Stanisław Kończykowski
Stanisław Kończykowski (ur. 1 kwietnia 1891 w Warszawie, zm. 12 stycznia 1985 tamże) – elektrotechnik polski, profesor Politechniki Warszawskiej i Łódzkiej, członek Towarzystwa Naukowego Warszawskiego.
| Data i miejsce urodzenia |
1 kwietnia 1891 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
12 stycznia 1985 |
| Zawód, zajęcie | |
| Narodowość | |
| Tytuł naukowy | |
| Edukacja |
Państwowy Uniwersytet Politechniczny w Sankt Petersburgu |
| Dzieci | |
| Odznaczenia | |
  
| |
.JPG)
Życiorys
edytujUrodził się w rodzinie Ludwika (zm. 1915), prawnika[1], pracownika bankowości, i Olgi z domu Klawer. Uczęszczał do gimnazjum W. Wróblewskiego w Warszawie i gimnazjum realnego w Petersburgu. Studiował elektrotechnikę w Instytucie Elektrotechnicznym w Petersburgu (1909–1912), Szkole Politechnicznej we Lwowie (1913–1914), Wyższej Szkole Technicznej w Moskwie (1914–1915) i na Politechnice Warszawskiej (1917–1919, 1920–1922); wśród jego profesorów byli Aleksander Rothert i Mieczysław Pożaryski. Przez wiele lat pracował w koncernie „Siła i Światło”, był głównym inżynierem firmy „Sieci Elektryczne” wchodzącej w skład koncernu (1923–1924), głównym inżynierem koncernu (1924–1934), dyrektorem koncernu (1934–1944).
Zajmował się także pracą dydaktyczną. Od 1922 był pracownikiem Katedry Urządzeń Elektrycznych Politechniki Warszawskiej[2], kolejno starszym asystentem (1922–1931) i p.o. kierownika[2] (1931–1939)[3], a po kilkuletniej przerwie kierownikiem (1948–1951). Kierował również Katedrami Elektrowni (1951–1958) i Elektroenergetyki (1958–1961) tej uczelni. W latach 1945–1948 był profesorem zwyczajnym i kierownikiem Katedry Elektroenergetyki Politechniki Łódzkiej, w 1945 także dziekanem Wydziału Elektrycznego. Ponadto prowadził wykłady w Państwowej Szkole Budowy Maszyn i Elektrotechniki im. H. Wawelberga i S. Rotwanda w Warszawie (1933–1939), a w czasie okupacji w tajnej Politechnice Warszawskiej i Państwowej Wyższej Szkole Technicznej w Warszawie (1941–1944).
W 1951 został członkiem zwyczajnym Towarzystwa Naukowego Warszawskiego. Był w gronie członków założycieli Stowarzyszenia Elektryków Polskich (1919) oraz Polskiego Towarzystwa Elektrotechniki Teoretycznej i Stosowanej (1961, członek honorowy 1964[4]).
Brał udział w I powstaniu śląskim i wojnie polsko-bolszewickiej. W czasie II wojny światowej należał do AK.
Był mężem Heleny z Trautsoltów (zm. 1977)[1], ojcem żołnierza batalionu Zośka, Henryka Kończykowskiego[5].
Zmarł w Warszawie, pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera C-6-11,12)[1].
Dorobek naukowy
edytujW pracy naukowej zajmował się elektroenergetyką, elektryfikacją, systemami i urządzeniami elektrycznymi. Zaprojektował elektrownie w Poznaniu, Brześciu nad Bugiem i Lublinie, kierował ich budową. W latach 30. kierował budową pierwszej w Polsce linii przesyłowej 35 kV „Zagłębie-Częstochowa”.
Opublikował m.in.:
- Elektrownia cieplna jako całość (1928).
- Wykres kołowy układu elektroenergetycznego i jego zastosowania (1947).
- Zwis przy zerwaniu przewodu, zawieszonego na izolatorach wiszących (1947).
- Linie napowietrzne (1949–1950).
- Konstrukcje wsporcze linii napowietrznych (1951, z Bolesławem Mayzlem).
- Obliczanie sieci elektroenergetycznych (1953–1962, 3 tomy).
- Podstawy teorii zwarć w układach elektroenergetycznych (1960–1961, 2 części, z Januszem Bursztyńskim).
- Zwarcia w układach elektroenergetycznych (1965, z Januszem Bursztyńskim).
- Podstawy stateczności elektromechanicznej układów elektroenergetycznych (1966).
- Podstawy stabilności układów elektroenergetycznych (1974).
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
- Złoty Krzyż Zasługi
- Medal 10-lecia Polski Ludowej (19 stycznia 1955)[6]
- Złota Odznaka honorowa Stowarzyszenia Elektryków Polskich
- Złota Odznaka honorowa Naczelnej Organizacji Technicznej
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Cmentarz Stare Powązki: KOŃCZYKOWSCY, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-12-01].
- ↑ a b Historia Wydziału Elektrycznego Politechniki Warszawskiej w latach 1915–1952 HTML.
- ↑ NIEKTÓRE INFORMACJE. i15.p.lodz.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-06-21)]. HISTORYCZNE DOTYCZĄCE OŚWIETLENIA ELEKTRYCZNEGO W POLITECHNICE ŁÓDZKIEJ.
- ↑ Członkowie Honorowi PTETIS [online] [dostęp 2024-02-22] (pol.).
- ↑ Archiwum Historii Mówionej. Wywiad z Henrykiem Kończykowskim. Muzeum Powstania Warszawskiego. [dostęp 2011-04-29].
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. Nr 0/201 - na wniosek Ministra Szkolnictwa Wyższego.
Bibliografia
edytuj- Biogramy uczonych polskich, Część IV: Nauki techniczne, Wrocław 1988.