktorat

1949

Profesura

1954

Polska Akademia Nauk
Status

członek korespondent

Nauczyciel akademicki
Uczelnia

Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu
Wyższa Szkoła Rolnicza w Poznaniu

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Medal Komisji Edukacji Narodowej Medal 10-lecia Polski Ludowej

Życiorys

edytuj

Syn kupca Grzegorza i Zofii z Jankowskich. Gimnazjum ukończył w Inowrocławiu, a następnie rozpoczął studia na Uniwersytecie Poznańskim. Dyplom magistra chemii otrzymał w 1936, a wcześniej (w 1933) ogłosił pierwszą publikację naukową. W czasie II wojny światowej był artylerzystą Armii Pomorze, a potem więźniem obozu jenieckiego Woldenberg, gdzie prowadził kursy chemii dla żołnierzy. W 1949 obronił rozprawę doktorską na Wydziale Chemii UP pod tytułem Studia nad przydatnością drewna topoli czarnej i białej jako surowca celulozowego. W 1954 otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego, a w 1963 - zwyczajnego. Był adiunktem u prof. Stanisława Glixellego.

Od 1950 kierownik Zakładu Chemii Produktów Leśnych na Wydziale Leśnym UP. W 1951 został kierownikiem Katedry Chemicznej Technologii Drewna na utworzonej Wyższej Szkole Rolniczej. W 1970 przekształcono ją w Instytut Technologii Drewna. Prosiński kierował nim aż do śmierci. Pochowany został na cmentarzu sołackim w Poznaniu (kwatera św. Michała-4-7)[1].

 
Grób na cmentarzu św. Jana Vianneya

Zainteresowania i publikacje

edytuj

Badał przede wszystkim właściwości i skład chemiczny drewna, możliwości uszlachetniania tego surowca i jego chemicznego przerobu, głównie w zakresie termicznego rozkładu, hydrolizy, wytwarzania mas celulozowych oraz modyfikacji i konserwacji drewna. Interesowały go także kalafonia, smoły i oleje drzewne.

Opracował samodzielnie lub w zespole około 150 publikacji, w tym podręcznik akademicki Chemia drewna (pierwsze polskie tego typu dzieło) i liczne skrypty. Zgłosił także szesnaście patentów z zakresu chemii przetwarzania surowców drzewnych. Wypromował 23 doktorów, jedenastu habilitowanych i dziewięciu profesorów. Był przewodniczącym Komitetu Technologii Drewna PAN.

Odznaczenia i uhonorowanie

edytuj

Uhonorowany następująco:

W 1971 r. został członkiem korespondentem PAN[2].

Przypisy

edytuj
  1. Stanisław Prosiński – miejsce pochówku [dostęp 2020-01-04]
  2. Prosiński, Stanisław, [w:] Członkowie Polskiej Akademii Nauk [online], PAN [dostęp 2021-10-17].

Bibliografia

edytuj
  • artykuł zbiorowy, Pamięci Prof. Stanisława Prosińskiego, w: Wieści Akademickie, nr 3(42)/2001, wyd. Akademii Rolniczej w Poznaniu, s.5, ISSN 1429-3064
  • Kazimierz Lutomski, Zefiryn Adamski, Wspomnienie o Profesorze Stanisławie Prosińskim, op.cit., s.6
  • Maria Magdalena Prosińska, Pamięci mojego męża, prof. Stanisława Prosińskiego w dwudziestą piątą rocznicę śmierci, op.cit.
  • praca zbiorowa, Wielkopolski Słownik Biograficzny, PWN, Warszawa-Poznań, 1981, s.594, ISBN 83-01-02722-3