Stanisław Lurski
Stanisław Lurski (ur. 27 września 1893 w Starej Soli, zm. 16 lipca 1942 w Auschwitz-Birkenau) – kapitan rezerwy intendent Wojska Polskiego.
Życiorys
edytujStanisław Lurski urodził się 27 września 1893 w Starej Soli jako syn Karola i Marii z domu Grzegorzewicz[1][2][3]. Był bratem Franciszka (1895-1963, major intendent Wojska Polskiego) i Kazimierza (ur. 1898 podporucznik rezerwy piechoty Wojska Polskiego, oficer Straży Granicznej[4], żołnierz armii gen. Andersa[5][6]). Kształcił się w C. K. Gimnazjum Arcyksiężniczki Elżbiety w Samborze, gdzie w 1914 ukończył IV klasę[7]. W roku szkolnym 1912/1913 uczył się w IV klasie C. K. Gimnazjum im. Franciszka Józefa w Drohobyczu[8].
Po zakończeniu I wojny światowej został przyjęty do Wojska Polskiego. Awansowany na stopień kapitana rezerwy w korpusie ofierów administracyjnych dział gospodarczy ze starszeństwem z 1 czerwca 1919[9][10]. W 1923, 1924 był oficerem rezerwowym Okręgowego Zakładu Gospodarczego I[11][12]. W 1934 jako kapitan rezerwy intendent pozostawał wówczas w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III[1].
Pod koniec lat 30. był działaczem Białego Krzyża w Drohobyczu[13]. Z zawodu był kupcem[2].
Po wybuchu II wojny światowej był oficerem intendentury w Szefostwo Intendentury Dowództwa Grupy Obrony Lwowa[14]. W trakcie trwającej okupacji niemieckiej prowadził założoną jeszcze przed 1939 fabrykę świec w Sanoku (w tym mieście przed wojną zamieszkał jego brat Franciszek; w fabryce świec pracował m.in. Mieczysław Przystasz)[15][16]. Działał w konspiracji w ramach Związku Walki Zbrojnej na obszarze ziemi sanockiej[17]. Aresztowany przez Niemców został przewieziony 25 marca 1942 do KL Auschwitz, gdzie otrzymał numer obozowy 27211 i poniósł tam śmierć 16 lipca 1942[5][17][2].
Stanisław i Jerzy Lurscy zostali upamiętnieni wśród innych osób wymienionych na jednej z tablic Mauzoleum Ofiar II Wojny Światowej na obecnym Cmentarzu Centralnym w Sanoku, na którym został pochowany ich brat Franciszek Lurski[5].
Odznaczenie
edytuj- Krzyż Niepodległości (17 września 1932, „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”)[18][a]
Uwagi
edytuj- ↑ Tym samym zarządzeniem Krzyżem Niepodległości został odznaczony brat Stanisława Lurskiego, Franciszek.
Przypisy
edytuj- ↑ a b Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 204.
- ↑ a b c Informacje o więźniach. Stanisław Lurski. auschwitz.org. [dostęp 2019-07-10].
- ↑ Romaniak 2017 ↓, s. 195.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 54, 916.
- ↑ a b c Czcigodna 2000 ↓, s. 30.
- ↑ Opowieść 2000 ↓, s. 57.
- ↑ Sprawozdanie Dyrekcji C. K. Gimnazyum Arcyksiężniczki Elżbiety w Samborze za rok szkolny 1910. Lwów: 1910, s. 61.
- ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum im. Franciszka Józefa w Drohobyczu za rok szkolny 1913. Drohobycz: 1913, s. 112.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1331.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1213.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1281.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1163.
- ↑ Nowy zarząd Białego Krzyża w Drohobyczu. „Wschód. Prasowa Agencja Informacyjna”. Nr 1627, s. 2, 13 listopada 1937.
- ↑ Dokumenty 1997 ↓, s. 49-51, 209-213.
- ↑ Edward Zając: VII. Między wojnami. 2. Przemysł. W: Życie gospodarcze ziemi sanockiej od XVI do XX wieku. Sanok: Stowarzyszenie Inicjowania Przedsiębiorczości, 2004, s. 184. ISBN 83-914224-9-6.
- ↑ Krystyna Chowaniec: Sanoczanie w Powstaniu Warszawskim. Mieczysław Przystasz. zhpsanok.pl, 2016-08-01. [dostęp 2019-07-10].
- ↑ a b Opowieść 2000 ↓, s. 56-57.
- ↑ M.P. z 1932 r. nr 217, poz. 249.
Bibliografia
edytuj- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1934.
- Dokumenty obrony Lwowa 1939. Artur Leinwand (oprac.). Warszawa: Instytut Lwowski, 1997. ISBN 83-910659-0-1.
- Czcigodna pani Maria. W: Roman Bańkowski: Wywiady i opowieści. Sanok: Związek Literatów Polskich. Oddział w Rzeszowie, 2000. ISBN 83-914224-6-1.
- Opowieść o żołnierzu. W: Roman Bańkowski: Wywiady i opowieści. Sanok: Związek Literatów Polskich. Oddział w Rzeszowie, 2000. ISBN 83-914224-6-1.
- Andrzej Romaniak. Franciszek Lurski (1895–1963). „Rocznik Sanocki”. Tom XII, s. 195-205, 2017. ISSN 0557-2096.